آشنایی با قوه مقننه

قوه مقننه در ایران از دو رکن تشکیل شده است.

  1. مجلس شورای اسلامی
  2. شورای نگهبان

مجلس شورای اسلامی: مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که بطور مستقیم و با رای مخفی مردم انتخاب می شوند تشکیل می گردد.

در انتخاب مستقیم رای دهندگان بدون واسطه نمایندگان خود را انتخاب می کنند. منظور از مخفی بودن رای آن است که رای دهندگان آزادند نام هر کاندیدایی را که بخواهند در ورقه رای بنویسند و هیچ کس نمی تواند در مقام تجسس و بازرسی بر آید و از نوع رای آنها اطلاع یابد. انتخابات مجلس منطقه ای و بر اساس حوزه های جغرافیایی انجام می گیرد و احراز نمایندگی بر اساس اکثریت نسبی است.

مجلس شورای اسلامی تعطیل بردار نیست برای این منظور انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل بر گزار شود بطوری که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد.

شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان:

در این زمینه در قانون اساسی چنین آمده است: شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان و کیفیت انتخابات را قانون معین خواهد کرد.

انتخابات مجلس منطقه ای و بر اساس حوزه های جغرافیایی انجام می گیرد و احراز نمایندگی بر اساس اکثریت نسبی است

الف) شرایط انتخاب کنندگان:

(۱) تابعیت ایران

(۲) شرط سن و عدم محجوریت: رای دهندگان باید بحدی از بلوغ و رشد رسیده باشد که بتواند با در نظر گرفتن مصالح جامعه رای دهد. در دوره اول مجلس- شرط سنی شانزده سال و در دوره های دوم و سوم پانزده سال تمام قرار داده شده بود.

ب) شرایط انتخاب شوندگان:

(۱) التزام به احکام اسلام

(۲) تابعیت ایران

(۳) حد اقل سن ۲۵ سال و حداکثر ۷۵ سال

(۴) عدم اشتهار به فساد و نادرستی

(۵) اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی و ابراز وفاداری به قانون اساسی آن

(۶) سواد خواندن و نوشتن بحد کافی

(۷) سلامتی جسمی لازم جهت ایفای وظایف نمایندگی

(۸) جزو محرومین از داوطلبی نباشد

(۹) دارای مشاغلی نباشند که مانع کاندیداتوری آنان باشد. اینان به چند گروه تقسیم می شوند. مثل رئیس جمهور- مشاورین رئیس جمهور- اعضای شورای نگهبان- رئیس قوه قضاییه و…

 

افتتاح مجلس شورای اسلامی:

پس از بر گزاری انتخابات جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دو سوم مجموع نمایندگان رسمیت می یابد. نمایندگان در نخستین جلسه مجلس بایستی در برابر قران مجید بخدا سوگند یاد می کنند که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشند. نمایندگان اقلیت های مذهبی این سوگند را با ذکر کتاب آسمانی خود یاد خواهند کرد. شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان و کیفیت انتخابات را قانون معین خواهد کرد

 

تشکیلات مجلس شورای اسلامی:

الف) هیات رئیسه:

در اولین جلسه مجلس هیات رئیسه سنی تشکیل می شود. دو نفر از مسن ترین نمایندگان بعنوان منشی معین می شوند. وظایف هیات رئیسه سنی اداره جلسه افتتاحیه – انجام مراسم تحلیف و اجرای انتخابات هیات رئیسه موقت است. با گزینش هیات رئیسه موقت به اعتبار نامه نمایندگان رسیدگی و صحت و سقم انتخابات و صلاحیت منتخبین مورد بررسی واقع می شود. در صورتی که اعتبار نامه کسی مورد تصویب واقع نشود وی نماینده مجلس شناخته نمی شود و برای حوزه مربوطه انتخابات مجدد صورت می گیرد. با اتمام کار بر رسی اعتبار نامه نمایندگان هیات رئیسه دائمی تشکیل می شود که مرکب از رئیس – دو نایب رئیس- شش منشی و سه کار پرداز خواهد بود. کلیه امور اداری مجلس بر عهده هیات رئیسه و زیر نظر رئیس مجلس اداره می شود. رئیس قوه مقننه بر اساس قانون اساسی در شورای عالی امنیت ملی- شورای باز نگری قانون اساسی و شورای مقرر در اصل ۱۳۱ قانون اساسی عضویت دارد.

ب) کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی:

بمنظور بر رسی – اصلاح و تکمیل لوایح دولت و طرحهای قانونی که نمایندگان و یا شوراهای عالی استانها بر طبق اصول ۷۴ و ۱۰۲ قانون اساسی به مجلس می دهند و بمنظور تهیه طرحهای لازم و انجام وظایف دیگری که طبق قانون بر عهده مجلس گذاشته شده است کمیسیون هایی در مجلس تشکیل می گردد. تعداد و وظایف یا عناوین کمیسیون های دائمی که بر حسب وظایف وزرارت خانه ها و نهادهای رسمی کشور تشکیل می گردد . بر اساس آیین نامه داخلی مجلس است. هر کمیسیون می تواند برای مشاوره از صاحب نظران داخل و خارج دعوت بعمل آورد.

ج) جلسات عمومی مجلس شورای اسلامی:

جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دو سوم نمایندگان رسمیت می یابد و تصویب طرحها و لوایح طبق آیین نامه داخلی انجام می گیرد مگر در مواردی که در قانون اساسی نصاب خاصی تعیین شده باشد برای تصویب آیین نامه داخلی موافقت دو سم حاضران لازم است.

اختیارات و وظایف نمایندگان:

(۱) شرکت در جلسات عمومی و کمیسیونهای مجلس: نماینده مجلس بر اساس مسولیت نمایندگی باید با آمادگی کامل در جلسات رسمی مجلس و کمیسیون مربوطه شرکت کند و در بحث و بر رسی و تصویب طرحها و لوایح مشارکت داشته باشد.

(۲) تذکر به مسوولان و کارگزاران: در صورتی که نماینده در یکی از سازمانهای دولتی یا وابسته بدولت عملیات مخالف اصول یا بر خلاف قانون و مقررات قانونی مشاهده نماید یا از سوء جریان اداره ای اطلاع پیدا کند حق دارد در باره آن موضوع توسط رئیس به وزیر مربوط کتبا تذکر دهد. وزیر باید پاسخ کتبی را مستقیما به نماینده ابلاغ نماید.

(۳) سوال: سوال ، مرحله ای شدیدتر از تذکر است. در هر مورد که وزیر مسوول در باره یکی از وظایف وی سوال کنند رئیس جمهور یا وزیر موظف است در مجلس حاضر شده به سوال جواب دهد.

(۴) استیضاح: شدید ترین اقدامی که نمایندگان نسبت به مواردی که آنها را تخلف رئیس جمهور- وزیر و هیات وزیران تشخیص می دهند انجام دهند استیضاح است.

مصونیت نمایندگان: نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر و رای خود کاملا آزادند و نمی توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده اند تعقیب یا توقیف کرد.

استعفای نمایندگان: هر نماینده ای می تواند از مقام نمایندگی استعفا دهد بشرط اینکه دارای دلیل موجهی باشد. پذیرش آن با اکثریت مطلق آرای حاضرین است. در صورتی که نماینده ای بیش از حد مجاز غیبت غیر موجه داشته باشد مستعفی شناخته خواهد شد.

ارزیابی و نظارت بر کارهای قوه مجریه یکی از وظایف عمده مجلس و بیانگر رابطه این قوه با قوه مجریه است و از جهات سیاسی و اجتماعی مهمتر از وظیفه قانونگذاری است

 

اختیارات و مسوولیتهای مجلس شورای اسلامی:

( الف) وضع قانون: قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران- بجز موارد کمی که مجمع تشخیص مصلحت قانون وضع می کند- حق انحصاری مجلس شورای اسلامی است. (( مجلس در عموم مسائل در حدود مقرر در قانون اساسی می تواند قانون وضع کند)). قوانین پیشنهادی برای تصویب بصورت لایحه یا طرح ارائه می شود.

لوایح قانونی پس از تصویب هیات وزیران به مجلس تقدیم می شود و طرحهای قانونی به پیشنهاد حداقل پانزده نفر از نمایندگان در مجلس شورای اسلامی طرح است. بحث و بر رسی در خصوص طرحها و لوایح بر اساس اهمیت آنها به چند صورت انجام می گیرد:

رسیدگی عادی : که طبق روال معمول پس از اعلام وصول در نوبت قرار می گیرد.

رسیدگی فوری: این گونه طرحها یا لوایح بر اساس ضرورت به یک فوریتی – دو فوریتی و سه فوریتی تقسیم می شوند.

لوایح فوری: یک شو ری و لوایح عادی- دو شوری هستند. البته بعضی لوایح دارای ویژگی خاصی بوده و شیوه رسیدگی به آنها در قانون مشخص شده است مثل لایحه بودجه سالانه.

(ب) نظارت و ارزیابی: ارزیابی و نظارت بر کارهای قوه مجریه یکی از وظایف عمده مجلس و بیانگر رابطه این قوه با قوه مجریه است و از جهات سیاسی و اجتماعی مهمتر از وظیفه قانونگذاری است.

(ج) تحقیق و تفحص در امور کشور: مجلس حق دارد در تمام امور کشور تحقیق و تفحص کند. و از مسوولان اجرایی در باره موضوعات تحت قلمرو مسوولیت آنان توضیح بخواهد و با بازرسی و مشاهده اسناد و ادله مربوط اطلاعات لازم را گرد آوری کند. نتیجه این تحقیق و تفحص می تواند منجر به سوال و استیضاح قوه مجریه شود یا افرادی در این رابطه به محاکم و مراجع قضایی معرفی گردند و یا مسائلی از طریق مطبوعات به اطلاع مردم برسد.

(د) رسیدگی به شکایات: هر کس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد می تواند شکایت خود را کتبا به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایت رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه و یا قوه قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند. ( مجلس در اجرای این اصل کمیسیونی به همین نام تشکیل داد).

(ه) شرح و تفسیر قوانین عادی: گر چه از شرایط قانون صراحت و نداشتن ابهام و اجمال است ولی قانونگذار هر اندازه که نکته سنج و دقیق بوده و احاطه به موضوع داشته باشد باز هم ممکن است زوایایی از دید او دور بماند و یا با تغییر مقتضیات و شرایط زمان- قانون مبهم جلوه کند و نیاز به تفسیر داشته باشد. برای تفسیر قانون – هر مقامی صلاحیت ندارد. بر اساس اصل قانون۷۳ اساسی شرح و تفسیر قوانین عادی در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است.

(و) نظارت بر صدا و سیما: صدا و سیما نقش بسیار مهمی در کشور دارد و باید آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور در آن تامین گردد. جهت نظارت بر این تشکیلات طبق اصل ۱۷۵قانون اساسی شورایی مرکب از نمایندگان رئیس جمهور- رئیس قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی ( هر کدام دو نفر ) تشکیل خواهد شد. بر اساس اصل یاد شده خط مشی و ترتیب اداره سازمان و نظارت بر آن را قانون معین می کند. منظور از قانون مصوبه نمایندگان مجلس است. بنابر این مجلس نقش مهمی در تعیین خط مشی – اداره سازمان و کیفیت نظارت بر آن دارد.

1 دیدگاه دربارهٔ «آشنایی با قوه مقننه»

  1. یوسف صنایعی

    بسم االله الرحمان الرحیم وبه نستعین .از منظر دیدگاه اینجانب در مورد قوانین چک و موارد اجرای آن مطلبی برای نوشتن دارم که بر سرم آمده هنوزهم تمام نشده.شرح موضوع :در قانون قانگذار محترم برای اینکه اعتبار چک رو بالا ببرد تعریفی دارد براین منوال که چک یک سند تجاریست وبرای پرداخت بدهی میباشد . دراین شکی نیست و تصویب شده هم هست در قانون هرکس چکی رو صادر کرد بدهکاراست و باید پرداخت کند در غیر اینصورت صاحب چک میتواند عدم پرداخت از بانک بگیرد و شکایت کند و طبق قانون جدید در عرض ده روز میتواند حکم اجرایی بگیرد و توقیف اموال و حکم جلب از هرنوع تا صادر کننده رو یادردادگاه حاضرکند یاامولشو یاملکی داشته باشد از طریق اجرای احکام توقیف و مقدار مطالبه و هزینه ها حق الوکاله نیم عشر قانونی وهر چه باشد کسر شود و محکوم به به هدفش برسد.وحتی قانونگذار برای معتبر بودن چک تمام معاملات و خرید فروشها و انتقالات ملکی یا هر چیزی از محکوم علیه رو باطل وبرای محکوم به فرصت بدست آوردن وصول رو فراهم میسازد باتوجه به اینکه قانون و نمیشه زیر سوال برد دلیلیم ندارد باتوجه به موارد اجرای حکم چه اتفاقاتی رخ میدهد ودر قانون بیشتراز هرچیزی به کرامت انسانی توجه دارد ولی در عمل کرامت انسانی سهله باعث ذلالت و تخریب انسانیت میشود.چون بخواهم توضیح دهم مثنوی میشود سه شرط شاکی برای شکایت مثل آب خوردن برای سیستم قضایی ثابت میشود ۱ عاقل بودن :یعنی هرکس بتواند حرف بزند عاقل است.۲هرکس ازنظر فیزیکی از ظاهر سالم باشد رشیداست ۳ هرکس بالغ باشد میتواند شاکی باشد در ضمن شاکی لازم نیست خودش باشد وکیلش میتواند طرح شکایت کند حتی نیازی نیست شاکی ظاهر شود.بزرگواران عزیز خوانده این مطلب من نه قانون گذارم نه تایید کننده آن نه منتقدان.دقت بفرمائید درزمانی هستیم که انواع بیماریها وویروسها و تخریب کننده ها تحت مسائل درمانی همه رو تهدید میکنه سابق به دیوانه مجنون خطاب میشد و مجنون حق شکایت نداشت حتی توسط وکیلش مجنون به وکیل بجز تخیل واوهام و تصورات میتواند الغا کند.بحث به این مهمی بانام جدید دوقطبی و تحلیل بعضیها دوقطبی یعنی تغییر خلق اگر بخواهیم خودمان را دور بزنیم بله اما دوقطبی یعنی مجنون بتوانn در ظاهربعضی روزا آرام ومتین بعضی روزا افسرده بعضی روزا خود بزرگ بین گاهی شیدایی که خودرا نعوذبالله خودرا خدا میداند گاهی هفته ها در خواب گاهی چابک دنبال کارهای هیجانی (الخصوص رفتارهای جنسی خطرناک) کلی مقالات تحقیقی روانشناسان خودمان در اینترنت (تحت عنوان رفتارشناختی و توضیح علمی اینگونه افراد) منکه در پرونده از این مطلب مدرک و اشاره ای نکردم واز خود شاکی پیام دارم و عکس گواهی دکتر معالجش و شماره پرونده اش در اون شهر منکه جستجو نکردم خودش فرستاده بود برام.باری هیچ چیزی برای توصیه کردند ندارم من یه پیرمردم وانچه برمن گذشت دراین مسیر تجربه منو بالابرد به فضل الهی پس از طوفان من بهدف دست یافتم دردادگاه بدست همان قاضی محترم که منو متهم عنوان کرده بود و اجرای احکام سعی داشت بادستوراتش به اینورواونور باهمکاری یک وکیل معکوس کار قانون دردادگاه حاضر شدم وبا یک دقیق حرف زدن در مقابل ۲۵دقیقه داستانسرای طرف مقابل وکیلش در عرض ۴۸ ساعت تمام احکام قبلی خودرا شکوند ومتخلف و محکوم به برگرداندن چکها به اجرای احکام و برائت مراصادر کرد دست مریزاد قاضی باهوش و عاقل و عادل. ولی حالا چرا؟مگر این ابلاغ نمی تونست همون اول باشد منم حرفم و می گفتم تا شما رای دهید ؟چرا بخاطر قانون چک که لازم به تحقیق دادرسی رو کنسل کرده و صدور اجراییه برای کسیکه جایی برای گفتمان ندارد ابرووحیثیتش بربادمیرود اگر احساس بفرمائید بنده میتوانم باادله و ذکر کل ماجرا کمکی به جامعه میتوانم بکنم حاضرم در هرکجا که باشد موضوع بسرم آمده رو بیان کنم شاید تاثیرروی قانون نویسان هیئت وزیران الخصوص قوه مقننه فکری برای این موارد بکند .از ما که گذشت ومن همه چی تحمل کردم دراین سن و سالم وشکایتیم به جایی نبردم که من بخاطر قانون چک قلبم ۳۰درشد و سکته مغزی کردم ومغز م معیوب شد چون این مسائل در مغز من نمی گنجید ونمی گنجد که چرا از کسیکه برای دریافت وجه چک نباید حتی یک سوال کوچک کرد که این سند تجاری از چه بابت به شما داده شده و حتی از بابت چه بدهی داده شده چرا از آورنده چک یا وکیلش قانون اجازه سوال اینچنینی که خودقضات محترم میخوان سوال کنن ولی عملا قانون دست اوناروهم بسته و جالب اینست در جلسه ماقبل مواجه حضوری مقام محترم قضایی که نسبت به موضوع و تقاضای وکیل شاکی مشکوک شده بوده در پایان جلسه مواجه حضوری ابلاغ میکنند ودر جلسه حضوری وبادیدن اینجانب یقین حاصل کردن که تمام گفته ها و حتی ردشدن شکایت کیفریشون هم دردادگاه محل وهم دیوانعالی کشور بابرائت من صادرشده بود رای به تبرئه و محکوم کردن شاکی به برگردان چکها به اجرای احکام فیصله داده شد.حال یک سوال برای من مطرح است ۱۱ماه بنده خانواده ام ابرویم حیثیتم در مقابل همسایگان آزار و اذیت شاکی در زمان نیابت قضایی به کلیه همسایگان واینکه میخواسته باهمه همسایگانم مرتبط بشه وبادروغهایش اونا رو نسبت بمن بدبین کنه کجایی کرامت انسانی که بایک مامور اعزام وفقط زنگ خونه من حتی برای وروردبه منزل شاکی در تلفن ظبط شده میگوید ابروش که براش خیلی مهم بود با پلیس به خونش حمله کردم من حکم دارم دم به دقیقه وارد بشم داشت بشکنم امولشو بردارم برم ۴گفتگو دارد با نفرات متفاوت برای هرکدام ادله متفاوتی میگوید مگر تناقض گویی نسبت به موضوع شکایت بررسی نمی خواهد صریحا در گفتگویی میگوید ۱۰۰میلیون به وکیلام دادم که چنان نباتی برام آوردن که فک پلیس شهرتان افتاد که چندین سال بود چنین نیابتی کسی نیاورده بود راست میگه توحش و مردم آزاری در ساختمان که اکثریتش پیرها هستند ساعت ۲ نصف شب بادست گذاشتن روی تمام کلیدهای آیفون وبادادزدن که پلیس زوددرباز کنین وارد ساختمان میشدند وهمراهشم که عکسش دارم اسم وفامیل کد ملی واستعِلام تجردهردورودارم در جایی اسکان داشتن که به ادعای خودشون……….برای اونارورد گرفته شده بود داخل یه اتاق بودن .متاسفانه کسی نمیخواد گوش شنوایی داشته باشه درسته مغلوب شد وابرو ش رفت در تمام رده های قضایی اما چه فایده آب که از سر گذشت چه یک پا چه صدپا.
    فقط میخوام حداقل در قانون گنجانده شود حداقل در زمان شکایت نسبت به چک اول خودش مراجعه کنه نه وکیل تا حداقل منشا چک سوال شود حتی فرمالیته باشد.من که اگر دنیارو بهم بدن در قبال ابروم وشرفم عوض نمیکنم اگر گفته شاکی درست باشد ودرعالم شیدایی نگفته باشد میگه من راه هایی که وکیلام که ۴تاهم بودن با اونا بحثم میرسم تازه خوددادستان دنبال اینه من به حق وحقوق برسم.تمام اینا از سی دی جمع آوری شده بدون حذف کلمه ای روی کاغذ پیاده شده نمیتونم حتی ازروی همین گفتگوها به شما هم ثابت کنم که یک دوقطبی واقعی است و حق شکایت نداشته ورای پایانی حضرت قاضی برای قطعی شدن آمده هست وبازم وکیلش دادخواست رددادنامه داده واعساروهم برای رسیدگی گذاشته روش برای تجدیدنظر خودتان بقیه ماجرا و میدونین.من من در دست یه دوقطبی که مرجع رسیدگی کننده احصا نکرده خون بالا آوردم از دردکه صدام جایی نمی رسید و همه اش از ضعیف بودن قوانین این بلاها سر من آمد از زندگی ساقط شدم حتی باور کنید اگه همسرم اون حقوق مختصر و نداشت از گشنگی مرده بودیم و هنوزم خودش وکیلش از من بعنوان ملائت مالی نام میبرن ایا من کد ملی و مشخصات ندارم ایا منو از هیچ جایی استعلام نکردن چرا از من مالی ماشینی پولی ارزی در جایی ثبت نشده والله اسم جلاله است اونا متوهم هستند من یه دوچرخه ام ندارم چه رسد به ماشین ما نسل سوخته ایم حتی من بیمه ای ندارم که ریالی داشته باشم از خدمات درمانی دفترچه دارم از طریق همسرم اونم به هیچ دردی نمی خورد آتیه سازان حافظ منو بیمه تکمیلی نمیکنه چرا چون نظرشان اینست که مرد زیر تکفل زن نمی تواند باشد زمانی و معین کرده که کنار قبر الرحمان برات میخوانن بیمه تکمیلی میشی.من حرفم زیاده قانون گذار هیئت وزیران مجلس محترم کمی بفکر بیگناهان با درد توجه داشته باشن در تمام قوانین کشورما اگر خود قانون یک خط باشد ۴صفحه اماواگروشایدوبایدوقسل الهاذا دارد در آیین دادرسیم که پراست ودر نهایت بن بست علم قضات محترم است .اگر قضات محترم که بیش از بیست دقیقه اونم لازم بدانند وقت ندارن برای خوندن یا شنیدن ویا دادگاههای ما وسایل شنیداری ندارن پس از کجا علم بدست میارن ورای میدهند؟ناگفته نماند قاضی بررسی کننده پرونده ما در ماقبل پایانی ۲ساعت وقت گذاشته بود تا قبول کند که شک کند و اعلام مواجهه حضوری صادرکرده بود.اما میگن ماهی روهروقت از آب بگیری میمیرد.انشاالله که از گفته و نوشته های من دلگیر نشید من پیرمرد خیلی تجربه دارم ولی فقط این یکی تلخ واز زهر امریکا بدتر بود.در پایان از شهید و سالار سپاه عاشورا مهدی باکری
    در امضایش برای یادگاریش نوشت
    خدایا مرا پاکیزه بپذیر .
    روحش شاد و راهش پررهروباد.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای دریافت مشاوره کلیک کنید
پیمایش به بالا