ماده ۷ – کلیه اعیانی و مستحدثاتی
که زارعان صاحب نسق احداث نموده باشند متعلق به زارعان آنها خواهد بود و سند اجاره فقط نسبت به عرصه به شرطی‌رعایت کاربری
زمین با آنان تنظیم خواهد شد.
تبصره ۱ – چنانچه در اجرای قوانین
مختلف اراضی زارعان در اختیار اشخاص حقیقی یا
حقوقی قرار گرفته و در این گونه اراضی مستحدثاتی
ایجاد کرده باشند‌مستحدثات یاد شده متعلق
به اشخاص یاد شده بوده و نسبت به عرصه با آنان سند اجاره تنظیم خواهد شد.
تبصره ۲ – در صورتی که مستحدثاتی
متعلق به موقوفه بوده و در اجرای قانون اجازه
تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه
عام به زارعین صاحب‌نسق یا سایر قوانین مربوط به مراحل مختلف اصلاحات ارضی به زارعان
صاحب نسق واگذار شده باشد (نظیر
منازل مسکونی زارعان و محوطه مربوط به آن) و‌در حال حاضر نیز قابل بهره‌برداری
باشد، حفظ و حراست آن به عهده متصرفان بوده و وجهی
به عنوان اجاره‌بهای این گونه رقبات ( عرصه
و اعیان) با رعایت‌عرف محل دریافت نخواهد شد.
تبصره ۳ – کلیه مستحدثاتی که در دهات و مزارع موقوفه
توسط خوش‌نشین‌ها و یا اشخاص غیر احداث شده و با تأیید معتمدان محل، اعیان متعلق
به آنان‌شناخته شده باشد سند اجاره بر اساس نظر کارشناس رسمی دادگستری یا خبره
محلی فقط در مورد عرصه با صاحبان اعیان تنظیم
خواهد شد.
ماده ۸ –
تغییر کاربری زراعی و احداث هر گونه اعیانی بدون مجوز قانونی در اراضی نسق زراعتی موقوفه همچنان ممنوع می‌باشد.
تبصره – ادارات اوقاف و متولیان مکلفند صورت کلیه اعیانیهای احداثی در دهات و مزارع موقوفه را تهیه و به سازمان اوقاف و امور خیریه بفرستند.
ماده ۹ – هر گاه در تشخیص زارع صاحب نسق اختلافی
بوجود آید، فرمها و اسناد و صورتجلسات تنظیمی در
اجرای قوانین اصلاحات اراضی ملاک عمل‌خواهد بود.
ماده ۱۰ – در مورد زارعان و متصرفان و صاحبان اعیانی
و انتقال‌گیرندگان موقوفات عام – موضوع مواد (۵) و
(۹) این آیین‌نامه – در صورت خودداری از تنظیم‌سند اجاره طبق ماده (۳) عمل خواهد شد.
ماده ۱۱ – وجوه
حاصل از فروش موقوفات مزروعی که در حساب شماره
(۵۵۵۷) بانک تعاون کشاورزی تودیع شده و
اهدایی دولت به موقوفه تلقی شده به‌نسبت
دستور پرداختهای وصولی مربوط به هر موقوفه
به حساب همان موقوفه منظور و واریز خواهد شد تا در صورت لزوم صرف عمران و آبادی موقوفه شود.
ماده ۱۲
– به منظور رسیدگی به حساب بدهی معوق زارعان، از تاریخ فروش تا تاریخ تنظیم سند
اجاره جدید با توجه به مفاد تبصره (۱) ماده (۶) این آیین‌نامه‌اجاره بها تعیین و
تا میزان پرداختهای زارعان به حساب دولت با ارائه مدارک پرداخت اقساطی آنان تهاتر
و در صورتی که زارعان بدهکار شوند مابه‌التفاوت‌محاسبه و به صورت نقد یا اقساط از
آنان وصول و به حساب موقوفه واریز خواهد شد.
ماده ۱۳ – کلیه
مقررات این آیین‌نامه در مورد آبهای موقوفه که عواید آنها به مصارف عام می‌رسد نیز مجری است.
ماده ۱۴ – در مواردی که جهت مورد نظر واقف تغییر یافته باشد به صورت اصلی بازگردانده می‌شود
مگر این که بازگرداندن آن به وضع اول موجب عسر و حرج و قلت درآمد و امثال آن باشد
که در این صورت ابقای آن به صورت فعلی با اجازه ولی فقیه یا نماینده ایشان در
سازمان اوقاف و امور خیریه بلااشکال خواهد بود.
ماده ۱۵ – در مورد ابلاغ نظرات کمیسیون موضوع ماده (۲) و اخطارها و دعوتنامه‌هایی که ادارات اوقاف و امور خیریه در اجرای این آیین‌نامه صادر و ارسال‌می‌نمایند مقررات مربوط به ابلاغ تصمیمات شعب تحقیق اوقاف “مواد (۱۰) و (۲۹) و (۳۱)” آیین‌نامه کیفیت تحقیق در شعب تحقیق سازمان حج و اوقاف و‌امور خیریه – موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۳۶۶ مورخ ۱۳۶۵.۱۰.۱۸ – رعایت خواهد شد.
ماده ۱۶ – مقررات این آیین‌نامه شامل موقوفات آستان قدس رضوی و حضرت معصومه و حضرت احمدبن موسی علیهم‌السلام و سایر موقوفاتی که متولیان آنها‌منصوب از طرف ولی فقیه باشند نیز می‌شود. متولیان و امنای این موقوفات راساً امور اجرایی را طبق ماده واحده قانون ابطال اسناد و فروش رقبات، آب و‌اراضی موقوفه و این آیین‌نامه به عهده خواهند داشت.
تبصره – متولیان موقوفات یاد شده می‌توانند در تشکیل کمیسیون موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه تنها برای موقوفات تحت تولیت خود اقدام نمایند.
ماده ۱۷ – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه کلیه مصوبات هیأت دولت که تغایر با این آیین‌نامه است ملغی می‌باشد.