به منظور تأمین مالی بخشی از هزینه های سرمایه گذاری جهت ایجاد یا توسعه واحدهای صنعتی، معدنی و گردشگری و یا تامین شرایط لازم جهت بهره برداری مطلوب ازاین واحدها، بانک تسهیلاتی را به صورت ارزی و ریالی و در قالب یکی از عقود اسلامی اعطاء می نماید.در این نوشتار از مجله حقوقی دادمان به بررسی شرایط دریافت و اخذ تسهیلات بانکی می پردازیم.
ضوابط اخذ تسهیلات بانکی
تنها به طرح هایی تسهیلات مالی اعطاء می شود که توجیه فنی، مالی و اقتصادی لازم را داشته باشند.
اعطای تسهیلات به اشخاص حقیقی تا سقف یک میلیارد ریال مجاز بوده و پرداخت تسهیلات بیش از این مبلغ منحصرا به اشخاص حقوقی مجاز می باشد.
بانک به طور معمول حداکثر ۶٠% سرمایه گذاری ثابت طرح را به صورت تسهیلات تأمین مالی می نماید ضمنا ٣٠ درصد سرمایه گذاری کل طرح (شامل سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش) می بایست از طرف متقاضی بصورت سرمایه پرداخت شده شرکت تأمین گردد.
متقاضی موظف است گزارش توجیهی طرح خود را از طریق مشاوران منتخب واجد شرایط بانک تهیه نماید. همچنین در صورت تصویب طرح در بانک ، متقاضی موظف است جهت نظارت بر اجرای طرح با یکی از مشاوران منتخب واجد شرایط بانک قرارداد نظارتی منعقد نماید.
دوران بازپرداخت تسهیلات بطور معمول حداکثر ۵ سال درنظر گرفته می شود. تغییر این دوران از اختیارات بانک بوده که متناسب با وضعیت طرحها می باشد.
متقاضی هنگام ارائه درخواست تسهیلات ، اقدام به افتتاح حسابجاری قرض الحسنه می نماید.
تسهیلاتی برای شرکت های ثبت شده در نظر گرفته شده است. از جمله ی این مزایا و تسهیلات اخذ وام می باشد. معمولاً شرایط دریافت وام در مورد بانک های مختلف و نوع وام متفاوت است.
همان طور که می دانیم، شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه آن توسط مؤسسین تأمین می گردد. در این گونه شرکت ها در بدو امر ۳۵% از سرمایه باید در حساب مخصوصی سپرده شود.
شرکت های سهامی خاص نسبت به شرکت با مسئولیت محدود، دارای اعتبار بیشتری بوده و اغلب برای افرادی که امور بازرگانی، عمرانی، شرکت های بیمه، تولیدی و … انجام می دهند مفید است. همچنین از لحاظ اعتباری برای اخذ تسهیلات بانکی ، اخذ نمایندگی معتبر و یا شرکت در مناقصات و مزایده های سطح بالا مناسب است.
لذا، اخذ وام برای شرکت های سهامی خاص بسیار راحت تر بوده و معمولاً تا سقف ده برابر سرمایه شرکت امکان اخذ وام و اعتبارات از بانک ها یا موسسات مالی امکان پذیر است .بنابراین، این شرکت ها برای دریافت وام مناسب ترند.
از اقدامات اولیه برای اخذ وام ثبت شرکت است. نکته ی حائز اهمیت در این رابطه این است که در هنگام ثبت ، می بایست در موضوع فعالیت شرکت عبارت ” اخذ وام و تسهیلات از بانک ها و موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی ” عنوان گردد.
انواع شیوه های اخذ وام بانکی برای شرکت ها
وام به شرکت ها به دو شیوه پرداخت می شود :
- وام ایجادی با سرمایه:
وام سرمایه ثابت برای خرید ماشین آلات جهت ایجاد ساختمان و تأسیسات
- وام سرمایه در گردش:
وام سرمایه در گردش به منظور پرداخت مواد اولیه و …
مدارک مورد نیاز اخذ تسهیلات بانکی
- ارائه مدارک ثبتی شرکت شامل اساسنامه و تقاضانامه و ..
- کپی شناسنامه و کارت ملی
- ارائه کد اقتصادی شرکت
- ارائه امضای شخص صاحب امضا که در روزنامه رسمی شرکت مشخص شده است.
- مهر شرکت
- طرح توجیهی
مراحل انجام کار اخذ تسهیلات بانکی
١. پیش پذیرش:
در این مرحله متقاضی میتواند به هریک از شعب بانک مراجعه و درخواست خود را ارائه نماید. در صورتیکه طرح در فهرست طرحهای فاقد اولویت نباشد ، بانک موافقت خود را با تهیه گزارش توجیهی اعلام مینماید.
٢. تدوین گزارش توجیهی طرح:
متقاضی از طریق شرکتهای مهندس مشاور منتخب بانک اقدام به تهیه گزارش توجیهی می نماید.
٣. پذیرش:
در این مرحله گزارش توجیهی طرح همراه با مدارک مورد نیاز به شعبه تحویل داده میشود.
۴. ارزیابی و تصویب:
گزارش توجیهی توسط بانک مورد بررسی قرار گرفته و در صورت تایید گزارش توجیهی طرح، پرداخت تسهیلات توسط مراجع ذیصلاح مورد تایید قرار می گیرد.
۵. عقد قرارداد:
پس از ارائه مدارک و وثائق مورد نیاز ، قرارداد اعطای تسهیلات منعقد میگردد.
۶. پرداخت:
گزارش پیشرفت طرح در مقاطع تعیین شده توسط مهندس مشاور تهیه و به بانک ارائه میشود. پس از تایید گزارش پیشرفت توسط بانک ، متناسب با پیشرفت طرح، پرداخت انجام میشود.
مدارک مورد نیاز برای اخذ تسهیلات بلند مدت بانکی
١. آخرین اساسنامه مصدق ثبت شرکتهای متقاضی (اشخاص حقوقی) در زمان افتتاح حساب جاری
٢. آخرین نسخه آگهی تأسیس، متضمن شماره ثبت شرکت (اشخاص حقوقی) در زمان افتتاح حساب جاری
٣. روزنامه رسمی آگهی آخرین اقامتگاه قانونی شرکت (اشخاص حقوقی) در زمان افتتاح حساب جاری
۴. آگهی آخرین اعضاء هیئت مدیره اعم از حقیقی و حقوقی و صاحبان امضاء مجاز (اشخاص حقوقی) در زمان افتتاح حساب جاری
۵. گواهی مالیاتی موضوع ماده ١٨۶ قانون مالیتهای مستقیم (درصورت لزوم) در زمان تصویب
۶. صورتجلسه هیئت مدیره شرکت مبنی بر موافقت با اخذ تسهیلات از بانک در زمان پذیرش
٧. کپی کلیه اسناد مالکیت محل اجرای طرح و یا وثیقه خارج از طرح و در صورت امکان تضمینات در زمان پذیرش
٨. کپی اسناد وثائق و تضمینات در زمان عقد قرارداد
٩. گزارش کارشناس رسمی دادگستری، معتمد بانک در زمان عقد قرارداد
١٠. کپی کامل شناسنامه (یا روزنامه رسمی) اعضاء هیات مدیره و سهامداران در زمان پذیرش
١١. مجوزهای لازم جهت منابع معرفی شده مطابق قرارداد عاملیت در زمان پذیرش
١٢. آخرین گزارش بازرس قانونی و حسابرسی شرکت توسط موسسات حسابرسی مورد تایید جامعه حسابداران رسمی و قرارداد سال آتی با حسابرس بر حسب مورد (برای شرکتهای جدیدالتأسیس در صورتیکه سال مالی آنها سررسید شده باشد ارائه ترازنامه و درصورتیکه سال مالی سررسید نشده باشد تراز آزمایشی ( درصورت لزوم) در زمان پذیرش
١٣. تصویر پروانه بهره برداری و یا هر گونه مجوز فعالیت از مراجع ذیصلاح در زمان پذیرش
١۴. قرارداد تهیه گزارش توجیهی در زمان پذیرش
١۵. قرارداد نظارت با شرکتهای مهندس مشاور منتخب بانک در زمان عقد قرارداد
آمار مقایسه ای اعطای تسهیلات بانکی
بنا به آمار منتشر شده، تسهیلات اختصاص داده شده به شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان، موجب نمونه سازی ۱۲۵ محصول جدید شده است. در ادامه نیز، ۲۱ دفتر کار و ۲۵ خط تولید جدید تجهیز و راه اندازی شده است که اشتغال مستقیم حداقل ۸۵۰ نفر را در بر داشته است. پرداخت ۲۶۷ میلیارد تومان تسهیلات به ۱۸ صندوق پژوهش و فناوری، زمینه فعالیت گسترده این صندوق ها در سراسر کشور فراهم کرده است. اتفاقی که با همکاری ۱۲ بانک، بیش از ۳ برابر منابع اهرمی شده، تسهیلات اعطا شده است.