دعاوی اضافی از اقسام دعاوی طاری است.در دعوای اضافی، خواهان خواسته جدیدی را که دارد به دعوایی که در سابق مطرح نموده است و در جریان رسیدگی است با وجود شرایطی ضمیمه می نماید.مهلت طرح دعاوی اضافی تا پایان اولین جلسه دادرسی است.
در ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی به جای تعریف به ذکر برخی از مصادیق این موضوع پرداخته و این طور بیان کرده است :
خواهان می تواند خواسته خود را که در دادخواست تصریح کرده است در تمام مراحل دادرسی کم کند، ولی افزودن آن یا تغییر نحوه دعوی یا خواسته یا درخواست در صورتی ممکن است که با دعوای طرح شده مربوط بوده و منشأ واحدی داشته باشد و تا پایان اولین جلسه آن را به دادگاه اعلام کرده باشد.
در این مقاله سعی داریم به تمام سوالات شما در خصوص دادخواست دعوای اضافی پاسخ دهیم، پس با ما تا آخر این مطلب همراه باشید و جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکلای موسسه حقوقی دادمان در تماس باشید.
انواع دعاوی اضافی
دعوی اضافی به دو دسته تقسیم می شود:
دعاوی اضافی عام : در این نوع دعوا خواهان می تواند در دعوی دخل و تصرف نماید، این دخل و تصرف شامل اعمالی همچون تغییر درخواست، افزایش خواسته،کاهش خواسته، جهت دعوا می باشد.
دعاوی اضافی خاص : در این نوع از دعوا، خواهان خواسته جدید و متفاوتی از دعوای اصلی اقامه می نماید.
چه شروطی جهت طرح دعوای اضافی بایستی وجود داشته باشد ؟
دعوای دومی که مطرح می شود با دعوای نخست ناشی از یک منشا باشند یا دعوای دوم با دعوای اصلی (نخست) دارای ارتباط کامل باشد.البته برای اینکه دعوایی، جزء دعاوی طاری شمرده شود، لازم نیست که هر دو شرط فوق را دارا باشد، بلکه وجود هر کدام از این شروط کفایت می نماید.دعوای اضافی نیز یکی از اقسام دعوای طاری است اما دعوا در صورتی عنوان دعوای اضافی را به خود می گیرد که دارای یکی از این شروط (ناشی از یک منشا و یا دارای ارتباط کامل) باشد.اگرچه با وجود یکی از شروط فوق مجوز اقامه دعوای اضافی فراهم می شود اما برای به جریان افتادن آن بایستی شروط دیگری نیز رعایت شود.البته برخی از شروط هستند که در تمامی دعاوی یکسان می باشند و برخی دیگر از شروط، اختصاصی دعاوی می باشند.
مزایای دعوی اضافی
برخی از مزایا و فواید دعاوی اضافی به شرح زیر می باشد :
- جلوگیری از صدور احکام متعارض در موضوعات مرتبط
- مصالح اصحاب دعوی و دادگستری
- مصالح خواهان و خوانده من جمله جلوگیری از تشکیل چند پرونده، پرداخت هزینه های اضافی و زمانی
مراحل طرح دعوی اضافی
تقدیم دادخواست : اولین مرحله برای رسیدگی به هر دعوایی تقدیم دادخواست می باشد و دعوای اضافی نیز از این امر مستثنی نمی باشد و برای شروع رسیدگی در آن به تقدیم دادخواست نیاز است.
اقامه دعوی از طرف خواهان : خواهان به فردی گفته می شود که شروع کننده دعوا می باشد و از مطرح نمودن دعوا، قصد دارد که نتیجه ای را از آن خود نماید.در دعوای اضافی نیز، خواهان فردی می باشد که دعوی را در محکمه مطرح می نماید و سپس امر دیگری را متوجه شده است و آن را هم به دعوای نخست خویش اضافه نموده است (در حقیقت خواهان دعوای اول و دوم یک نفر است.)
اقامه دعوا در مهلت مقرر : قانون گذار به صراحت مهلتی را جهت اقامه دعوای اضافی مطرح نموده است، اما با وحدت ملاک از مواد ۱۳۵ و ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت اقامه دعوای اضافی تا پایان اولین جلسه دادرسی می باشد.
کدام مرجع جهت رسیدگی به دعاوی اضافی صالح می باشد ؟
دعوای اضافی (دعوای دوم) نیز در دادگاهی رسیدگی شود که دعوای اصلی در آن مطرح شده است و آن دادگاه صالح است که به هر دو دعوا رسیدگی نماید.دلیل این امر این است که قانون گذار قصد سرعت بخشیدن به روند رسیدگی و پیشگیری از صادر شدن آرا متعارض را داشته است.
چرا که اگر بنا باشد دو بار و در دو دادگاه متفاوت و با دو قاضی متفاوت به چنین دعاوی رسیدگی شود، ممکن است قضات مزبور سلیقه ای عمل نمایند و هر کدام نظر خود را داشته باشند که در این صورت باعث می شود در یک موضوع واحد آراء متعارضی از یکدیگر صادر شود و گاهی نیز ممکن است که هر کدام از قضات برای به دست آوردن نتیجه مطلوب به اطلاعات جامع تری نیاز داشته باشند که چنانچه آن اطلاعات در دادگاه دیگری باشد، روند دادرسی نمی تواند سرعت لازم را داشته باشد.بدین جهت قانونگذار مقرر نموده است که به دعاوی طاری، دعاوی اضافی نیز از اقسام آن است در همان دادگاه رسیدگی شود که به دعوای اصلی رسیدگی می نماید.
مصادیق دعاوی اضافی
- کاهش خواسته
- افزایش خواسته
- تغییر خواسته
- تغییر نحوه دعوی
- تغییر درخواست
چنانچه موضوع دعوای اضافی از صلاحیت ذاتی و محلی دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی خارج باشد، چه می شود ؟
در صورتی که موضوع دعاوی اضافی درصلاحیت ذاتی دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی نباشد دادگاه مزبور اجازه رسیدگی به چنین دعوایی را ندارد و چنانچه چنین پرونده ای به او ارجاع شد موظف است پرونده را با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه صالح ارسال نماید.