در آییننامه اصلاحی ثبت تشکیلات و مؤسسات غیرتجارتی مصوب ۱۳۳۷ آمده است که مقصود از تشکیلات و مؤسسات غیرتجارتی مذکور در ماده ۵۸۴ قانون تجارت کلیه تشکیلات و مؤسساتی است که برای مقاصد غیرتجارتی از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل میشود اعم از آنکه مؤسسین و تشکیلدهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند.
تشکیلات و مؤسسات مزبور میتوانند عناوینی از قبیل انجمن، جمعیت و …. و امثال آن انتخاب نمایند و اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد برای مؤسسات ممنوع میباشد.
مؤسسات به دو دسته تقسیم میشوند:
۱ – مؤسساتی که مؤسسین قصد جلب منفعت و تقسیم بین خود دارند و اینگونه مؤسسات مؤسسات انتفاعی غیرتجارتی نامیده میشوند و ثبت آنها در بعضی موارد محتاج مجوز میباشد.
۲ – مؤسساتی که مؤسسین آنها قصد جلب منفعت و تقسیم بین خود را ندارند، اینگونه مؤسسات مؤسسه غیرانتفاعی نامیده میشوند و بایستی قبل از ثبت، مجوز از نیروی انتظامی دریافت نمایند.
مؤسسات اصولاً و ذاتاً غیرتجارتی میباشند پس مؤسسین و مدیران مجاز به انجام امور تجارتی که اختصاص به شرکتها و تجار دارد نمیباشند.
مؤسسات قابل تبدیل به انواع شرکتهای بازرگانی نمیباشند.
مؤسسات بایستی هر ساله دفاتر قانونی (دفتر روزنامه و دفتر کل) تهیه نموده و حسابهای خود را در آن درج نمایند.