وقتی فردی پولی را به شخص دیگری قرض می دهد و با هم به توافق میرسند که شخص قرض گیرنده، در تاریخ تعیین شده آن را پس بدهد، ولی اگر به تعهدش عمل نکند، شخص قرض دهنده به عنوان طلبکار می تواند علیه قرض گیرنده به عنوان بدهکار بابت طلبش اقامه دعوا به خواسته «مطالبه طلب از بدهکار» نماید.
اگر شما به شخص دیگری پولی بعنوان قرض بدهید، بر حسب آنکه نوع سند و رسید شما ( رسید عادی دستنویس یا چک یا سفته) چه باشد، نحوه مطالبه و وصول طلب شما فرق می کند.
برای مطالبه طلب از بدهکار چه زمان اقامه دعوا کنیم؟
برای مطالبه طلب از بدهکار زمانی باید اقامه دعوا کرد که مهلت و سر رسید آن فرا رسیده و یا گذشته باشد و برای مطالبه آن هیچ گونه شرط و شروطی قید نشده باشد و منوط بر وقوع امر دیگری نباشد.
دقت کنید اگر که در هنگام تنظیم سند یا رسید طلب، تاریخی برای پرداخت آن معین نشود، طبق قانون مدنی هر وقت طلبکار آن را مطالبه کند، بدهکار باید آن را پرداخت کند در غیر این صورت، با اقامه دعوا از سوی طلبکار و اثبات طلب او، بدهکار علاوه بر پرداخت اصل طلب، خسارت دیرکرد آن را نیز هم باید پرداخت کند.
ولی اگر برای پرداخت بدهی، وقت مشخصی تعیین شده باشد، قبل از تاریخ سررسید نمی توان در دادگاه یا شورای حل اختلاف اقامه دعوای مطالبه وجه از بدهکار کرد حتی اگر بدهکار قصد فرارکردن یا خروج از کشور را داشته باشد.
ولی اگر بدهکار تاجر ورشکسته باشد که در این صورت تمام بدهی آینده او نیز حال می شود.
پس بدانید تا زمانی که موعد پرداخت بدهی نرسیده باشد، نه تنها نمی توان اقامه دعوای مطالبه طلب از بدهکار نمود،حتی نمی توان اموال یا وجوه بدهکار را توقیف و یا اصطلاحاً تامین خواسته نمود.
مراحل قانونی مطالبه وجه از بدهکار
دادگاه صالح مطالبه طلب از بدهکار:
♦ باید از طریق مراجع صالح و قانونی برای مطالبه طلب اقدام شود.صلاحیت شوراهای حل اختلاف در رسیدگی به مطالبه طلب تا سقف بیست میلیون تومان است. ولی اگر شخصی طلبش بالاتر از مبلغ مذکور باشد باید به دادگاه مراجعه کند.
♦ بدانید که اگر سند و مدرک مطالبه طلب عادی و یا رسمی باشد. مرجع رسیدگی آنها هم متفاوت خواهد بود.
♦ اگر مستند طلب، یک سند عادی مانند قبض، رسید یا فاکتور باشد با توجه به مبلغ مندرج در آن، در شورا و یا دادگاه قابل رسیدگی خواهد بود.
♦ آگاه باشید که در مورد سند عادی، اگر منشا طلب رسید یا قرارداد باشد، در این صورت دادگاه محلی که قرارداد در آنجا تنظیم شده یا محلی که بدهکار باید به تعهدش عمل نماید و یا دادگاه محل اقامت بدهکار صلاحیت رسیدگی به دعوا فوق را دارد.
♦ در مورد سند رسمی، از طریق دفترخانه ای که سند را صادر کرده و یا اجرای ثبت می توان نسبت به اجرا و مطالبه طلب اقدام کرد.
♦ اگر مدرک طلب شما یک رسید عادی دست نویس باشد می بایست موارد ذیل را بدانید:
♦ مطالبه طلب از بدهکار از طریق رسید عادی فقط از طریق دادگاه حقوقی امکان پذیر است و موضوع به هیچ وجه قابل پیگیری از طریق کیفری نیست.
♦ اگر برای پرداخت طلب مدت و اجل تعین شده باشد ،تا قبل از رسیدن آن اجل و مهلت ،طلبکار نمی تواند طلب خود را وصول نماید.
♦ اگر طلب شما بصورت رسید عادی دستنویس باشد، به صرف امضاء بدهکار، آن مدرک دارای اعتبار است مگر خلاف این امر اثبات گردد.
♦ کسی که بموجب رسید دست نویس طلبکار است ،می توان قبل از اثبات دعوی خود نسبت به توقیف اموال مدیون در چارچوب صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن قبل از ابلاغ اقدام نماید.
♦ خسارت تاخیر تادیه هم درصورت رعایت شرایط موجود قانون آیین دادرسی مدنی امکان پذیر است.
♦ عنوان دادخواست شما باید تحت عنوان مطالبه طلب از بدهکار بموجب رسید عادی مورخه …….. و خسارت تاخیر تادیه و خسارات دادرسی باشد.
♦ میزان هزینه دادرسی دادگاه تا مبلغ بیست میلیون تومان ۵/۲ درصد( ۵۰۰ هزار تومان ) و مازاد بر آن ۵/۳ درصد می باشد.
♦ اگر توان پرداخت هزینه دادرسی را ندارید، می توان دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به محکمه بدهید.
♦ بعد از صدور حکم قطعی از ناحیه دادگاه مبنی بر محکومیت بدهکار ،می توانید درخواست صدور اجراییه نماید و اگر در موعد مقرر محکوم دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به را ندهد ،دادگاه به در خواست طلبکار بر حسب ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت مالی حکم به جلب و بازداشت بدهکار را تا زمان پرداخت دین می دهد.
♦ اگر شما از بدهکار نتوانید اموالی را معرفی نمایید امکان دارد دادگاه با اعسار به تقسیط محکوم موافقت کند و نوع شغل و میزآن درآمد و دارایی فرد محکوم شده در تقسیط موثر میباشد البته منوط به آنکه محکوم دادخواست اعسار بدهد.
♦ حدودا با رویه طولانی رسیدگی به پرونده ها در دادگاههای حقوقی، معمولا ۷ یا ۸ ماه تا ۱ سال طول بکشد که بتوانید طرف مقابلتان را محکوم کنید.
♦ اگر خواستید از شخصی مدرکی بگیرید بترتیب الویت اول از وی چک بگیرید و بعد اگر نشد سفته بگیرید و بعد رسید عادی
♦ اگر میزان طلب شما تا بیست میلیون تومان باشد،رسیدگی به این دعوی در صلاحیت شورای حل اختلاف میباشد و اگر میزان طلب شما بیشتر از بیست میلیون تومان باشد رسیدگی به دعوی در صلاحیت دادگاه عمومی محل اقامت بدهکار می باشد. (نحوه مطالبه طلب از بدهکار)
شرایط تعلق خسارت تاخیر تادیه (دیرکرد)
برای مطالبه طلب خود به طرف مقابلتان، اول باید اظهارنامه رسمی مبنی بر مطالبه طلب از بدهکار از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای بدهکار ارسال کنید و تقاضای مطالبه خود را بنماید تا بتوانید خسارت دیر کرد بگیرید.
♦ موضوع تعهد وجه باشد.
♦ موضوع تعهد وجه رایج باشد.
♦ طلبکار بدهی خود را مطالبه کرده باشد.
♦ مدیون متمکن از پرداخت بوده و از ادای دین خودداری کرده باشد.
♦ ارزش وجه نقد تغییر فاحش داشته باشد.