بحث حق فرزندان نسبت به والدین در خصوص نگهداری از طفل و رها کردن طفل بعد از جدایی پدر و مادر از بحث حضانت جداست! اگر والدین ازحق حضانت خود صرف نظر نمایند نمیتوانند از نگهداری و تربیت کودکانشان حتی به نحوه معالواسطه خودداری نماید.
بنابراین در دورانی که حق اولویت در نگهداری اطفال به عهده مادر آنهاست، او حق دارد که حق حضانت خود را اسقاط کند و رها کردن طفل را انجام دهد . ولی این در حالی است که پدر توانایی و امکان نگهداری از فرزند را داشته باشد. پدر نیز زمانی میتواند حق حضانت خود را از آن خود کند که مادر آمادگی نگهداری از فرزند باشد و به هر حال هر یک از والدین مستقلا و مباشرتا و یا به واسطه شخص دیگری باید نسبت به وظیفه نگهداری طفل اقدام نمایند.
قانون مدنی نیز در مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۲ به این موضوع پرداخته است. حال اگر هر یک از والدین یا هردو و یا افراد دیگر طفلی را که قادر به نگهداری از خود نیست را در محلی که خالی از سکنه میباشد رها نماید این عمل رها کردن طفل جرم محسوب میشود.
بیشتر به چه دلایلی والدین طفل خود را رها میکنند؟
رها کردن طفل بیشتر ممکن است در مواردی که طفلی ناشی از زنا یا وطی به شبهه (شک و تردید در اینکه چه کسی پدر فرزند میباشد) متولد شده به وقوع بپیوند. در هر صورت زانی و زانیه و یا طرفین (هردو طرف زنا کننده) نسبت به کودک متولد شده وظایف خاصی را دارد که باید به آن عمل نمایند. سایر موارد از جمله عدم تمکین مالی والدین، اعتیاد و … از عوامل معمول رهاسازی فرزندان می باشند.
رها کردن طفل به شرح یاد شده در هر صورت جرم است و در ماده ۱۳۳ قانون مجازات اسلامی برای این عمل مجازات شش ماه تا سه سال حبس و یا جزای نقدی از ۳ میلیون تا ۱۲ میلیون ریال پیش بینی شده است و اگر این عمل منجر به آسیب یا فوت شود حسب مورد مجرم به دیه یا قصاص نیز محکوم میشود.