پرتال اطلاع رسانی و خدمات حقوقی دادمان
www.dad-man.ir

«قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران»

فصل اول: کلیات و تعاریف

مواد ۱ تا ۵۰

‌ماده۱: در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن می‌گردد:
‌الف – “‌فرماندهی کل” به جای فرماندهی کل نیروهای مسلح.
ب – “‌ستاد کل” به جای ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح.
ج – “‌سپاه” به جای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
‌د – “‌نیروهای مسلح” به جای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.
ه – “‌وزارت” به جای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
‌و – “‌ارتش” به جای ارتش جمهوری اسلامی ایران.
‌ماده۲: نیروهای مسلح عبارتند از سپاه، ارتش و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
‌ماده۳: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مجموعه ستاد کل سپاه حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه، سازمان حفاظت اطلاعات سپاه،‌نیروهای‌زمینی، هوایی، دریایی و مقاومت بسیج و قدس و سازمانهای وابسته به آنها اطلاق می‌گردد.

فصل دوم: ورود به خدمت

‌بخش اول : تعاریف
‌ماده۴: استخدام در سپاه عبارت است از گزینش افراد واجد صلاحیت برای انجام خدمت موظف در یکی از مشاغل پیش‌بینی شده در این قانون.
‌ماده۵: مشاغل سپاه، ستاد کل و وزارت از نظر ماهیت شغل، به سه گروه تقسیم می‌شوند، شغل نظامی، شغل کارمندی و شغل مشترک.
‌تبصره۱-۵: مشاغل فرماندهی، مدیریتهای سطوح بالای سپاه و سایر مشاغلی که نیاز به دانش و مهارت نظامی داشته یا در ارتباط مستقیم با‌مأموریتهای نظامی سپاه باشند از مشاغل نظامی محسوب می‌شوند.
‌تبصره۲-۵: غیر از مشاغل موضوع تبصره ۱ این ماده، مدیریت سایر رده‌های سپاه و سایر مشاغلی که با پشتیبانی‌های مستقیم و نیز غیر مستقیم‌مأموریتهای نظامی سپاه ارتباط دارند از مشاغل مشترک می‌باشند.
‌تبصره۳-۵: مشاغل نظامی، کارمندی و مشترک با رعایت مفاد این قانون در جداول سازمان مشخص می‌شود.
‌ماده۶: پرسنل سپاه کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته می‌شوند و‌عبارتند از :
‌الف – کادر ثابت.
ب – وظیفه.
ج – پیمانی.
‌د – بسیجی.
‌ماد۷: کادر ثابت به پرسنلی اطلاق می‌گردد که برای انجام خدمت مستمر در سپاه استخدام می‌شوند و عبارتند از :
‌الف – پاسداران رسمی (‌نظامیان).
ب – کارمندان.
ج – محصلین.
‌ماده۸: پاسداران رسمی به پرسنلی اطلاق می‌گردد که برای جهاد در راه خدا و پاسداری و دفاع مسلحانه از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن و‌نظام جمهوری اسلامی ایران به استخدام سپاه در آمده و پس از طی دوره‌های آموزشی لازم به یکی از درجات پیش‌بینی شده در این قانون نائل و از‌لباس و علائم نظامی استفاده می‌نمایند.
‌ماده۹: کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از لباس و علائم‌نظامی به یکی از رتبه‌هایپیش‌بینی شده در این قانون نائل می‌شوند.

‌ماده۱۰: محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت به عنوان پاسدار رسمی یا کارمند استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل‌ مندرج در این قانون در یکی از مراکز آموزشی سپاه یا سایر مؤسسات آموزشی به هزینه سپاه مشغول تحصیل می‌باشند.
‌ماده۱۱: پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره‌های ضرورت، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت‌می‌باشند.
‌ماده۱۲: پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق می‌گردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام می‌دهند.
‌ماده۱۳: پرسنل بسیجی به افرادی اطلاق می‌شود که جهت تحقق ارتش بیست میلیونی تحت پوشش سپاه در می‌آیند و عبارتند از :
‌الف – بسیجی عادی. عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اهداف انقلاب اسلامی هستند که پس از گذراندن دوره آموزش‌عمومی به خدمت ارتش بیست میلیونی در آمده و سازماندهی می‌شوند.
ب – بسیجی فعال. آن دسته از بسیجیان عادی داوطلب هستند که واجد شرایط لازم بوده و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی، سازماندهی شده و‌ضمن شرکت در برنامه‌های حفظ انسجام در انجام مأموریتهای محوله با سپاه همکاری می‌کنند.
ج – بسیجی ویژه (‌پاسداران افتخاری). پرسنلی هستند که صلاحیتهای یک پاسدار را دارا می‌باشند و پس از گذراندن آموزشهای مطروحه در این‌قانون سازماندهی گردیده و متعهد می‌گردند تا به هنگام نیاز به طور تمام وقت در اختیار سپاه قرار گیرند.
‌ماده۱۴: سپاه می‌تواند از پرسنل رسمی وزارتخانه‌ها و مؤسسات وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و نیروهای مسلح با کسب موافقت سازمان‌مربوطه به تناسب در وظایف مورد نیاز بر طبق آیین‌نامه‌ای که توسط ستاد کل سپاه با همکاری وزارت تهیه و به تصویب هیأت دولت می‌رسد به صورت‌مأمور و یا انتقال استفاده نماید.
‌تبصره۱-۱۴: انتقال یا مأمور به خدمت نمودن آن گونه پرسنل در زمان جنگ و بحران، تابع ضوابط خاصی است که توسط ستاد کل سپاه با همکاری‌وزارت و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
‌ماده۱۵: افراد خرید خدمت سپاه، ستاد کل و وزارت دفاع به کسانی اطلاق می‌شود که بر طبق مقررات مربوط خدمت مشخصی را برابر قرار داد‌تنظیمی انجام می‌دهند.

‌بخش دوم : شرایط عمومی استخدام

‌ماده۱۶: شرایط عمومی استخدام کادر ثابت و پیمانی و پرسنل بسیجی ویژه (‌پاسداران افتخاری) به شرح زیر می‌باشد:
‌الف – اعتقاد به مبانی اسلام ناب محمدی (ص)، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ب – اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه.
ج – التزام عملی به احکام اسلام و قوانین جمهوری اسلامی و رعایت موازین اخلاق اسلامی.
‌د – عدم عضویت و هواداری از احزاب و گروهها و سازمانهای سیاسی.
ه – نداشتن سابقه عضویت و یا هواداری از احزاب و گروهها و سازمانهای غیر اسلامی. التقاطی، الحادی و غیر قانونی.
‌و – عدم اعتیاد به مواد مخدر و محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
‌ز – داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی مورد نیاز.
ح – داشتن سلامت و توانایی جسمی و روانی متناسب با خدمت مورد نیاز.
ط – داشتن حداقل ۱۶ سال سن تمام و حداکثر ۴۰ سال سن.
ی – داشتن حسن شهرت و عدم سوء سابقه.
‌تبصره۱-۱۶: استخدام پرسنل کادر ثابت، مشروط به داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
‌تبصره۲-۱۶: پرسنل پیمانی و بسیجی ویژه از شرط حداکثر سن و محصلین از حداقل سن تعیین شده مستثنی می‌باشند.
‌تبصره۳-۱۶: برای مشاغل کارمندی در شرایط مساوی استخدام، ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و خانواده درجه یک آنان در اولویت‌می‌باشند.
‌تبصره۴-۱۶: استخدام پرسنل مذکور در این ماده منوط به تأیید صلاحیت آنان توسط هیأت مرکزی گزینش است که پس از ارزیابی در طول دوره‌آموزش اولیه صورت می‌گیرد و در صورت لزوم هیأت مرکزی گزینش می‌تواند این اختیار را به هسته‌های گزینش تفویض نماید.
‌ماده۱۷: هیأت مرکزی گزینش در سپاه مرکب از فرمانده کل سپاه یا جانشین وی، نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی، رئیس ستاد کل سپاه،‌مسؤول حفاظت اطلاعات سپاه و معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه به عنوان دبیر هیأت و وزیر یا جانشین ویتشکیل می‌گردد و در چارچوب مفاد‌این قانون، وظیفه تعیین سیاستهای گزینش پرسنل سپاه و تدوین دستورالعملهای مورد نیاز و نظارت بر کار هسته‌های گزینش در سپاه را به عهده دارد.
‌تبصره۱-۱۷: هسته‌های گزینش در ستاد کل سپاه، نیروها و سازمانهای وابسته، توسط هیأت مرکزی گزینش سپاه، برای گزینش پرسنل تشکیل می‌گردد.
‌ماده۱۸: استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت بر اساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره‌های راهنمایی، دبیرستان، فوق دیپلم،‌لیسانس، فوق لیسانس ، و دکترا و بالاتر انجام می‌گیرد.
‌ماده۱۹: کارمندان به دو صورت زیر استخدام می‌شوند:
‌الف – بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره‌های دبیرستان فوق دیپلم لیسانس فوق لیسانس دکترا و بالاتر
ب – بر اساس تخصص و مهارت عملی با داشتن حداقل مدرک پایان دوره تکمیلی نهضت سوادآموزی و حداکثر پایان دوره دبیرستان.
‌ماده۲۰: سپاه برای مشاغلی که مستلزم بکارگیری زنان باشد آنان را استخدام می‌نماید تغییر محل خدمت زنان باید حتی‌الامکان تابع شرایط‌خدمتی همسران آنان باشد.
‌ماده۲۱: سپاه می‌تواند به منظور تأمین نیاز سازمانی خود داوطلبانی را که حداقل دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی می‌باشند با اخذ تعهد ۵‌سال خدمت نظامی و یا ۶ سال خدمت کارمندی به صورت پیمانی استخدام نماید. و تمدید مهلت و تجدید قرارداد مجاز نمی‌باشد.
‌تبصره۱-۲۱: خدمت پرسنل پیمانی که خدمت دوره ضرورت را انجام نداده‌اند به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می‌گردد و در صورتی که‌قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی یا بر کنار گردند برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
‌تبصره۲-۲۱: سپاه می‌تواند پرسنلی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت می‌باشد به صورت پیمانی استخدام نماید.
‌ماده۲۲: سپاه می‌تواند در صورت نیاز از پرسنل وظیفه در حین دوره خدمت ضرورت و همچنین پرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد و پرسنل‌بسیجی اعم از عادی، فعال یا ویژه که شرایط لازم را دارا هستند برای کادر ثابت استخدام نماید و این قبیل داوطلبان درشرایط مساوی از اولویت‌برخوردارند. آموزش، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابعمقررات مندرج در این قانون خواهد بود.

‌ماده۲۳: سپاه می‌تواند در صورت نیاز با پرسنل بسیجی ویژه که حداقل ۱۸ سال تمام سن داشته باشند، قراردادی انعقاد نماید که خدمت دوره‌ضرورت خود را پس از گذراندن آموزشهای لازم در طول حداکثر ۱۰ سال هر سال به مدت حداقل یک ماه طی نمایند تا بدینوسیله همواره آمادگی رزمی‌برای مأموریتهای مختلف در شرایط ویژه را داشته باشند.
‌تبصره۱-۲۳: سپاه در مواقع جنگ و اضطرار این نیروها را احضار نموده و چنانچه بیشتر از مدت یک ماه در هر سال خدمت نمایند به همان اندازه از‌مدت خدمت و آموزش سالهای بعد کسر خواهد شد.
‌تبصره۲-۲۳: این دسته از پرسنل پس از گذراندن آموزشهای لازم در بدو خدمت از حقوق اجتماعی افراد منقضی خدمت وظیفه عمومی برای‌استخدام و تحصیل و نظیر آن بر برخوردار می‌باشند، لیکن در صورت قطع یا لغو یا بطلان قرار داد تا انجام کامل خدمت ضرورت، حقوق مزبور از آنها‌سلب می‌شود.

‌تبصره۳-۲۳: کلیه نهادها و سازمانها و وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی و کارفرمایان بخش خصوصی اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی موظفند شغل‌این دسته از افراد را در طول خدمت سالانه آنها در سپاه حفظ نمایند، افراد مزبور در این مدت از دستگاه مربوطه حقوق و مزایا دریافت نخواهند نمود.
‌تبصره۴-۲۳: حقوق و مزایای این افراد بعد از آموزشهای لازم بدو خدمت مطابق حقوق و مزایای پرسنل کادر ثابت نظامی هم ردیف خواهد بود.
‌تبصره۵-۲۳: آیین‌نامه اجرایی این افراد ماده توسط وزارت و ستاد کل سپاه پس از کسب نظر از سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

‌ماده۲۴: خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود با تشخیص نیروها و سازمانهای استخدام‌کننده به موجب آیین‌نامه موضوع‌ماده ۳۷ قانون ارتش می‌باشد و اصلاحات مورد نیاز آن توسط ستاد کل سپاه با هماهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
‌ماده۲۵: استخدام اعضای هیأت علمی مؤسسات آموزش عالی سپاه و پرداخت حق‌التدریس به اساتید و مربیان مقاطع دانشگاهی بر اساس‌مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاهها خواهد بود.
‌تبصره۱-۲۵: استخدام مربی و پرداخت حق‌التدریس برای آموزشهای پائین‌تر از سطوح دانشگاهی تابع آیین‌نامه موضوع ماده ۳۸ قانون ارتش خواهد‌بود. اصلاحات مورد نیاز توسط ستاد کل سپاه با هماهنگی وزارت دفاع تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
‌ماده۲۶: استخدام افراد در سپاه ، بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانون مطلقاً‌ممنوع است.

‌بخش سوم : سازمان و طبقه بندی مشاغل

‌ماده۲۷: تعداد و ترکیب نیروی انسانی سپاه و همچنین نسبت درجات و رتبه‌های آنان بر مبنای خط مشی، استراتژی و تهدیدات، برابر جداول‌سازمان و تجهیزات مصوب و به نسبتی که به وسیله ستاد کل سپاه تعیین و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید مشخصمی‌گردد.

‌تبصره۱-۲۷: جداول سازمان نیروی انسانی سپاه و ستاد کل شامل محلهای سازمانی و ضرورتنظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل و درجات و‌رتبه‌های متناسب برای هر محلسازمانی حسب مورد توسط ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهدرسید.

‌تبصره۲-۲۷: به منظور جلوگیری از تورم پرسنل کادر ثابت در سپاه و سازمانهای وابسته در جداول سازمانی مشاغل باید به نحوی پیش‌بینی گردد که‌حتی‌الامکان از پرسنل وظیفه پیمانی و بسیجی استفاده شود.

‌ماده۲۸: رشته عبارت است از مجموعه رشته‌های شغلی که از نظر تخصص یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
‌ماده۲۹: مشاغل سپاه به تناسب احتیاج نیروها و سازمانها از رسته‌های مختلف تشکیل می‌شود. انواع رشته و علائم رشته‌ای و همچنین علائم‌درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعملهایی خواهد بود که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهیکل خواهد رسید.

‌ماده۳۰: بکارگیری پرسنل در مشاغل غیر مرتبط با رسته آنان ممنوع بوده و سپاه موظف است به منظور ایجاد انعطاف در اجرای مأموریتهای محوله‌به غیر از رسته اصلی ، رشته رزمی یا پشتیبانی رزمی دیگری برای کلیه پرسنل پیش بینی نماید.

‌تبصره۱-۳۰:  تغییر رسته پرسنل ممنوع می‌باشد و در موارد لزوم برابر دستورالعملی استکه توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل‌خواهد رسید.
‌ماده۳۱: ستاد کل سپاه موظف است حداکثر ظرف مدت یک سال در چارچوب این قانون کلیه مشاغل سپاه را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار‌داده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و پس از تأیید فرماندهی کل سپاه در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهد.
‌ماده۳۲: ستاد کل سپاه موظف است مشاغل مختص کارمندان موضوع بند(ب) ماده ۱۹ این قانون را از نظر پیچیدگی و تخصص به سه گروه (۱) ،(۲)، و (۳) و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (۱) و (۲) و (۳) طبقه بندی نماید. کمیسیون ارزیابی مهارت در بدو‌استخدام تخصص و مهارت این قبیل کارمندان را مورد ارزیابی قرار داده و گروه و رده آنان را تعیین می‌نماید.

‌ماده۳۳: ستاد کل سپاه می‌تواند بنا به دستور فرماندهی کل سپاه برای انجام وظایف پیش‌بینی نشده پستهای موقت را ایجاد نموده و حداکثر ظرف‌مدت یک سال تکلیف آنان را از لحاظ حذف شغل و یا درج آن در جداول سازمان معین نماید.

‌فصل سوم : آموزش و ترفیعات
‌بخش اول : آموزش

‌ماده۳۴: دوره‌های آموزشی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه به شرح زیر می‌باشد:
‌الف – دوره عمومی پاسداری.
ب – دوره تخصصی اولیه.
ج – دوره تخصصی تکمیلی.
‌د – دوره سرپرستی.
ه – دوره‌های علمی و تخصصی.
‌و – دوره‌های علوم پایه نظامی.
‌ز – دوره مقدماتی رسته‌ای.
ح – دوره عالی رسته‌ای.
ط – دوره فرماندهی و ستاد.
ی – دوره عالی جنگ.
ک – دوره علوم استراتژیک.
‌تبصره۱-۳۴: نیروها و سازمانهای وابسته به سپاه می‌توانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد کل سپاه علاوه بر آموزشهای فوق دوره‌های عرضی‌آموزشی تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.
‌ماده۳۵: مراکز آموزشی سپاه به شرح زیر می‌باشد:
‌الف – دبیرستانها و هنرستانهای سپاه.
ب – آموزشگاه نظامی.
ج – دانشکده‌های علوم و فنون نیروها.
‌د – دانشکده فرماندهی و ستاد.
ه – دانشکده علوم استراتژیک.
‌و – دانشگاه امام حسین (ع) شامل دانشکده علوم پایه نظامی و دانشکده‌های علمی و تخصصی.
‌تبصره۱-۳۵: دانشکده علوم و فنون نیروها از لحاظ علمی به دانشگاه امام حسین (ع) وابسته بوده و توسط نیروها اداره می‌شود.
‌تبصره۲-۳۵: دانشکده عقیدتی – سیاسی و سایر مراکز آموزش رسته‌ای عقیدتی – سیاسی سپاه زیر نظر جزوه نمایندگی ولی فقیه در سپاه اداره‌می‌شود.
‌ماده۳۶: سپاه می‌تواند برای تأمین و تربیت پرسنل کادر ثابت بومی مورد نیاز دراستانهای مرزی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، دبیرستان و‌هنرستان تشکیل دهد.
‌تبصره۱-۳۶: مراکز فوق به تشخیص ستاد کل سپاه ، در نیروها به تناسب نیاز آنها تشکیل می‌گردد. ‌اساسنامه این نوع مراکز به تصویب وزارت آموزش و پرورش خواهد رسید.

‌ماده۳۷: دوره آموزش عمومی پاسداری. ‌دوره آموزش عمومی پاسداری برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایاندوره راهنمایی استخدام می‌شوند حداقل به مدت شش ماه در‌آموزشگاه نظامی و برای پرسنلی که با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر استخدام می‌شوند حداقل به مدت سه ماه در دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل‌می‌شود. این دوره برای پرسنلی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند در طول دوره‌های علوم پایه یا دانشکده علوم و فنون نیروها برگزار می‌شود.

‌ماده۳۸: دوره آموزش تخصصی اولیه. این دوره برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی استخدام می‌گردند، بلافاصله بعد از طی دوره آموزش عمومی حداقل‌به مدت شش ماه درآموزشگاههای نظامی برگزار می‌شود. برنامه‌ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از‌عهده مشاغل درجات رزم‌آوردومی و رزم‌ آور یکمی برآیند.
‌تبصره۱-۳۸: نیروها می‌توانند متناسب با نیاز خود، نسبت به تشکیل آموزشگاههای نظامی جهت برگزاری دوره‌های آموزش عمومی پاسداری و‌تخصصی اولیه در یگانها و مناطق مختلف اقدام نمایند.

‌ماده۳۹: دوره آموزش تخصصی تکمیلی. ‌دوره‌های تخصصی تکمیلی برای تکمیل تخصص پرسنل کادر ثابت نظامی با داشتن درجه رزم‌آوریکمی به مدت حداقل ۶ ماه در دانشکده‌های علوم و‌فنون نیروها تشکیل می‌گردد و نیروها موظف هستند نسبت به تشکیل این دوره‌ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل با داشتن درجه رزم‌آوریکمی‌بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. برنامه‌ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات‌رزمداردومی و رزمداریکمی بر آیند. نیل به درجه رزمداردومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.

‌ماده۴۰: دوره آموزش سرپرستی. ‌این دوره برای پرسنل موضوع تبصره یک ماده ۷۷ این قانون در درجه رزمداریکمی به مدت حداقل ۶ ماه بر حسب نیاز در دانشکده‌های علوم و فنون‌نیروها تشکیل می‌شود. برنامه‌ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم می‌شود که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات ستوان‌سومی تا ستوان‌یکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجه ستوان‌سومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.

‌تبصره۱-۴۰: سپاه می‌تواند دوره‌های آموزش تخصصی تکمیلی و سرپرستی را به صورت متوالی در یک مرحله اجراء نماید و همچنین می‌تواند بخشی‌از این دوره‌ها را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهد.
‌ماده۴۱: دوره‌های آموزش علوم پایه نظامی. سپاه برای تأمین و تربیت پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند، اقدام به تشکیل دانشکده علوم پایه نظامی در دانشگاه امام‌حسین (ع) می‌نماید. حداقل مدت آموزش این دانشکده ۷ ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می‌باشد:
‌دوره اول : این دوره حداقل شامل ۴ ترم تحصیلی می‌باشد و برای آموزش به کسانی که با مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی‌پذیرفته می‌شوند، تشکیل می‌گردد.

‌دوره دوم : این دوره حداقل شامل سه ترم تحصیلی می‌باشد و برای کسانی که با انجامارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ‌التحصیل دوره‌اول پذیرفته شده‌اندتشکیل می‌گردد.

‌تبصره۱-۴۱: پرسنلی که با مدرک پائین‌تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک دیپلم شده‌اند حداکثر با ۲۵ سال سن می‌توانند در آزمون‌ورودی دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.

‌تبصره۲-۴۱: در صورت ضرورت و فوریت، سپاه می‌تواند از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز با داشتن حداکثر ۲۵ سال سن، برای شرکت در‌آزمون ورودی دوره دوم آموزش علوم پایه نظامی ثبت نام نماید.

‌تبصره۳-۴۱: مواد و برنامه‌های آموزشی این دانشکده باید طوری تنظیم گردد که با گذراندن دوره‌های آموزش بعدی ، فارغ‌التحصیلان دوره اول از‌عهده مشاغل درجات ستوان‌سومی تا سرهنگی برآمده و فارغ‌التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل درجات ستوان‌دومی و بالاتر را‌داشته باشند.

‌تبصره۴-۴۱: ستاد کل سپاه می‌تواند در رسته‌هایی که ضروری می‌داند دوره‌های دوم علوم پایه نظامی، مقدماتی رسته‌ای و عالی رسته‌ای را به صورت‌پیوسته و با حداقل پنج ترم تحصیلی اجراء نماید.

‌تبصره۵-۴۱: سپاه می‌تواند بنا به ضرورت دوره دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده علوم و فنون نیروها اجراء نماید.
‌ماده۴۲: دوره علمی و تخصصی. سپاه به منظور تأمین و تربیت کادر ثابت فنی و تخصصی مورد نیاز در رسته‌های مشترک و رشته‌های دانشگاهی که امکان تأمین آن از دانشگاههای کشور‌نمی‌باشد، اقدام به تشکیل دانشکده‌های علمی تخصصی با همکاری وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانشگاه‌امام حسین (ع) می‌نماید.

‌ماده۴۳: دوره آموزش مقدماتی رشته‌ای. ‌دوره‌های مقدماتی رسته‌ای بر حسب نیاز به منظور آموزش مقدماتی برای رسته‌های مورد احتیاج به فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های علوم پایه نظامی و‌قبل از شروع به خدمت آنها  حداقل به مدت شش ماه در دانشکده علوم و فنون نیروها تشکیل می‌گردد.
‌تبصره۱-۴۳: فارغ‌التحصیلان دوره اول علوم پایه که موفق به ورود به دوره نشوند پس از گذراندن دوره مقدماتی رسته‌ای با داشتن حداکثر ۲۷ سال سن‌می‌توانند در آزمون دوره دوم علوم پایه نظامی شرکت نمایند.

‌ماده۴۴: دوره آموزش عالی رسته‌ای.دوره‌های عالی رسته‌ای در درجات ستوان‌یکمی و سروانی به مدت حداقل ۶ ماه برایتمامی پرسنل فارغ‌التحصیل دوره‌های مقدماتی رسته‌ای و‌پرسنلی که در سطح فارغ‌التحصیلان این دوره شناخته می‌شوند و از آموزش قبلی آنها حداقل ۴ سال گذشتهباشد متناسب با رسته‌های آنان حسب مورد‌در دانشکده‌های علوم و فنون نیروها یادانشکده‌های علمی تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌گردد. نیل به درجه سرگردیاین قبیل پرسنل‌منوط به طی این دوره می‌باشد.

‌ماده۴۵: نیروها می‌توانند برای دوره‌های خاص از قبیل خلبانی و ناوبری، دوره‌های اول و دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده‌های علوم و فنون‌نیروها به صورت پیوسته و با حداقل هفت ترم تحصیلی اجرا نمایند.

‌تبصره۱-۴۵: در مواردی که برنامه‌ها و محتوای آموزشی این دوره‌ها با رعایت مفاد و مجموع حداقل مدت دوره‌های مقدماتی و عالی رسته‌ای‌برنامه‌ریزی و اجرا شده باشد، فارغ‌التحصیلان مذکور دوره مقدماتی و عالی رسته‌ای گذرانده شناخته می‌شوند.

‌ماده۴۶: دارندگان مدارک فوق دیپلم و بالاتر، در رشته‌های تحصیلی که در برگیرنده محتوای آموزشی دوره‌های مقدماتی و عالی رسته‌ای هر یک از‌رسته‌های غیر رزمی باشند، در صورت گذراندن آموزشهای مورد نیاز حسب مورد آموزش مقدماتی یا عالی رسته‌ای دیده شناخته می‌شوند.

‌ماده۴۷: دوره آموزش فرماندهی و ستاد. ‌دوره آموزش فرماندهی و ستاد ، برای آموزش به فارغ‌التحصیلان دوره‌های دوم دانشکده‌های علوم و فنون نیروها نیروها یا علوم پایه نظامی که دوره‌عالی رشته‌ای را طی نموده‌اند و یا در سطح فارغ‌التحصیلان این دوره شناخته شده‌اند و همچنین دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز که حداقل ۳‌سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرگردی و سرهنگ‌دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد تشکیل می‌شود و مدت دوره آن حداقل ۹‌ ماه خواهد بود.
‌تبصره۱-۴۷: مواد و برنامه‌های آموزشی دانشکده فرماندهی و ستاد می‌باید طوری تنظیم شود که فارغ‌التحصیلان آن توانایی طراحی، فرماندهی و‌مدیریت رده‌های بالای سپاه و سایر نیروهای مسلح را داشته باشند. فارغ‌التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می‌گردند.

‌ماده۴۸: دوره آموزش عالی جنگ. ‌این دوره برای فارغ‌التحصیلان دوره آموزش فرماندهی و ستاد که حداقل دو سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرهنگی و سرتیپ‌دومی‌در دانشکده فرماندهی وستاد سپاه تشکیل می‌شود. حداقل مدت این دوره ۹ ماه بوده و فارغ‌التحصیلان آن از یکسال ارشدیت برخوردار خواهند بود‌مواد و برنامه‌های آموزشی این دوره باید طوریتنظیم شود که فارغ‌التحصیلان آن آشنایی کافی با طرحهای دفاعی کشور را داشته باشند و نیل به درجه‌سپهبدی و ارتشبدی مشروط به گذراندن این دوره خواهد بود.

‌ماده۴۹: دوره آموزش علوم استراتژیک. ‌این دوره برای آموزش ، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی- سیاسی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود.‌ فارغ‌التحصیلان دوره‌های دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز سپاه با داشتن حداقل درجه سرهنگی‌و کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می‌باشند، همچنین مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحاء در مسائل‌دفاعی مسئولیتهایی دارند و فرماندهان و مدیران رده بالای نیروهای مسلح ملل مسلمان و مستضعف غیر معارض با اسلام با معرفی فرماندهی کل سپاه‌و تصویب فرماندهی کل می‌توانند این دوره را طی نمایند. این دوره در دانشکده علوم استراتژیک ستاد کل سپاه برگزار می‌گردد.
‌تبصره۱-۴۹: ستاد کل موظف است پس از کسب آمادگی لازم و تصویب فرماندهی کل، دانشکده علوم استراتژیک سپاه و دانشگاه علوم استراتژیک‌ ارتش را در هم ادغام و دوره‌های آموزش علوم استراتژیک را تحت نظر آن ستاد برگزار نماید.
‌‌ماده۵۰: کلیه کارمندان اعم از کادر ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات آیین‌نامه‌ها و‌وضعیت خدمتی خویش در سپاه را طی نمایند. مدت این دوره برای پرسنلی که دوره خدمت ضرورت را طی نموده‌اند حداقل یک ماه می‌باشد. و برای‌کسانی که دوره ضرورت را طی ننموده‌اند حداقل سه ماه خواهد بود.

ماده۵۱: پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت دوره های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوطه را طی خواهند نمود.
تبصره۱-۵۱: سپاه موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی و ارگانهای ذیربط برای پرسنل وظیفه امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.
ماده۵۲: اساسنامه ، مواد و برنامه های آموزشی هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی با توجه به مواد مندرج در این قانون و قوانین آموزشی کشور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره۱-۵۲: تهیه اساسنامه و برنامه های آموزشی دوره ها و مراکز آموزشی رسته عقیدتی – سیاسی به عهده نمایندگی ولی فقیه در سپاه می باشد.
تبصره۲-۵۲: برنامه های آموزشهای عقیدتی – سیاسی دوره ها با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه و مواد آموزشهای عقیدتی – سیاسی و حفاظت اطلاعات دوره ها، توسط نماینده ولی فقیه و حفاظت اطلاعات در سپاه تهیه می شود.
ماده۵۳: آموزشهای سپاه باید به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده و سپاه را به سمت خودکفایی سوق دهد و در زمان صلح نیز، پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل ۱۴۷ قانون اساسی بر آیند.
ماده۵۴: سپاه موظف است برای تقویت بینش عقیدتی – سیاسی و بالا بردن دانش و توان نظامی پرسنل در حین خدمت، نسبت به انتشار نشریات و برگزاری اردوهای آموزشی ، سفرهای علمی و دوره های کوتاه مدت توجیهی و نیز تداوم آموزش اقدام نماید.
ماده۵۵: سپاه موظف است در کلیه آموزشها و در حین خدمت برنامه های لازم را به منظور کسب آمادگی جسمانی پرسنل، متناسب با ماموریتها پیش بینی و اجرا نماید.
ماده۵۶: پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می شوند باید فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزش به میزان حداقل دو برابر مدت تحصیلی پس از اتمام آن را داشته باشند.این مدت در اساسنامه های آموزشی تعیین می گردد.
ماده ۵۷: ستاد کل سپاه موظف است با هماهنگی وزارتخانه های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بخشی از نیازهای تخصصی خود را از طریق بورسیه از دانشگاهها و موسسات آموزشی خارج از سپاه تامین نماید.
ماده۵۸: ستاد کل سپاه موظف است همه ساله نیازهای تخصصی و تحصیلی خود را اعلام نماید تا پرسنل در صورت تمایل بتوانند با موافقت نیرو یا سازمان مربوطه ، در رشته های مزبور تحصیل نمایند.
ماده۵۹: در زمان جنگ و بحران و بنا به ضرورت ، طول دوره های آموزشی به پیشنهاد سپاه و تصویب فرماندهی کل با حفظ سطح کیفی آموزشها می تواند تقلیل یابد.
ماده۶۰: ستاد کل سپاه می تواند هر یک از دوره های آموزشی را که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد، به وسیله یکی از نیروها یا سازمانها که بیشترین نیاز را بنا به تایید فرمانده کل سپاه دارد، دایر نماید. پرسنل سایر نیروها و سازمانها نیز در آن دوره آموزش خواهند دید.
ماده۶۱: دوره های آموزشی پرسنل بسیجی عادی و فعال به شرح زیر می باشد:
الف – دوره عمومی مقدماتی .
ب – دوره عمومی تکمیلی .
ج – دوره تخصصی بسیج .
د – دوره یادآوری و حفظ انسجام .
ماده۶۲: دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج .
دوره های آموزش عمومی مقدماتی عبارتند از آموزشهای اولیه در حد دفاع که برای کلیه بسیجیان عادی و فعال حداقل به مدت ۱۵ روز در رده های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه ،در محلات ، ادارات ، سازمانها، موسسات دولتی و غیر دولتی ، در زمینه های دفاع نظامی ، غیر نظامی و مقاومت محلی برگزار می گردد.
ماده۶۳: دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج . دوره های آموزش عمومی تکمیلی بسیج برای آن عده از بسیجیان که دوره عمومی مقدماتی را طی کرده باشند به مدت چهل و پنج روز در مراکز آموزشی نیروی مقاومت بسیج سپاه برگزار می شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید چنان تنظیم شود که این دوره معادل دو ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب شود.
ماده۶۴: وزارت آموزش و پرورش موظف است با هماهنگی و نظارت سپاه ، نسبت به اجرای آموزشهای تئوری و عملی نظامی در قالب دروس اجباری ، در بین محصلین مقاطع مختلف تحصیلی ، به منظور تحقق ارتش بیست میلیونی، ایجاد علاقه و آمادگی دفاعی و حفظ و تداوم آن در زمینه های دفاع نظامی ، غیر نظامی و مقاومت محلی به ترتیب زیر اقدام نماید:
الف – در مقطع راهنمایی حداقل ۲ ساعت در هفته به صورت تئوری ویک روزدر سال به صورت اردوی عملی .
ب – در مقطع متوسطه حداقل ۳ ساعت در هفته به صورت تئوری و ۳ روز در سال به صورت اردوهای عملی به نحوی که در پایان دوره متوسطه معادل آموزشهای مقدماتی نظام وظیفه را گذرانده باشند.
تبصره۱-۶۴: آیین نامه اجرایی این ماده شامل نحوه نظارت سپاه و همکاری و هماهنگی بین سپاه و آموزش و پرورش و محتوی و نحوه تنظیم مواد درسی و کلاسها و اردوهای عملی و نحوه معافیت از اردوهای عملی و نحوه احتساب نمرات ، با توجه به سایر مواد این قانون توسط ستاد کل سپاه ، وزارتخانه های
دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح وآموزش وپرورش تهیه وپس ازتاییدستادکل به تصویب هیات وزیران می رسد.
تبصره۲-۶۴ اجرای برنامه ها ،آموزشها و سازماندهی لازم به منظور ایجاد علاقه و جاذبه نسبت به دفاع با استفاده از کتب درسی نو برنامه های ضمن تحصیل و صدا و سیما در مقطع ابتدایی مطابق آیین نامه ای است که توسط وزارت آموزش و پرورش و با هماهنگی سپاه تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
تبصره۳-۶۵: آموزشهای موضوع این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها ،به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی ، مقاومت محلی و دفاع غیر نظامی خواهد بود.
تبصره۴-۶۴: آموزشهای مقطع راهنمایی معادل دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج می باشد و آموزشهای مقطع متوسطه معادل دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج بوده و معادل دو ماه از خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب می شود.
ماده۶۵: دوره تخصصی بسیج .
این دوره برای آن عده از بسیجیان فعال که دوره عمومی تکمیلی را طی نموده اند به مدت یک ماه در مراکز آموزشی سپاه برگزار می گردد. برنامه و مواد آموزشی این دوره باید به طوری تنظیم شود که معادل یک ماه آموزش و خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب شود.
ماده۶۶: سپاه موظف است حسب مورد با هماهنگی و همکاری شورای مدیریت حوزه علمیه و وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، آموزشهای تخصصی بسیج را برای افرادی که قبل از خدمت دوره ضرورت به تحصیلات عالیه در حوزه یا دانشگاه راه می یابند به صورت تئوری و اردوهای نظامی برگزار نماید.
تبصره۱-۶۶: آموزشهای فوق جز واحدهای دروس اجباری دانشجویان در مقاطع کاردانی ، کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترای پیوسته و همطراز آنها بوده و می بایستی به نحوی تنظیم گردد که معادل یک ماه از آموزشهای دوره ضرورت خدمت وظیفه عمومی محسوب گردد.
تبصره۲-۶۶: آموزشهای موضوع ماده ۶۵ و این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها و به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی مقاومت محلی و دفاع غیر نظامی خواهد بود.
تبصره۳-۶۶: تعداد و میزان واحدهای درسی و اردوهای عملی و نحوه معافیت از دروس تئوری و عملی نظامی با توجه به قوانین مربوطه بر طبق آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارتخانه ها و مراجع ذیربط تهیه و حسب مورد به تصویب شورای مدیریت حوزه یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد.
ماده۶۷: آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای احتیاط بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی در حدود اعتبارات مصوب به مدت ۱۵ – ۵ روز در سال در قالب گردانهای احتیاط که در واحدهای رزمی و پشتیبانی رزمی و مراکز آموزش سپاه و ارتش ایجاد می گردد، به منظور حفظ توان رزمی و تخصصی آنان انجام می پذیرد.
ماده۶۸: آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای ذخیره بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی و بسیجیان عادی و فعال در حدود اعتبارات مصوب به مدت حداکثر یک هفته در هر دو سال و به منظور ایجاد آمادگی توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه انجام می پذیرد.
تبصره۱-۶۸: این افراد توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه در مناطق مختلف کشور متناسب با جمعیت آنان در رده های مقاومت سازماندهی می گردند.
تبصره۲-۶۸: سپاه موظف است دستورالعمل اجرایی مواد ۶۷ و ۶۸ این قانون را تهیه و به تصویب فرماندهی کل برساند.
ماده۶۹: مدت دوره های آموزشی مذکور در این قانون و مدت خدمت تمام وقت در سازمانهای رزمی برای پرسنل بسیجی فعال و ویژه که مشمول خدمت وظیفه عمومی میباشند، جز خدمت دوره ضرورت یا احتیاط آنان محسوب می گردد.
ماده۷۰: کلیه دستگاههای اجرائی کشور که از افراد وظیفه مازاد نیروهای مسلح مطابق قوانین و مقررات کشور استفاده می نمایند، موظفند برای تجدید آموزش نظامی و یا احضار در مواقع اضطرار و جنگی ، افراد مذکور را مطابق دستورالعمل ستاد کل در اختیار نیروهای مسلح قرار دهند.
تبصره۱-۷۰: احضار سایر نیروهای احتیاط و ذخیره مطابق ماده ۵۶ قانون خدمت وظیفه عمومی و احضار اعضای بسیج مطابق دستورالعملی است که به تصویب فرماندهی کل می رسد.
ماده۷۱: در اجرای اصل ۱۴۷ قانون اساسی سپاه موظف است با استفاده از مشمولین واجد صلاحیت خدمت وظیفه عمومی در حد بسیجی عادی پس از گذرانیدن آموزشهای عمومی و تخصصی اولیه واحدهای سازمان یافته بسیج فرهنگی، آموزشی ، بهداشتی و سازندگی را ایجاد و بر طبق برنامه ها و سیاستهای وزارتخانه ها و نهادهای مربوطه حسب مورد جهت آموزش ، سوادآموزی ، بهداشت و درمان و سازندگی
روستاها و مناطق محروم کشور با حفظ نظارت بر امور انضباطی و اجرای برنامه های تداوم آموزش آنان ، در اختیار دستگاههای اجرایی ذیربط قرار دهد.
تبصره۱-۷۱: اقدام فوق مربوط به زمان صلح بوده و در زمان جنگ و بحران افراد فوق مطابق سیاستهای ابلاغی از سوی ستاد کل به کار گرفته می شوند.
تبصره۲-۷۱: تعداد و درصد افراد مورد نیاز از طبقات مختلف مشمولین ، همه ساله به پیشنهاد هیات وزیران و تایید ستاد کل تعیین می شود.
تبصره۳-۷۱: آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
بخش دوم : ارزشیابی و ترفیعات
ماده۷۲: ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالاتر برابر مقررات این قانون .
تبصره۱-۷۲: ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۷۳: سپاه موظف است کلیه پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه را با توجه به عوامل زیر و طبق آیین نامه مربوطه مورد ارزیابی قرار دهد:
الف – رعایت موازین اخلاقی و شئونات اسلامی و صلاحیتهای سیاسی – امنیتی .
ب – استعداد، کارآیی و شایستگی در عملکرد و رعایت انضباط.
ج – نتایج آموزشهای عقیدتی – سیاسی و نظامی حین خدمت .
د – نتایج سنجش و آزمونهای آمادگی جسمانی در حین خدمت .
ه – انجام ماموریتهای خطرناک و سخت .
ماده۷۴: سوابق و عملکرد پرسنل سپاه در مقاطع مختلف بر طبق آیین نامه مربوطه مورد ارزشیابی قرار گرفته و پس از تایید کمیسیون ارزشیابی نیرو و یا سازمان مربوط و تصویب مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون با توجه به امتیازات مکتسبه از حداقل ۶ ماه تاخیر در ترفیع و حداکثر یک سال ارشدیت برخوردار خواهند شد.
تبصره۱-۷۴: ارزشیابی پرسنل قبل از موعد ترفیع خواهد بود و در هر مقطع ترفیعاتی حداقل یک بار ارزشیابی صورت خواهد گرفت و زمان ارزشیابی بنا به شرایط زمانی و نیاز سپاه متفاوت خواهد بود.
تبصره۲-۷۴: نتیجه ارزشیابی پرسنل برابر آیین نامه های مربوطه ملاک ترفیعات و انتصابات بوده و در تشویقات و تنبیهات و اعزام به دوره های آموزشی نیز موثر خواهد بود.
تبصره۳-۷۴: ترکیب اعضا، حدود اختیارات و وظایف و تعداد کمیسیونهای ارزشیابی و نحوه ارزشیابی و ترفیعات پرسنل در چارچوب مواد مندرج در این قانون توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۷۵: ترتیب درجات پرسنل نظامی نیروهای سپاه و درجات معادل آن در نیروی دریایی سپاه به شرح زیر می باشد:
۱- سرباز ناوی
۲- سربازدوم ناوی دوم
۳- سربازیکم ناوی یکم
۴- رزمیار سرناوی
۵- رزم آورسوم ناویارسوم
۶- رزم آوردوم ناویاردوم
۷- رزم آوریکم ناویاریکم
۸- رزم داردوم ناوداردوم
۹- رزم داریکم ناوداریکم
۱۰- ستوان سوم ناوبان سوم
۱۱- ستوان دوم ناوبان دوم
۱۲- ستوان یکم ناوبان یکم
۱۳- سروان ناوسروان
۱۴- سرگرد ناوسالارسوم
۱۵- سرهنگ دوم ناوسالاردوم
۱۶- سرهنگ ناوسالاریکم
۱۷- سرتیتدوم دریاداردوم
۱۸- سرتیت دریادار
۱۹- سرلشکر دریابان
۲۰- سپهبد دریاسالار
۲۱- ارتشبد دریابد
تبصره۱-۷۵: در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروهای سپاه ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی سپاه عناوین درجات معادل آن مورد نظر می باشد.
ماده۷۶: تعداد رتبه ها برای کارمندان موضوع این قانون ، ۲۰ رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآیی هر چهار سال یک مرتبه ارتقا خواهند یافت .
ماده۷۷: پرسنلی که با مدرک تحصیلی پائین تر از دیپلم به استخدام سپاه درآمده اند و بعد از طی دوره آموزش عمومی سپاه و آموزش تخصصی اولیه به درجه رزم آوردومی نائل آمده ، و حداقل مدت توقف آنان در کلیه درجات بعدی چهار سال خواهد بود.
تبصره۱-۷۷: پرسنل موضوع این ماده در صورتی که موفق به اخذ دیپلم شوند ولی شرایط شرکت در آزمون ورودی دوره اول علوم پایه نظامی یا دوره های معادل آنرا نداشته باشند و یا موفق به طی آن دوره نشوند، در صورت نیاز سپاه و گذراندن آموزش دوره سرپرستی مطابق ماده ۴۰ این قانون می توانند به درجه ستوان سومی نائل شوند.
تبصره۲-۷۷: پرسنلی که موفق به اخذ مدارک تحصیلی بالاتر گردند به ازا هر سال تحصیلی تا مدرک دیپلم از ۹ ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد.
تبصره۳-۷۷: پرسنلی که موفق به اخذ مدرک دیپلم نگردند با درجه ستوان سومی بازنشسته می شوند.
تبصره۴-۷۷: سپاه می تواند در صورت درخواست پرسنل موضوع تبصره ۳ این ماده و نیاز سپاه به آنها آنان را به صورت کارمندی موضوع بند تب ت ماده ۱۹ این قانون تغییر وضعیت دهد.
تبصره۵-۷۷: سپاه موظف است زمینه و شرایط لازم جهت آموزش دوره دبیرستان را در این درجات برای پرسنل فراهم نماید.
تبصره۶-۷۷: دولت موظف است نسبت به تامین شغل مناسب برای پرسنل موضوع این ماده از قبیل واگذاری ابزار کار، ادامه استخدام در دستگاههای دولتی یا واگذاری سرمایه جهت اشتغال ، برابر آیین نامه ای که توسط وزارت دفاع با همکاری ستاد کل سپاه و دیگر وزارتخانه های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد، اقدام نماید به نحوی که پس از خدمت در سپاه بدون شغل باقی نمانند.
ماده۷۸: فارغ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان سومی و فارغ التحصیلان دوره دوم به درجه ستوان دومی نائل می شوند و حداقل مدت توقف آنها در درجات ستوانی ۳سال و دردرجات سروانی و بالاتر ۴ سال به جز در درجه سرهنگی که ۵ سال می باشد.
تبصره۱-۷۸: در مورد کسانی که به درجه سرتیتدومی نائل شده اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده اند یا مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه را دارند ارتقا به درجات سرتیپی و بالاتر بر حسب نیاز با پیشنهاد فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل خواهد بود.
ماده۷۹: وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاههای کشور پس از استخدام و طی دوره آموزش عمومی پاسداری و فارغ التحصیلان دانشکده های علمی–تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
الف – دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی نائل می شوند.
ب – دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستوان دومی نائل می شوند.
ج – دارندگان مدارک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار می گردند و ترفیعات بعدی این قبیل پرسنل تابع مقررات ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.
ماده۸۰: با پرسنلی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه مدرک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه شوند به ترتیب زیر رفتار می شود:
الف – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پائین تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد به درجات ورودی مدرک جدید برابر مقررات ماده ۷۹ این قانون نائل می شوند.
ب – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجه ورودی مدرک ارائه شده باشد صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.
ماده۸۱: پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه های زیر نائل می شوند:
الف – دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه رزم آورسومی .
ب – دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه رزم آوردومی .
ج – دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه رزم آوریکمی یا رتبه ۷
د – دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی یا رتبه ۱۰
ه – دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستوان دومی یا رتبه ۱۱
و – دارندگان مدرک بالاتر درازاهرمقطع تحصیلی بالاترازلیسانس یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره۱-۸۱:  پرسنل پیمانی کارمند که بر اساس تخصص و مهارت عملی و با مدرک تحصیلی پائین تر از دیپلم به استخدام در می آیند برابر ماده ۸۵ این قانون به رتبه های مربوطه نائل می شوند.
ماده۸۲: پرسنل پیمانی و وظیفه که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام می شوند چنانچه آموزشهای مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشند می بایست آنرا طی نموده و چنانچه درجه آنان پس از آموزشهای مزبور برابر درجات پیمانی و وظیفه آنان باشد مدت خدمت پیمانی و وظیفه در آن درجه جز سابقه ترفیع منظور خواهد شد.
تبصره۱-۸۲: پرسنلی که سابقه خدمت تمام وقت به صورت بسیجی فعال یا ویژه در سپاه دارند، مشمول مقررات این ماده خواهند شد.
تبصره۲-۸۲: احتساب مدت خدمت پیمانی ، وظیفه و بسیجی این قبیل پرسنل از نظر سنوات بازنشستگی مشروط به پرداخت کسور بازنشستگی به صندوق بازنشستگی سپاه می باشد.
ماده۸۳: پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی بوده که با شرایط این قانون تطبیق داده خواهد شد.
ماده۸۴: اولین رتبه کارمندان موضوع بند تالف ت ماده ۱۹ این قانون در بدو استخدام با مدرک پایان دوره دبیرستان ت۹ت و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازای هر دو سال تحصیلی بالاتر از دیپلم یک رتبه بالاتر از ۹ می باشد.
تبصره۱-۸۴: در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم ، فرد باشد به ازای آخرین سال تحصیلی ، از ۲ سال ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره۲-۸۴: کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت ، مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارائه نمایند، چنانچه در زمان ارائه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان پائین تر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد، رتبه آنان به رتبه ورودی مدرک جدید تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود و چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی ، رتبه آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد، صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام خواهد شد.
ماده۸۵: اولین رتبه کارمندان موضوع بند تب ت ماده ۱۹ این قانون که با مهارتی در یکی از رده های یک تا سه برای مشاغلی استخدام می شوند که از نظر پیچیدگی و سختی در یکی از گروههای یک تا سه قرار دارند به شرح زیر می باشد:
الف – رده ۱ گروه ۱، رتبه (۱) .
ب – رده ۲ گروه ۱۲ و رده ۱ گروه ۲، رتبه (۳).
ج – رده ۳ گروه ۱ و رده ۲ گروه ۲ و رده ۱ گروه ۳، رتبه (۵).
د – رده ۳ گروه ۲ و رده ۲ گروه ۳، رتبه (۶).
ه – رده ۳ گروه ۳، رتبه (۸).
تبصره۱-۸۵: کارمندان موضوع بند تالف ت این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره ابتدایی از ۱ سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره راهنمایی از ۴ سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان از ۸ سال ارشدیت برخوردار می گردند و در صورتی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه این مدرک گردند و از خدمت آنها حداقل ۵ سال باقی مانده باشد از تاریخ ارائه مدرک از ارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
تبصره۲-۸۵: پرسنل موضوع این ماده چنانچه مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم را ارائه دهند در صورت نیاز سپاه به کارمند موضوع بند تالف ت ماده ۱۹ تغییر وضعیت داده و ترفیعات بعدی آنان مطابق ماده ۸۴ این قانون خواهد بود.
تبصره۳-۸۵: کارمندان موضوع این ماده در صورتی که در طول خدمت موفق شوند در شغلی که در گروه بالاتر قرار دارد به تایید کمیسیون ماده ۳۲ این قانون با یکی از رده های سه گانه مهارت انجام وظیفه نمایند در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال یافته و چنانچه رتبه ورودی رده مهارت و گروه شغلی جدید بالاتر از رتبه آنان در زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.
ماده۸۶: برای ترفیع پرسنل علاوه بر حائز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و ضوابط مربوط بایستی قبلا یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانی بالاتر منصوب شده باشد.
تبصره۱-۸۶: سپاه مکلف است حتی الامکان پیش بینی های لازم را در زمینه استخدام ، آموزش و گردش مشاغل سازمانی به نحوی انجام دهد که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع محروم نگردند.
تبصره۲-۸۶: ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع ممنوع است .
تبصره۳-۸۶: چنانچه ارتقا فرد بر اساس مقررات مربوط میسر نباشد و یا به تاخیر بیافتد در این صورت پس از توقف حداقل مدت لازم در درجه یا رتبه و یا حتی اخذ ارشدیت ، در همان درجه یا رتبه ادامه خدمت خواهند داد.
تبصره۴-۸۶: ترفیع پرسنل موعد معینی نداشته و با داشتن کلیه شرایط لازم در هر موقع سال اعطا می گردد.
ماده۸۷: ترفیع پرسنل با رعایت مواد مندرج در این قانون منوط به تصویب مقامات ذیل می باشد:
الف – پرسنل نظامی تا درجه ستوان دومی و کارمندان تا رتبه ۱۷ در نیروها، فرمانده نیروی مربوطه، در ستاد کل توسط رئیس ستاد کل، در وزارت توسط وزیر، در ستاد کل سپاه توسط رئیس ستاد کل سپاه و در سازمانهای وابسته توسط روسای سازمانها.

ب – پرسنل نظامی که از درجه ستوان یکمی تا سرتیتدومی در سپاه توسط فرماندهی کل سپاه ، در وزارت و ستاد کل ، توسط فرماندهی کل و کارمندان از رتبه ۱۸ و به بالا در سپاه توسط فرماندهی کل سپاه و در وزارت توسط وزیر و در ستاد کل توسط رئیس ستاد کل .
ج – درجه سرتیپی و بالاتر توسط فرماندهی کل .
ماده۸۸: در موارد استثنایی به منظور تامین نیازمندیهای سپاه و حفظ تعادل در سلسله مراتب مشاغل حساس حسب مورد با پیشنهاد رئیس ستاد کل ، فرماندهی کل سپاه ، وزیر و تصویب فرماندهی کل ، پرسنل کادر ثابت نظامی و بسیجیان ویژه از حداکثر تا ۲ سال درجه موقت ترفیع بهره مند می شوند
تبصره۱-۸۸: پرسنلی که به درجه موقت نائل می شوند در تمامی مدتی که حق استفاده از درجه مزبور را دارند حقوق درجه موقت را در یافت خواهند داشت .
تبصره۲-۸۸: ترفیع این پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع ضوابط مندرج در این قانون می باشد.
تبصره۳-۸۸: در صورت رفع نیاز سازمانی یا عدم کارآیی و شایستگی، درجه موقت حسب مورد بنا به پیشنهاد رئیس ستاد کل، فرماندهی کل سپاه و وزیر و با تصویب فرماندهی کل سلب می گردد.
تبصره۴-۸۸: در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا معلول یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنان سلب می گردد و ماخذ احتساب حقوق بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق درجه ثابت خواهد بود، مگر در مورد پرسنل شهید، جانباز، مفقودالاثر در جبهه و اسیر که درجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد بود.
ماده۸۹: ارزشیابی و ترفیع پرسنل منتسب ، فراری ، بازداشت ، محکومین قضایی و قانونی ، غایب ، منتظر خدمت و بدون کار برابر مقررات این قانون و مطابق آیین نامه ای خواهد بود که به همین منظور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۹۰: پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه تنبیه می شوند مدت مزبور جز سنوات لازم جهت ترفیعات آنها محسوب نخواهد شد.
ماده۹۱: پرسنلی که سابقه خدمت در وزارتخانه ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت داشته یا همکاری تمام وقت با نهادهای انقلاب اسلامی به صورت رسمی یا داوطلبانه نموده و سوابق خدمتی آنان به سپاه منتقل می شود، چنانچه سابقه خدمت مذکور در رابطه با شغل آنان در سپاه باشد، جز سنوات خدمتی و
ترفیعاتی محسوب خواهد شد و در غیر این صورت فقط در سنوات بازنشستگی به حساب می آید.
ماده۹۲: مدارک علمی، فنی، حرفه ای و هنری که توسط مراجع ذیصلاح و رسمی کشور اعطا می گردد مطابق آیین نامه ای خواهد بود که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید. مشابه مدارک تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفته و در ترفیعات ملاک عمل خواهد بود.
ماده۹۳: دانش آموزان زیر ۱۵ سال سن که دارای شرایط لازم برای عضویت ارتش بیست میلیونی می باشند، به عنوان بسیجی عادی تلقی می شوند.

ماده۹۴: درجات اعضا ارتش بیست میلیونی که شامل بسیجیان عادی و فعال بالای ۱۵ سال سن می باشند و ترتیب آنها به شرح زیر می باشد:
۱- رزمنده .
۲- رزمجو.
۳- دریادل .
۴- مجاهد.
تبصره۱-۹۴: در جداول سازمانی رده های مقاومت ، محلهای سازمانی پائین تر از ناحیه مقاومت با درجات مذکور در این ماده و از ناحیه مقاومت و بالاتر از درجات نظامی موضوع ماده ۷۵ این قانون تعیین می گردد.
تبصره۲-۹۴: فرماندهی رده ناحیه مقاومت در ارتش بیست میلیونی از بین بسیجیان ویژه یا کادر ثابت نظامی سپاه انتخاب شده و فرماندهان رده پایگاه مقاومت و گروه مقاومت ارتش بیست میلیونی از بین بسیجیان فعال که حداقل دارای درجات دریادل و رزمجو بوده باشند انتخاب شوند.
تبصره۳-۹۴: بسیجیان عادی صرفا به درجه رزمنده و بسیجیان فعال به درجات رزمجو و بالاتر نائل می گردند.
ماده۹۵: نیل اعضا بسیجی به درجه رزمنده منوط به طی دوره آموزش عمومی مقدماتی موضوع ماده ۶۲ این قانون و نیل به درجه رزمجو منوط به طی دوره آموزش تخصصی بسیج موضوع ماده ۶۵ این قانون می باشد.
تبصره۱-۹۵: ترفیعات بعدی اعضا بسیجی متناسب با طی دوره های آموزش حفظ انسجام موضوع بند تدت ماده ۶۱ این قانون، میزان فعالیت در رده های مقاومت و امداد محلی و ماموریتهای سپاه، کارآیی و مهارت و صلاحیت و شایستگی، میزان تشویقات و سطح تحصیلاتی آنان مطابق دستورالعملی است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره۲-۹۵: در هر صورت حداقل مدت توقف در درجات رزمجو و دریادل جهت نیل به درجه بالاتر از تاریخ تصویب این قانون حداقل پنج سال می باشد.
ماده۹۶: پرسنل بسیجی عادی و فعال بهنگام بکارگیری در سازمان رزم و یا گذراندن دوران خدمت وظیفه عمومی و پرسنل بسیجی ویژه ، به درجات نظامی سپاه موضوع ماده ۸۵ این قانون به شرح زیر نائل می گردند:
الف – بسیجیان عادی برابر مقررات مربوط به ترفیعات مشمولین خدمت وظیفه عمومی .
ب – بسیجیان فعال متناسب با میزان فعالیت ، صلاحیت و شایستگی و طی دوره های آموزشی حداکثر تا دو درجه بالاتر نسبت به بسیجیان عادی .
ج – بسیجیان ویژه برابر مقررات مربوط به ترفیعات کادر ثابت نظامی و با توجه به مدرک تحصیلی، طی دوره های آموزشی، میزان فعالیت و صلاحیت و شایستگی متناسب با درجات نظامی و حداکثر تا درجه ارتشبدی، حداقل مدت توقف این دسته از پرسنل در هر درجه در صورت خدمت تمام وقت برابر حداقل مدت توقف پرسنل کادر ثابت در همان درجه مطابق دیگر مواد این قانون می باشند.
تبصره۱-۹۶: آیین نامه اجرایی این ماده و چگونگی محاسبه میزان فعالیت ، طی دوره های آموزشی، صلاحیت و شایستگی پرسنل بسیجی در ترفیعات آنان توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
فصل چهارم : وضعیت پرسنل از لحاظ خدمت
ماده۹۷: وضعیت پرسنل مشمول این قانون از لحاظ خدمت حسب مورد به شرح زیر خواهد بود:
الف – خدمت آزمایشی .
ب – خدمت آموزشی .
ج – حاضر به خدمت .
د – مامور.
ه – مامور به خدمت .
و – مرخصی .
ز – غائب .
ح – فراری .
ط – بازداشت .
ی – منتظر خدمت .
ک – بدون کار.
ل – منتسب .
ماده۹۸: خدمت آزمایشی – وضع خدمتی کارمندانی که برابر مقررات مربوط به خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی شایستگی های لازم به مدت ۶ ماه تا ۲ سال مرحله آزمایشی را می گذرانند.
ماده۹۹: خدمت آموزشی – وضع خدمتی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه ای است که بدون داشتن شغل سازمانی در یکی از موسسات یا مراکز آموزشی به هزینه سپاه یا وزارت یا ستاد کل آموزش می بینند.
تبصره۱-۹۹: جز در مورد آموزشهای بدو استخدام چنانچه دوره آموزش کمتر از ۶ ماه باشد پرسنل با حفظ محل سازمانی به صورت مامور دوره را طی خواهند نمود و و در صورتی که دوره آموزش بیشتر از ۶ ماه باشد پرسنل در دوران آموزش منتسب خواهند بود.
ماده۱۰۰: حاضر به خدمت – وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه در یکی از مشاغل سازمانی، منصوب و عملا در آن شغل انجام وظیفه می نمایند.
ماده۱۰۱: مامور – وضعیت پرسنلی است که برای مدتی کمتر از یک سال در یکی از مشاغل سازمانی غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغلی که در سازمان محلی برای آن پیش بینی نشده است گمارده شده و یا به ستاد کل، وزارت و سایر نیروها برای مدت مزبور اعزام گردند.
تبصره۱-۱۰۱: مامور شدن و انتقال پرسنل ستاد کل و وزارت به نیروها و سازمانهای سپاه با تصویب ستاد کل سپاه انجام خواهد شد.
تبصره۲-۱۰۱: نیروها و سازمانها مکلفند پرسنل مازاد بر نیاز خود را به ستاد کل سپاه معرفی نمایند تا با انتقال یا مامور نمودن آنان به ستاد کل ، وزارت و سایر نیروها و سازمانها امکان بهره برداری هر چه بیشتر از پرسنل و تامین نیازهای سازمانی فراهم گردد.
ماده۱۰۲: مامور به خدمت – وضعیت پرسنلی است که به سایر وزارتخانه ها و یا نهادها یا سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت مامور می گردند.
تبصره۱-۱۰۲:  مامور به خدمت شدن پرسنل منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون و درج مراتب در فرمان همگانی می باشد.
ماده۱۰۳: مرخصی – وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه ، در حال استفاده از مرخصی های زیر می باشند:
الف – مرخصی استحقاقی – پرسنل کادر ثابت ، وظیفه و پیمانی حق استفاده از یک ماه مرخصی سالانه با استفاده از حقوق و مزایای مربوطه را دارا می باشند مدت مرخصی در مناطق بد آب و هوا ۴۵ روز خواهد بود، پرسنل در دوره های آموزشی و تحصیلی می توانند طبق مقررات مندرج در اساسنامه آموزشگاههای مربوط از مرخصی آموزشی و تحصیلی استفاده نمایند.
ب – مرخصی استعلاجی – پرسنلی که به علت بیمار قادر به خدمت نمی باشند با تجویز پزشک مسئول ، علاوه بر مرخصی استحقاقی حداکثر تا چهار ماه در سال می توانند از این مرخصی استفاده نمایند. با پرسنل زن از نظر مرخصی دوران بارداری برابر با مشمولین قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
ج – مرخصی اضطراری – پرسنلی که از استحقاق مرخصی سالانه را نداشته ، لیکن بنا بر ضرورت نیاز به مرخصی دارند، می توانند از مرخصیهای استحقاقی سال بعد حداکثر تا ۱۵ روز استفاده نمایند.
د – مرخصی بدون حقوق – پرسنل در شرایط خاص و ضروری می توانند حداکثر جمعا سه سال در طول خدمت از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند این مدت از لحاظ ترفیعات و بازنشستگی جز سنوات خدمتی محسوب نمی گردد.
ه – مرخصی تشویقی – به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی ممکن است حداکثر تا ۳۰ روز در طول سال به پرسنل مرخصی تشویقی داده شود.
و – مرخصی ماموریت – پرسنلی که به منظور انجام ماموریتهای محوله از طرف سپاه حداقل به مدت ۳ ماه به خارج از محل خدمت و سکونت خود اعزام شوند، می توانند علاوه بر مرخصی استحقاقی به ازای هر ماه حداکثر از ۵ روز
مرخصی ماموریت استفاده نمایند.
تبصره۱-۱۰۳: ترتیب استفاده از مرخصیهای مذکور در بندهای این ماده ، تعیین مناطق بد آب و هوا موضوع بند تالف ت این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و مسئولین در دادن مرخصیها به موجب آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد.
تبصره۲-۱۰۳: در شرایط جنگی و بحرانی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاب می نماید اعطا مرخصی ومدت آن برطبق آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد.
ماده۱۰۴: غایب – غایب وضع پرسنلی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت حاضر نشوند.
ماده۱۰۵: فراری – فراری وضع پرسنلی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از ۱۵ روز و در زمان جنگ از ۵ روز تجاوز نماید. حقوق و مزایای این قبیل پرسنل از تاریخ غیبت قطع می گردد و پرسنل فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع به خدمت نموده و به اتهام فرار آنان برابر مقررات کیفری مربوطه رسیدگی می شود. وضعیت خدمتی پرسنل سپاه به استثنا پرسنل وظیفه که مرتکب فرار از خدمت شده اند به شرح زیر خواهد بود:
الف – در صورت صدور رای برائت یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت و فرار به انتساب تبدیل خواهد شد.
ب – در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام غیبت و فرار جز خدمت محسوب نمی گردد.
ج – در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد از تاریخ قطعیت رای اخراج خواهند شد.
تبصره۱-۱۰۵: هر گاه مدت فرار پرسنل بالغ بر ۶ ماه گردد از زمان آغاز غیبت اخراج شده محسوب می گردند و پس از آن برابر مقررات کیفری محاکمه شده و فقط در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد حکم اخراج نیز کان لم یکن خواهد شد و در صورتی که محاکمه غیابی انجام گردد پرسنل می توانند پس از حضور به حکم صادره اعتراض نموده و در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد در رسیدگی مجدد، حکم اخراج آنان نیز کان لم یکن می گردد.
ماده۱۰۶: بازداشت – وضع پرسنلی است که به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی تا صدور حکم قطعی در توقیف بسربرده و یا برابر مقررات انضباطی در بازداشتگاه یا محل خدمتی تحت نظر باشند.
ماده۱۰۷: منتظر خدمت – وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه به علت ارتکاب تخلفات انضباطی ، با حفظ پست سازمانی به طور موقت از کار برکنار شده باشند.
تبصره۱-۱۰۷:  مدت انتظار خدمت پرسنل جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب می گردد.
ماده۱۰۸: بدون کار – وضع پرسنلی است که به یکی از علل زیر بدون حفظ پست سازمانی موقتا از کار برکنار می گردند:
الف – برابر احکام صادره از دادگاههای صالح زندانی شوند.
ب – به علت عدم پرداخت محکوم به یا بدهی منجر به صدور اجرائیه ، زندانی بشوند.
ج – به علت ارتکاب تخلفات انضباطی یا قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی موقتا بدون کار شوند.
د – در صورتی که محکوم به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین بشوند.
تبصره۱-۱۰۸: چنانچه در محل اقامت پرسنل مشمول بند تدت یکی از مراکز سپاه وجود داشته باشد سپاه در صورت نیاز می تواند آنان را به جای بدون کاری در آن محل حاضر به خدمت نماید.
تبصره۲-۱۰۸: مدت بدون کاری پرسنل جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب می گردد.
تبصره۳-۱۰۸: محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات ، تاخیر اجرای حکم یا حبس یا خدمت قرار می گیرند باعث بدون کاری نخواهد بود.
ماده۱۰۹: منتسب – وضعیت پرسنلی است که در یکی از حالتهای زیر از رده خدمتی خود منفک گردیده و حسب مورد در اختیار پرسنلی نیرو یا سازمان مربوطه یا ستاد کل سپاه یا ستاد کل یا وزارت قرار می گیرند، مدت انتساب جز مدت خدمت برای ترفیع منظور می گردد.
الف – پرسنلی که به واسطه حذف یا انحلال محل سازمانی به طور موقت بدون شغل شوند تا سه ماه . نیرو یا سازمان مربوطه موظف است ظرف این مدت وضعیت شغلی این قبیل پرسنل را روشن نماید.
ب – پرسنلی که به دست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضد انقلابیون یا اشرار یا سارقین و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند برای تمام مدت اسارت یا در گروگان بودن و حداکثر تا ۶ ماه پس از آزادی ، نیرو یا سازمان مربوطه موظف است ظرف مدت مذکور وضعیت این قبیل پرسنل را روشن نماید.
ج – پرسنل مفقودالاثر که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویارویی با ضد انقلابیون یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان ناپدید شده و وضع آنان نامعلوم است تا تعیین وضعیت و پرسنلی که بنا به عللی غیر از موارد فوق ناپدید می شوند حداکثر به مدت ۶ ماه .
د – پرسنلی که به لحاظ بیماری بیش از ۴ ماه بستری می گردند حداکثر تا یک سال و جانبازان موضوع بند تج ت ماده ۱۲۱ این قانون حداکثر تا ۲ سال .
تبصره۱-۱۰۹: پرسنل مامور و مامور به خدمت بیش از ۶ ماه و همچنین پرسنلی که در طول خدمت به دوره های آموزشی بیش از ۶ ماه اعزام می گردند در حکم منتسب خواهند بود.
تبصره۲-۱۰۹: احتساب مدت انتساب پرسنل موضوع بند تج ت این ماده برای ترفیع منوط به تعیین تکلیف آنان خواهد بود.
فصل پنجم : تکالیف انضباطی پرسنل ، تشویقات ، تنبیهات و چگونگی رسیدگی به شکایات
ماده۱۱۰: پرسنل سپاه از نظر امور انضباطی تابع آیین نامه ای می باشند که تکالیف انضباطی پرسنل، نوع و میزان تشویقات و تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسوولان در زمینه اعمال آنها را در حدود مقرر در این قانون تعیین می نماید.
آیین نامه انضباطی فوق توسط ستادکل سپاه تهیه وپس ازتصویب فرماندهی کل به مورداجرا گذارده می شود.
ماده۱۱۱: پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر تشویق می گردند:
الف- تشویق شفاهی
ب – تشویق کتبی
ج – تشویق در دستور قسمتی
د – تشویق در دستور نیرو یا سازمان
ه – تشویق در فرمان همگانی سپاه
و – مرخصی تشویقی
ز – پاداش و جوائز
ح – اعطای نشان
ط – رفع تنبیهات
ی – ارشدیت
ک – اعطای بورسیه آموزش تحصیلی
تبصره۱-۱۱۱: دادن ارشدیت به پرسنلی که از خود رشادت ، شجاعت ، فداکاری ، تلاش ، ابتکار و خلاقیت فوق العاده ارزنده نشان می دهند تابع شرایط عمومی ترفیعات نبوده و با پیشنهاد فرماندهان یا مسوولان مربوطه و تصویب مقامات مصرحه در ماده ۸۷ این قانون خواهد بود.
ماده۱۱۲: تنبیهاتی که به علت تخلف پرسنل اعمال می شود به شرح زیر است :
الف – توبیخ شفاهی
ب – توبیخ کتبی
ج – توبیخ در دستور قسمتی
د – توبیخ در دستور نیرو و سازمان
ه – توبیخ در فرمان همگانی سپاه
و – اضافه خدمت حداکثر به مدت یک ماه برای پرسنل وظیفه
ز – خدمت شبانه روزی در قسمت حداکثر به مدت ۳۰ روز
ح – بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه حداکثر تا ۳۰ روز
ط – کسر حقوق به میزان یک پنجم و حداکثر به مدت ۴ ماه
ی – انتظار خدمت حداکثر تا شش ماه
ک – بدون کاری حداکثر تا ۳ ماه
ل – محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر تا ۲ سال در زمان صلح و ۴
سال در زمان جنگ
م – تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم
ن – معافیت از خدمت
س – بازخریدی
ع – اخراج از خدمت
تبصره۱-۱۱۲: در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شده ، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه با درجه یا رتبه قبل از تنبیه با همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود ولی در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمال شود پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب مدت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل ، به درجه یا رتبه بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.
تبصره۲-۱۱۲: تنبیهات محرومیت از ترفیع و تنزیل درجه یا رتبه پرسنل منوط به تصویب مقامات مندرج در ماده ۸۷ این قانون می باشد.
ماده۱۱۳: سپاه پرسنلی را که فاقد صلاحیتهای پاسداری مندرج در ماده ۱۶ این قانون شوند، بر طبق آیین نامه ای که توسط ستاد کل سپاه با همآهنگی نمایندگی ولی فقیه در سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد، اخراج یا معاف از خدمت یا بازخرید می نماید.
ماده۱۱۴: رسیدگی به تخلفات پرسنلی که فرمانده نیرو یا رئیس سازمان مربوطه برای آنها پیشنهاد معافیت از خدمت یا اخراج از خدمت می دهد و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از رده های بالاتر در امور خدمتی در هیاتهای بدوی مرکب از اعضای زیر به عمل می آید:
الف – فرمانده یا جانشین نیرو یا سازمان مربوطه به عنوان رئیس هیات .
ب – مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه .
ج – معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان به عنوان دبیر هیات .
د – مسئول بازرسی یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه .
ه – مسئول حفاظت اطلاعات یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه .
و – مدیریت قضایی یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه .
ز – نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح .
تبصره۱-۱۱۴: چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی جمعی وزارت ، ستاد کل سپاه یا ستاد کل باشند، مقامات همطراز وزارت ، ستاد کل سپاه یا ستاد کل هیات را تشکیل خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوق الذکر نیز به وسیله وزیر یا روسای ستاد کل و ستاد کل سپاه به هیات ارائه خواهد شد.
تبصره۲-۱۱۴: جلسات هیات با حضور دو سوم اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با اکثریت آرا حاضرین معتبر بوده و آرا آنان در خصوص معافیت از خدمت و اخراج از خدمت پرسنل نظامی تا درجه ستوان سومی و کارمندان تا رتبه ۱۵ قطعی و لازم الاجرا است .
تبصره۳-۱۱۴: هیاتهای رسیدگی می توانند از اشخاصی که ضروری تشخیص می دهند به منظور اظهار نظر دعوت نمایند، لیکن حق رای منحصر به اعضا هیات است .
تبصره۴-۱۱۴: دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسات رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه در جلسات هیات حضور نیابد این حق از وی سلب می گردد.
تبصره۵-۱۱۴: حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی ، موضوع تخلف و دلایل مربوطه ، به تمامی اعضا هیات و همچنین شخص متخلف کتبا اعلام می گردد.
تبصره۶-۱۱۴: دبیر هیات موظف است نتیجه رسیدگی را حداکثر ظرف ۱۰ روز به مراجع ذیربط و متخلف اعلام و همچنین مهلت و نحوه اعتراض وی به رای هیات را در مواردی که اعتراض پذیرفته است به وی ابلاغ نماید.
تبصره۷-۱۱۴: پرسنل معترض به تصمیمات هیات مذکور می بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه هیات عالی امور انضباطی سپاه تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
ماده۱۱۵: رسیدگی به تخلفات پرسنل نظامی از درجه ستوان دومی و کارمندان از رتبه ۱۶ و به بالا که فرمانده نیرو، روسای سازمانها، ستاد کل ، ستاد کل سپاه و وزیر برای آنها پیشنهاد معافیت از خدمت یا اخراج می دهند و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از فرماندهان و روسای ستاد نیروها و جانشینان آنان و معاونتهای ستاد کل سپاه و نیز تخلفات آنها و بررسی آرا مورد اعتراض واقع شده هیاتهای بدوی ، در هیات عالی انضباطی در ستاد کل سپاه مرکب از اعضای زیر به عمل می آید:
الف – فرمانده کل سپاه یا جانشین وی به عنوان رئیس هیات .
ب – نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی .
ج – معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه به عنوان دبیر هیات .
د – معاون بازرسی ستاد کل سپاه .
ه – مسئول حفاظت اطلاعات سپاه .
و – مدیریت قضایی ستاد کل سپاه .
ز – رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح .
تبصره۱-۱۱۵: وزیر و رئیس ستاد کل ، یا معاونان آنان ، روسای سازمانهای عقیدتی سیاسی و حفاظت و اطلاعات مربوط حسب مورد در هیات عالی امور انضباطی با حق رای شرکت می نمایند.
ماده۱۱۶: اعمال تنبیهات مذکور در این فصل به وسیله فرماندهی کل منوط به رعایت مقررات این فصل نمی باشد.
ماده۱۱۷: پرسنل وظیفه در دوران احتیاط و ذخیره که در احضار و فراخوانی ها و شرکت در دوره های آموزشی و بازآموزی مطروحه در این قانون خودداری می نماید مشمول مقررات مذکور در ماده ۱۰ قانون خدمت وظیفه عمومی می باشد و در طول خدمت بر حسب نوع همکاری تابع مقررات انضباطی نیروی
بکارگیرنده می باشد.
تبصره۱-۱۱۷: افراد بسیجی در طول آموزشها و خدمت مذکور در این قانون تابع مقررات انضباطی سپاه می باشند.
ماده۱۱۸: بر اساس اصل ۱۷۲ قانون اساسی جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی پرسنل سپاه در محاکم نظامی رسیدگی می گردد ولی جرائم عمومی آنها در محاکم عمومی رسیدگی می شود.
تبصره – به منظور تسریع در رسیدگی به جرائم نظامی و تخلفات مشمول مقررات کیفری در زمان جنگ ، قوه قضائیه مکلف است نسبت به تشکیل دادگاههای نظامی در مناطق عملیاتی مورد نیاز بنا به تشخیص فرماندهی کل اقدام نماید.
فصل ششم : پایان خدمت
ماده۱۱۹: خدمت پرسنل سپاه به یکی از صور زیر پایان می یابد:
الف – شهادت
ب – جانباز شدن
ج – معلولیت
د – بازنشستگی
ه – بازخریدی
و – انتقال
ز – فوت
ح – استعفا
ط – معافیت از خدمت
ی – اخراج
تبصره۱-۱۱۹:  خاتمه عضویت بسیجیان عادی و فعال تابع دستورالعملی است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۱۲۰: پرسنل در موارد زیر شهید و یا در حکم شهید محسوب می شوند.
الف – کشته شدن یا فوت در میدان نبرد به سبب ماموریت .
ب – کشته شدن یا فوت در هر گونه ماموریت رزمی یا جنگی یا ویژه در طول رفت و برگشت به سبب ماموریت .
ج – کشته شدن یا فوت در اسارت دشمن یا گروگان ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین و یا قاچاقچیان .
د – کشته شدن در هر گونه حملات زمینی ، هوایی ، دریایی دشمن .
ه – کشته شدن یا فوت در رفت و برگشت از منطقه عملیاتی تا محل مرخصی .
و – کشته شدن توسط اشرار، سارقین مسلح و قاچاقچیان به سبب ماموریت .
ز – کشته شدن توسط ضد انقلاب و یا به سبب عملیات خرابکاری عوامل دشمن .
ح – کشته شدن در هر گونه آموزشهای رزمی و عملیات مانوری .
ط – کشته شدن حین آزمایش و تحقیقات و تولید در زمینه اسلحه و مهمات و
وسایل جنگی و خنثی سازی یا پاک سازی مواد منفجره و محترقه و شیمیایی به سبب ماموریت .
ی – کشته شدن به سبب خدمت از طریق سو قصد اعم از این که در طول ایام خدمت و یا غیر خدمت باشد.
ک – فوت بر اثر جراحات ، صدمات و بیماریهای حاصله از موارد مندرج در بندهای بالا، مشروط بر این که جراحات یا صدمات مذکور علت فوت باشد.
تبصره۱۲۰-۱: منظور از ماموریتهای مندرج در این ماده کلیه وظایفی است که تحت همین عنوان به پرسنل اعم از انفرادی و یا دسته جمعی از طرف رده مربوطه واگذار می شود.
ماده۱۲۱: پرسنلی که یک یا چند عضو خود را و یا بخشی از آنرا برای همیشه از دست دهند یا بیش از یک سال به منظور درمان بستری گردند، یا به علت فقدان سلامتی، تمام یا بخشی از توان خود را از دست بدهند و تا یک سال کارآیی خود را به دست نیاورند، چنانچه به سبب یکی از موارد مذکور در ماده۱۲۰ این قانون چنین وضعیتی برای آنان به وجود آمده باشد جانباز و در سایر موارد معلول نامیده شده و از نظر وضعیت خدمتی مشمول یکی از بندهای زیر خواهند شد:
الف – پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان جزئی بوده و امکان ادامه خدمت بدون مشقت برای آنان وجود داشته باشد به خدمت ادامه خواهند داد.
ب – پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضای آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان در حدی باشد که ادامه خدمت برای آنان توام با مشقت باشد، لکن شخصا مایل به ادامه خدمت باشند به خدمت ادامه می دهند و در صورت عدم تمایل تا یک سال منتسب و پس از آن بازنشسته می شوند.
ج – پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان در حدی باشد که امکان ادامه خدمت را از آنان سلب نماید و پرسنلی که بیش از دو سال بستری باشند و نتوانند ادامه خدمت دهند بازنشسته می شوند.
تبصره۱-۱۲۱: تشخیص تطبیق وضعیت پرسنل با مفاد این ماده و بندهای آن از نظر پزشکی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی سپاه خواهد بود.
تبصره۲-۱۲۱: پرسنلی که بر اساس این ماده بازنشسته می گردند چنانچه حداکثر تا پنج سال پس از بازنشستگی سلامت خود را به نحوی بازیابند که به تشخیص کمیسیون عالی پزشکی امکان ارجاع شغل به آنان وجود داشته باشد در صورتی که واجد صلاحیت اعاده به خدمت باشند با تمایل شخصی و با تصویب
مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون با درجه یا رتبه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده می گردند.
ماده۱۲۲: جانبازان به تناسب آسیب وارده به ازای هر درصد جانبازی بالاتر از ده درصد از یک ماه ارشدیت و حداکثر تا یک درجه ، برخوردار می گردند.
تبصره۱-۱۲۲: تعیین درصد جانبازی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی سپاه و بر طبق آیین نامه ای خواهد بود که با توجه به آیین نامه مشابه در بنیاد جانبازان توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۱۲۳: پرسنل کادر ثابت سپاه با داشتن سی سال خدمت یا شصت سال سن بازنشسته می شوند.
تبصره۱-۱۲۳: پرسنلی که ۲۵ سال خدمت در سپاه داشته باشند می توانند شخصا تقاضای بازنشستگی نمایند. قبول یا رد تقاضای آنان موکول به نظر نیرو یا سازمان مربوطه می باشد و صرف تقاضای بازنشستگی رافع مسئولیتهای محوله آنان نمی گردد.
تبصره۲-۱۲۳: در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل درجه یا رتبه ، بازنشسته شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازنشسته خواهند شد.
تبصره۳-۱۲۳: تصویب بازنشستگی با رعایت مقررات این قانون به عهده مقامات مندرج در ماده ۸۷ این قانون خواهد بود.
ماده۱۲۴: در مواقع ضرورت و در صورت تمایل پرسنل ، بازنشستگی پرسنل کادر ثابت نظامی تا درجه سرتیتدومی و کلیه کارمندان حداکثر تا سه سال بنا به پیشنهاد فرمانده نیرو یا سازمان و تصویب هیات مذکور در ماده ۱۱۵ این قانون و پرسنل کادر ثابت نظامی با درجه سرتیپی و بالاتر حسب مورد با پیشنهاد رئیس ستاد کل ، فرمانده کل سپاه ، وزیر و تصویب فرماندهی کل به تعویق خواهد افتاد.
تبصره۱-۱۲۴: هیات مذکور در ماده ۱۱۵ این قانون می تواند فقط یک بار دیگر حداکثر سه سال با تعویق بازنشستگی پرسنل یاد شده موافقت نماید.
ماده۱۲۵: پرسنلی که در مشاغل سخت و زیان آور خدمت می کنند با داشتن حداقل۲۰ سال خدمت به تناسب خدمت طبق آیین نامه ای که به وسیله ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید بازنشسته می شوند.
تبصره۱-۱۲۵: پرسنل زن با داشتن حداقل ۲۰ سال خدمت می توانند بازنشسته شوند.
ماده۱۲۶: سپاه می تواند در موارد ضرورت و در صورت نیاز پرسنل بازنشسته کادر ثابت نظامی تا درجه سرتیتدومی و کلیه کارمندان را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند با تمایل شخصی و با تصویب هیات مذکور در ماده ۱۱۵ این قانون به مدت حداکثر سه سال و از درجه سرتیپی و بالاتر حسب مورد با پیشنهاد رئیس ستاد کل ، فرماندهی کل سپاه ، وزیر و تصویب فرماندهی کل با درجه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده نماید.
تبصره۱-۱۲۶: هیات فوق می تواند مدت یاد شده را برای یک بار دیگر به مدت حداکثر سه سال تمدید نماید.
تبصره۲-۱۲۶: تقاضای بازنشستگی مجدد قبل از انقضای مدت فوق ممنوع است ، لیکن سپاه می تواند قبل از انقضای مدت مزبور آنان را مجددا بازنشسته نماید.
ماده۱۲۷: سپاه می تواند از پرسنل بازنشسته مشمول این قانون و سایر بازنشستگان دولت با حفظ وضعیت حقوق بازنشستگی به صورت خرید خدمت استفاده نماید.
تبصره۱-۱۲۷: آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد.
ماده۱۲۸: پرسنل بازنشسته حق استفاده از لباس مخصوص نظامی را نداشته ، مگر در موارد خاص که استفاده از لباس نظامی توسط فرماندهی کل سپاه مشخص می گردد.
ماده۱۲۹: پرسنل سپاه پس از انجام خدمت به میزان حداقل دو برابر مدت آخرین دوره آموزشی بعد از اتمام آن دوره ، در صورتی که حداقل پنج سال بیش از مجموع سنواتی که به هزینه سپاه تحصیل کرده اند سابقه خدمت داشته باشند، می توانند تقاضای بازخرید شدن نمایند. تصویب این تقاضا با نظر نیرو و یا سازمان ذیربط، منوط به تصویب مقامات مندرج در ماده ۸۷ این قانون خواهد بود.
ماده۱۳۰: سپاه می تواند در صورت نیاز پرسنل بازخرید شده ای را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند و از مدت برکناری آنان بیش از پنج سال نگذشته باشد به تقاضای شخصی حسب مورد با تصویب مقامات مندرج در ماده ۸۷ این قانون فقط برای یک بار با درجه یا رتبه و سابقه خدمت قبلی به خدمت اعاده نماید. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که بابت بازخرید سوابق خدمت دریافت داشته اند مسترد دارند.
ماده۱۳۱: در صورت درخواست بالاترین مقام یکی از وزارتخانه ها، موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلاب اسلامی پرسنل با تمایل شخصی و با تصویب مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون منتقل می گردند.
تبصره۱-۱۳۱: در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال بروز جنگ وجود دارد، انتقال پرسنل با تصویب فرماندهی کل امکان پذیر است و در شرایط مزبور در صورت تصویب فرماندهی کل ، وزارتخانه ها یا سازمانهای مربوطه موظفند پرسنل منتقل شده را به سپاه مامور نمایند که در این صورت فرد با آخرین درجه یا رتبه ای که انتقال پیدا کرده است خدمت خواهد نمود.
تبصره۲-۱۳۱: پرسنلی که از سپاه منتقل شده اند و متقاضی اعاده به خدمت در سپاه هستند در صورت داشتن کارآیی و صلاحیت لازم با تصویب مقامات مندرج در ماده۸۷ این قانون به خدمت اعاده می گردند. نحوه احتساب سنوات خدمتی و ترفیعاتی این قبیل افراد مطابق آیین نامه ای است که به تصویب فرماندهی کل می رسد.
ماده۱۳۲: پرسنلی که به یکی از بیماریهایی که قانون شرایط ویژه ای برای مستخدمین مبتلا به آنها پیش بینی نموده است از قبیل سل و سرطان مبتلا شوند از تسهیلات آن قوانین برخوردار خواهند شد.
ماده۱۳۳: موارد فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن غیر از موارد مذکور در ماده ۱۲۰ این قانون به شرح زیر است .
الف – فوت در محل خدمت و همچنین در حال رفت و برگشت یا خارج از محل خدمت در ارتباط با ماموریت .
ب – فوت در طول ماموریت از لحظه ابلاغ تا خاتمه ماموریت در ارتباط با ماموریت .
ج – چنانچه پرسنل د ساعات خدمت یا به سبب امور خدمتی یا در طول ماموریت بیمار شده و یا در اثر حوادث و سوانح مصدوم و مجروح گردیده و بعدا فوت شوند.
د – فوت در اثر بیماریهای ناشی از موقعیت یا شرایط خاص خدمتی .
ه – فوت در رفت و برگشت از مرخصی .
تبصره۱-۱۳۳:  فوت در غیر از موارد مذکور در این ماده و ماده ۱۲۰ این قانون ، فوت عادی محسوب می گردد.
ماده۱۳۴: برای تشخیص شهید، جانباز، فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن ، فوت عادی و همچنین تشخیص موارد مختلف معلولیت حسب مورد در ستاد کل سپاه ، وزارت نیروها و سازمانهای مربوطه کمیسیونهایی مرکب از اعضا زیر تشکیل می گردد:
الف – نماینده ولی فقیه یا نماینده وی .
ب – معاون نیروی انسانی یا جانشین وی .
ج – مسئول حفاظت اطلاعات یا جانشین وی .
د – نماینده فرمانده یگان یا سازمان مربوطه .
ه – مسئول بازرسی یا جانشین وی .
و – مدیریت قضایی یا جانشین وی .
ز – مدیریت امور ایثارگران یا جانشین وی .
ح – یک نفر پزشک (مسئول بهداری مربوطه با جانشین وی) .
ماده۱۳۵: چنانچه نظریه کمیسیون مندرج در ماده ۱۳۴ این قانون ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض جانباز یا معلول یا یکی از وراث شهدا یا متوفی قرار گیرد صدور رای نهایی بر عهده کمیسیون تجدید نظر که از مقامات زیر تشکیل می گردد، می باشد:
الف – معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه یا جانشین وی .
ب – نماینده ولی فقیه در سپاه یا نماینده وی .
ج – مسئول حفاظت اطلاعات سپاه یا جانشین وی .
د – مسئول بهداری ستاد کل سپاه یا جانشین وی .
ه – مدیریت قضایی ستاد کل سپاه یا جانشین وی .
و – رئیس سازمان بازنشستگی سپاه یا جانشین وی .
ز – معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی .
ح – مدیریت امور ایثارگران ستاد کل سپاه .
تبصره۱-۱۳۵: در مواردی که پرونده مربوطه به پرسنل جمعی ستاد کل یا وزارت باشد حسب مورد نماینده مربوطه در کمیسیون با حق رای حاضر می شود.
ماده۱۳۶: استعفا پرسنل در صورت تقاضای شخصی و طی دو برابر مدت تحصیل و حداقل مدت خدمت که در قرارداد استخدامی تعیین می گردد و از ۵ سال کمتر نمی باشد با تصویب مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون انجام می پذیرد.
تبصره۱-۱۳۶: در موارد استثنایی و عسر و حرج پرسنل قبل از مدت یاد شده در این ماده استعفای پرسنل با تقاضای شخصی آنان با پیشنهاد فرمانده نیرو و یا سازمان مربوطه و تصویب هیات موضوع ماده ۱۱۵ این قانون صورت می گیرد و در صورت تصویب استعفا افراد مستعفی به شرح زیر موظفند هزینه های آموزشی را پرداخت نمایند:
الف – محصلین دوره های آموزشی بدو خدمت در سپاه ، ستاد کل و وزارت و سازمانهای وابسته به آنها و یا به هزینه آنها به میزان کل هزینه های مدت تحصیل .
ب – پرسنلی که علاوه بر سنوات آموزشی مدتی خدمت نموده اند به میزان یک دوم مدت مزبور از پرداخت هزینه سنوات آموزشی معاف می باشند.
تبصره۲-۱۳۶: در محاسبه مبلغی که برای تحصیل پرسنل صرف شده است کمک هزینه تحصیلی حقوق و مزایای پرداختی به آنان در مدت تحصیل، هزینه های جاری تحصیلی در مراکز آموزشی ، وجوهی که بابت شهریه به موسسه های آموزشی پرداخت شده است ، فوق العاده ماموریت آموزشی در داخل یا خارج از کشور و هزینه نوشت افزار و تهیه مدارک تحصیلی خوراک و پوشاک منظور می گردد.
ماده۱۳۷: تصویب استعفا در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد در اختیار فرماندهی کل می باشد.
ماده۱۳۸: پرسنل مستعفی در صورت نیاز سپاه با تقاضای شخصی و داشتن صلاحیت اعاده به خدمت و در صورتی که مدت انفصال آنان بیش از ۵ سال نباشد با تصویب مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون بر اساس درجه یا رتبه و سابقه خدمت قبل از استعفا و وضعیت فعلی آنها در چارچوب این قانون فقط برای یک بار به خدمت اعاده می شوند. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که در زمان استعفا دریافت داشته اند مسترد نمایند و متقابلا وجوهی را که پرداخت نموده اند به آنان بازگردانده می شود.
ماده۱۳۹: پرسنلی که پس از طی ۲ برابر حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه صلاحیت نیل به درجه یا رتبه بالاتر را نداشته باشند و همچنین پرسنلی که فاقد توانایی لازم برای انجام وظایف متناسب با درجه یا رتبه و تخصص مربوطه باشند و نیز پرسنلی که ادامه خدمت آنها به مصلحت سپاه نبوده و در اخراج نیز نباشند حسب مورد به تشخیص هیاتهای موضوع مواد ۱۱۴ و ۱۱۵ این قانون از خدمت معاف می گردند و چنانچه حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت داشته باشند بازنشسته می شوند و در غیر این صورت بر اساس مقررات این قانون بازخرید می گردند.
ماده۱۴۰: سپاه می تواند در موارد حذف و یا تعدیل سازمان ، پرسنل مربوط را مشروط بر این که در سازمانهای دیگر سپاه شغل مناسبی برای آنان وجود نداشته باشد با داشتن حداقل ۱۵ سال سابقه خدمت بازنشسته یا در صورت تمایل بازخرید و کمتر از ۱۵ سال را بازخرید نماید. به مدت خدمت مشمولین این ماده فقط از نظر احتساب وجوه بازخریدی و حقوق بازنشستگی ۵ سال اضافه می گردد، لیکن در هر صورت سنوات موثر در حقوق بازنشستگی آنها از ۳۰ سال بیشتر نخواهد بود.
تبصره۱-۱۴۰: دولت موظف است کسور مربوط به سنوات اضافه شده را در بودجه سالیانه سپاه منظور نماید.
تبصره۲-۱۴۰: حذف یا تعدیل سازمان منوط به تصویب فرماندهی کل می باشد.
ماده۱۴۱: تصویب بازنشستگی و بازخریدی موضوع مواد ۱۳۹ و ۱۴۰ این قانون به عهده مقامات مذکور در ماده ۸۷ این قانون خواهد بود.
ماده۱۴۲: پرسنل در موارد زیر با حکم دادگاه صالح و یا رای کمیسیون امور انضباطی موضوع ماده ۱۱۵ این قانون اخراج می گردند:
الف – از دست دادن صلاحیت پاسداری برای ادامه خدمت .
ب – ارتکاب تخلفات انضباطی که موجب اخراج از خدمت می شود.
ج – ارتکاب جرائمی که علاوه بر مجازات موجب اخراج فرد از سپاه می شود.
فصل هفتم : دریافتی ماهیانه پرسنل
ماده۱۴۳: وجوه دریافتی ماهانه پرسنل کادر ثابت و پیمانی عبارت است از مجموع حقوق و مزایای مستمر بعلاوه مزایای شغل منهای کسورات .
بخش اول : حقوق
ماده۱۴۴: حقوق ماهانه پرسنل از مجموع سه عامل زیر تشکیل می گردد:
الف – حداقل حقوق – مبلغ معینی است که به عنوان کمترین میزان حقوق دریافتی در سطح پرسنلی مشمول این قانون پرداخت می گردد و میزان آن برابر است با حاصل ضرب ضریب ریالی در عدد ثابت (۳۰۰)
ب – حقوق پایه – مبلغ ثابتی است که به طور یکسان در ازای هر پایه که پس از هر یک سال خدمت به پرسنل تعلق می گیرد به حقوق آنان افزوده می گردد و میزان آن برابر است که حاصل ضرب ریالی در عدد ثابت (۱۲)
ج – حق کارآیی – مبلغی است برابر با حاصل ضرب ضریب ریالی در رتبه حقوقی به توان دو در واحد حق کارآیی که برابر با دو می باشد.
تبصره۱-۱۴۴: رتبه حقوقی برابر است با عدد حقوقی درجه یا رتبه پرسنل به اضافه عدد حقوقی تحصیلات یا آموزش مذکور در این ماده .
تبصره۲-۱۴۴: اعداد حقوقی درجات و رتبه ها به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – درجه سربازی یا رتبه ۱ برابر است با ۱
ب – درجه سربازدومی یا رتبه ۲ برابر است با ۲
ج – درجه سربازیکمی یا رتبه ۳ برابر است با ۳
د – درجه رزم یاری یا رتبه ۴ برابر است با ۴
ه – درجه رزم آورسومی یا رتبه ۵ برابر است با ۵
و – درجه رزم آوردومی یا رتبه ۶ برابر است با ۶
ز – درجه رزم آوریکمی یا رتبه ۷ برابر است با ۷
ح – درجه رزم داردومی یا رتبه ۸ برابر است با ۸
ط – درجه رزم داریکمی یا رتبه ۹ برابر است با ۹
ی – درجه درجه ستوان سومی یا رتبه ۱۰ برابر است با ۱۰
ک – درجه ستوان دومی یا رتبه ۱۱ برابر است با ۱۱
ل – درجه ستوان یکمی یا رتبه ۱۲ برابر است با ۱۲
م – درجه سروانی یا رتبه ۱۳ برابر است با ۱۳
ن – درجه سرگردی یا رتبه ۱۴ برابر است با ۱۴
س – درجه سرهنگ دومی یا رتبه ۱۵ برابر است با ۱۵
ع – درجه سرهنگی یا رتبه ۱۶ برابر است با ۱۶
ف – درجه سرتیتدومی یا رتبه ۱۷ برابر است با ۱۷
ص – درجه سرتیپی برابر است با ۱۹ و رتبه ۱۸ برابر است با ۱۸
ق – درجه سرلشکری برابر است با ۲۱ و رتبه ۱۹ برابر است با ۱۹
ر – درجه سپهبدی برابر است با ۲۳ و رتبه ۲۰ برابر است با ۲۰
ش – درجه ارتشبدی برابر است با ۲۵
تبصره۳-۱۴۴: عدد حقوقی تحصیلات یا آموزش به شرح زیر است :
الف – عدد حقوقی تحصیلات پرسنل با تحصیلات دیپلم و پائین تر برابر است با صفر.
ب – عدد حقوقی تحصیلات پرسنل فارغ التحصیل دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی یا دارندگان مدرک فوق دیپلم و معادل آن برابر است با یک .
ج – عدد حقوقی تحصیلات فارغ التحصیل دوره دوم دانشکده علوم پایه نظامی یا دارندگان مدرک لیسانس یا معادل آن برابر است با دو.
د – عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک تحصیلی فوق لیسانس و همچنین دکترای رشته های درمانی به جز پزشکی عمومی برابر است با سه .
ه – عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک دکترای پزشکی عمومی و دکترای سایر رشته های علوم برابر است با سه و نیم .
و – به عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک تحصیلی دکترا در کلیه رشته ها که دوره های تخصصی یا فوق تخصصی مورد نیاز و قابل قبول سپاه را طی نموده باشند حسب مورد ۲ و ۳ عدد اضافه می شود.
تبصره۴-۱۴۴: در کلیه مواردی نظام پرداخت یا اعداد حقوقی مشمولین قانون استخدام کشوری تغییر یابد با توجه به ضوابط این ماده عوامل حقوقی مندرج در این ماده نیز به همان نسبت و به طور همزمان تغییر خواهند نمود. کلیه مقررات تغییر دهنده حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری باید حاوی تغییر عوامل مندرج در این ماده نیز باشند.
تبصره۵-۱۴۴: با توجه به سختی و کیفیت خاص خدمت در سپاه و به منظور حفظ قدرت جذب نیروی انسانی سپاه ، در صورت افزایش حداقل حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری ، به عدد ثابت حداقل حقوق مذکور در بند تالف ت این ماده به میزان۱۲۰% همان افزایش افزوده می شود.
تبصره۶-۱۴۴: ضریب ریالی مذکور در این قانون همواره معادل ضریب ریالی حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری می باشد.
ماده۱۴۵: چنانچه فارغ التحصیلان دوره اول و دوم دانشکده علوم پایه نظامی و پرسنل موضوع بندهای (الف ) و (ب) ماده ۷۹ این قانون پس از طی حداقل مدت توقف در درجات سرهنگی و سرتیتدومی حداکثر ۲۸ سال سابقه خدمت داشته و شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر را نیز داشته باشند ولی امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد در ازا هر چهار سال یک واحد به رتبه حقوقی درجه آنان افزوده می شود.
در صورتی که باقیمانده خدمت پرسنل کمتر از مدت توقف در درجات نهایی و حداقل دو سال باشد عدد یک دوم به رتبه حقوقی درجه ایشان افزوده می شود.
ماده۱۴۶: پرسنل مذکور در بند (ج ) ماده ۷۹ این قانون پس از چهار سال توقف در درجه سرتیتدومی در صورت شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر، چنانچه امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد به ازا هر چهار سال یک واحد به رتبه حقوقی درجه آنان اضافه می شود.
ماده۱۴۷: به محصلینی که قبل از نیل به درجه یا رتبه در بدو استخدام دوره های آموزشی را طی می نمایند ماهانه مبلغی به میزان یک دوم حقوق حاصله از عوامل مذکور در ماده ۱۴۴ این قانون بر اساس درجه یا رتبه ای که بعد از آموزش به آن نائل می گردند و سنوات آموزشی قابل قبول آنان تعیین و پرداخت می گردد.
ماده۱۴۸: حقوق پرسنل وظیفه در دوران خدمت ضرورت برابر است با حاصل ضرب ضریب ریالی مذکور در تبصره ۶ ماده ۱۴۴ این قانون در اعداد حقوقی درجه مربوطه به شرح زیر:
الف – درجه سرباز ۱۵
ب – درجه سربازدوم ۱۷
ج – درجه سربازیکم ۲۰
د – درجه رزم یار ۲۵
ه – درجه رزم آورسوم ۴۰
و – درجه رزم آوردوم ۱۵۰
ز – درجه رزم آوریکم ۱۶۰
ح – درجه رزم داردوم ۱۷۰
ط – درجه رزم داریکم ۱۸۰
ی – درجه ستوان سوم ۲۰۰
ک – درجه ستوان دوم ۲۵۰
ل – درجه ستوان یکم ۳۴۰
م – درجه ستوان یکم پزشک ۴۰۰
تبصره۱-۱۴۸: پرسنل وظیفه بر اساس نیاز سازمان و یا نیرو و وجود محل سازمانی پس از طی دوره آموزش حسب مورد با رعایت مفاد دیگر این قانون به درجات مصرحه جدول بالا به شرح زیر نائل می گردند:
الف – پرسنل وظیفه فاقد مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان به یکی از درجات ردیفهای الف لغایت ه .
ب – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان به درجات ردیفهای (و) یا (ز) یا (ح)
ج – دارندگان مدرک تحصیلی فوق دیپلم به درجات ردیف های (ط) یا (ی) .
د – دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس به درجه ردیف (ک)
و – دارندگان مدرک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای غیر پزشکی به درجه ردیف (ل ) و پزشکان به درجه ردیف (م) .
تبصره۲-۱۴۸: پرسنل وظیفه چنانچه صلاحیتهای لازم جهت نیل به درجات مصرحه بالا را فاقد باشند و یا به علت عدم نیاز به درجات مناسب پایین تر تا درجه سربازی نائل خواهند شد.
تبصره۳-۱۴۸: حقوق پرسنل وظیفه در طول دوره آموزش قبل از نیل به درجه با اعداد حقوقی زیر محاسبه می گردد:
الف – پرسنل وظیفه ردیف های الف ، ب ، ج ، د عدد حقوقی ۱۵
ب – پرسنل وظیفه ردیف های ه ، و، ز، ح ، ط عدد حقوقی ۲۰
ج – پرسنل وظیفه ردیف های ی ، ک عدد حقوقی ۲۵
د – پرسنل وظیفه ردیف های ل ، م عدد حقوقی ۴۰
تبصره۴: میزان حقوق وظیفه پرسنل مذکور و متسمری بگیران آنان بر اساس آخرین مدرک تحصیلی در مقاطع فوق و مواد مربوط در فصل هشتم این قانون محاسبه می گردد.
بخش دوم : مزایای مستمر
ماده۱۴۹: مزایای مستمر پرسنل مبالغی است که به تناسب تعداد عائله
تحت تکفل آنان به عنوان کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عائله مندی به شرح زیر پرداخت می گردد:
الف – میزان کمک هزینه مسکن پرسنل شاغل که از خانه های سازمانی استفاده نمی نمایند با توجه به تعداد عائله تحت تکفل آنان معادل حاصل ضرب یک سیصدم حداقل حقوق مندرج در ماده ۱۴۴ این قانون ، ضریب منطقه ای و متراژ زیربنای مسکن متناسب با تعداد عائله به شرح زیر تعیین و محاسبه می گردد:
۱- مجرد ۵۰ متر مربع
۲- یک نفر ۷۰ متر مربع
۳- دو نفر ۹۰ متر مربع
۴- سه نفر ۱۰۰ متر مربع
۵- چهار نفر ۱۳۰ متر مربع
۶- پنج نفر و بیشتر ۱۵۰ متر مربع
ب – کمک هزینه عائله مندی بر اساس عائله تحت تکفل پرسنل شاغل ، بازنشسته ، جانباز و معلول مشمول این قانون به شرح زیر تعیین و پرداخت می گردد:
۱- بابت هر فرزند یا سایر افراد تحت تکفل ماهانه حاصل ضرب عدد حقوقی (۲۰) در ضریب ریالی حداکثر تا ۳ نفر.
۲- بابت همسر ماهانه حاصل ضرب عدد حقوقی (۵۰) در ضریب ریالی .
تبصره۱-۱۴۹: از کسانی که از خانه های سازمانی استفاده می نمایند متناسب با هزینه مسکن متعارف در هر منطقه اجاره دریافت گردیده و به حساب خزانه واریز می شود و معادل وجوه دریافتی در بودجه سالانه سپاه منظور و برابر مقررات در زمینه نگهداری و توسعه خانه های سازمانی مصرف خواهد شد.
تبصره۲-۱۴۹: ضریب منطقه ای متناسب با شاخص گرانی مسکن در هر منطقه که حداقل آن برابر با یک می باشد توسط ستاد کل سپاه با همکاری وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
تبصره۳-۱۴۹: کسانی که از خانه های سازمانی استفاده می نمایند از کمک هزینه عائله مندی برخوردار نخواهند شد.
تبصره۴-۱۴۹: بازنشستگان با رعیت تبصره های فوق از ۵۰% کمک هزینه عائله مندی برخوردار می گردند.
تبصره۵-۱۴۹: مستمری بگیران شهدا از کمک هزینه عائله مندی موضوع این ماده استفاده می نمایند و وجوه متعلقه بر اساس ضوابط بنیاد شهید انقلاب اسلامی پرداخت می گردد.
تبصره۶-۱۴۹: عائله تحت تکفل مشمولین این ماده بر اساس ضوابط مندرج در مواد ۱۸۲ و ۱۸۳ این قانون تعیین می گردد.
تبصره۷-۱۴۹: کسانی که همسر آنان از وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی و بانکها و شهرداریها و موسساتی که شمول قانون نسبت به آنها مستلزم ذکر نام است و نهادهای انقلاب اسلامی و سایر موسسات وابسته به دولت که به نحوی از بودجه عمومی یا کمک دولت استفاده می کنند،، حقوق ، دستمزد، اجرت و
یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه یا مستمری دریافت می نمایند از وجوه موضوع بند ب این ماده برخوردار نخواهند شد.
بخش سوم : مزایای شغل
ماده۱۵۰: به پرسنلی که عهده دار انجام مشاغلی هستند که به نحوی از یک یا چند عامل از عوامل زیر برخوردارند، ماهانه مبلغی به عنوان مزایای شغل پرداخت می گردد:
الف – پیچیدگی شغل
ب – سختی شغل
ج – پذیرش خطرات
د – حساسیت و سنگینی مسئولیت شغل
ه – ایجاد فرسودگی جسمانی به وسیله شغل
و – مهارت لازم در مشاغل تخصصی .
تبصره۱-۱۵۰: برای هر یک از عوامل فوق مبلغی به عنوان حداکثر مزایای آن عامل مشخص می گردد و به مشاغلی که از یک یا چند عامل فوق برخوردار باشند به تناسب برخورداری، درصدی از مبالغ تعیین شده تعلق گرفته و در مجموع به مزایای آن مشاغل در نظر گرفته می شود.
تبصره۲-۱۵۰: مزایای مذکور در این ماده فقط به شغل تعلق گرفته و هیچگونه ربطی به درجه یا رتبه ندارد و پرسنلی حق استفاده از آنرا دارند که عملا در شغل واگذار شده انجام وظیفه نمایند.
تبصره۳-۱۵۰: مزایای شغل جانبازان موضوع بند (ب ) و تبصره (۲) ماده (۱۲۱) این قانون که به خدمت ادامه داده و یا به خدمت اعاده می گردند صرف نظر از مشاغلی که به آنان محول می گردد، حداقل معادل مزایای شغلی آنان در زمان جانباز شدن خواهد بود.
تبصره۴-۱۵۰: به محصلینی که در زمینه های پروازی ، دریانوردی ، تکاوری ، هوابرد و ماموریتهای ویژه آموزش می بینند طبق ضوابط مذکور در آیین نامه اجرایی این ماده حسب مورد تا ۵۰% مزایای شغلی که در آن کارآموزی می نمایند
به عنوان مزایای ویژه آموزشی در طول مدت آموزش عملی پرداخت خواهد شد.
تبصره۵-۱۵۰: آیین نامه اجرایی این ماده مطابق آیین نامه موضوع ماده ۱۳۹ قانون ارتش مصوب هیات وزیران خواهد بود و اصلاحات مورد نیاز سپاه توسط ستاد کل سپاه و با همآهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده۱۵۱: حقوق و مزایای مستمر و مزایای شغل پرسنل بر اساس این قانون از تاریخ تصویب این قانون محاسبه و پرداخت خواهد شد.
بخش چهارم : کسورات
ماده۱۵۲: وجوه زیر ماهانه از دریافتی پرسنل کسر می گردد:
الف – حق بازنشستگی به میزان ۱۰% حقوق ماهیانه
ب – حق بیمه پرسنل به میزان ۱% حقوق ماهیانه
ج – حق بیمه درمانی پرسنل مشمول این قانون، بازنشستگان، وظیفه بگیران، مستمری بگیران و عائله تحت تکفل آنان معادل ۵/۲ برابر ضریب ریالی حقوق به ازای هر نفر که از خدمات درمانی برخوردار می گردند.
د – سهم ماهیانه پس انداز ثابت پرسنل کادر ثابت در صورت تمایل به استفاده از آن ، به میزان حاصل ضرب عدد ۱۵ در ضریب ریالی خواهد بود.
تبصره۱-۱۵۲: کسورات پرسنل بسیجی ویژه و فعال صرفا در مدت زمانی که آنها به صورت تمام وقت در خدمت سپاه قرار می گیرند مشمول این ماده می گردد.
ماده۱۵۳: وجوه زیر حسب مورد از دریافتی ماهانه پرسنل کسر می گردد:
الف – حقوق اولین ماه خدمت
ب – هر گونه افزایش که در طول خدمت پرسنل اعمال می گردد در ماه اول افزایش .
ماده۱۵۴: وجوه بند (الف ) و (د) ماده ۱۵۲ این قانون به اضافه معادل آن که از بودجه دولت تامین می گردد به طور ماهیانه به حسابهای مربوطه و همچنین وجوه موضوع ماده ۱۵۳ این قانون به حساب صندوق بازنشستگی سپاه واریز می گردد.
تبصره۱-۱۵۴: صندوق بازنشستگی سپاه به صورت سازمانی اداره می شود که اساسنامه آنها توسط ستاد کل سپاه و با همکاری وزارت ظرف مدت ۳ ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب کمیسیون امور دفاعی مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
ماده۱۵۵: وجوه موضوع بندهای (ب )و(ج )ماده ۱۵۲ این قانون ماهیانه به حسابهای مربوطه واریز می گردد.
تبصره۱-۱۵۵: سهم دولت بابت خدماتی درمانی برای کلیه پرسنل به میزان (۳%) حقوق ماهیانه و بابت بیمه پرسنل به میزان (۲%) حقوق ماهیانه می باشد.
ماده۱۵۶: کسور بازنشستگی پرسنل موضوع تبصره ماده ۱۰۷ و تبصره (۲) ماده۱۰۸ این قانون که مدت انتظار خدمت یا بدون کاری آنان در بازنشستگی محسوب می گردد، بایستی بر اساس آخرین حقوق قبل از انتظار خدمت یا بدون کاری توسط آنان به صندوق بازنشستگی سپاه واریز شود.
ماده۱۵۷: کلیه وزارتخانه ها و سازمانها موظفند کسور بازنشستگی پرسنل منتقل شده به سپاه اعم از سهم فرد و دولت را به صندوق بازنشستگی سپاه واریز نموده و سپاه نیز موظف است کسورات بازنشستگی پرسنل منتقل شده از سپاه را به صندوق بازنشستگی منتقل شونده واریز نماید.
بخش پنجم : سایر پرداختها
ماده۱۵۸: پاداش و هزینه سفر و فوق العاده ماموریت در داخل و خارج از کشور و فوق العاده های انتقال محل خدمت ، بدی آب و هوا و محرومیت از تسهیلات زندگی به میزان مشمولین قانون استخدام کشوری به پرسنل پرداخت می گردد.
تبصره۱-۱۵۸: به پرسنلی که به ماموریتهای رزمی اعزام می شوند بر طبق آیین نامه ای که به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید فوق العاده عملیاتی پرداخت خواهد شد.
ماده۱۵۹: به پرسنل مجردی که متاهل می شوند مبلغی برابر با حاصل ضرب ضریب ریالی حقوق در عدد (دو هزار) تحت عنوان هدیه ازدواج برای یک بار در طول خدمت پرداخت می گردد.
ماده۱۶۰: جز در زمینه نگهبانی و مواردی که پرسنل از فوق العاده ماموریت استفاده می نمایند، در مواردی که ادامه کار پرسنل فنی (ساخت و تعمیر) و درمانی و تحقیقی و کارشناسی در غیر ساعات خدمت ضرورت پیدا می کند با در نظر گرفتن افزایش بازده کار به تناسب افزایش ساعات خدمت به پرسنل مربوطه اضافه کار پرداخت می شود میزان اضافه کار بر طبق آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تهیه و پس از تأیید ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده۱۶۱: در صورتی که ضرورت و مقتضیات خدمتی ، ادامه خدمت روزانه پرسنل را ایجاب نماید، خوراک و سایر هزینه های ضروری آنان با هزینه سپاه تامین می گردد.
ماده۱۶۲: لباس آن عده از پرسنل که بایستی از لباس متحدالشکل استفاده نمایند و یا مشاغل آنان ایجاب می نماید که لباس خاصی بپوشند با هزینه سپاه تامین خواهد شد.
ماده۱۶۳: به کلیه جانبازان اعم از شاغل و بازنشسته هدیه ایثار یا حق ازکارافتادگی تعلق می گیرد که میزان و نحوه پرداخت آن به موجب آیین نامه ای است که توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
بخش ششم : دریافتی پرسنل در موارد خاص
ماده۱۶۴: دریافتی ماهانه پرسنل اسیر و گروگان و مفقودالاثر و منتسب و مامور به خدمت بر مبنای حقوق و مزایای مستمر پرسنل حاضر به خدمت همطراز آنان و مزایای آخرین شغل آنها محاسبه و پرداخت می گردد.
ماده۱۶۵: به پرسنلی که سوابق خدمتی آنان بازخرید می شود، به ازای هر سال خدمت قابل احتساب از نظر بازنشستگی مبلغی معادل یک برابر و نیم آخرین حقوق و مزایا پرداخت خواهد شد.
تبصره۱-۱۶۵: در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه ، تنزیل دائمی درجه یا رتبه بازخرید شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازخرید خواهند شد.
تبصره۲-۱۶۵: مدت یک سال خدمت پرسنل در مشاغل ویژه و جبهه در محاسبه سنوات بازخریدی ، یک سال و نیم محسوب می شود.
ماده۱۶۶: میزان دریافتی پرسنل مامور به خدمت در داخل سپاه ، ستاد کل ، وزارت و سازمانهای وابسته بر مبنای حقوق درجه یا رتبه مربوطه و مزایای شغل جدید آنان محاسبه و پرداخت می گردد.
ماده۱۶۷: پرسنل بازنشسته ای که به موجب ماده ۱۲۶ این قانون به خدمت اعاده می گردند از تاریخ اعاده به خدمت حقوق بازنشستگی آنان قطع شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای مستمر مربوطه و مزایای شغلی که در آن انجام وظیفه خواهند کرد استفاده می نمایند و از نظر کلیه امور پرسنلی مانند شاغلین خواهند بود. مدت خدمت این قبیل پرسنل بر سنوات خدمتی قبلی اضافه شده و در میزان حقوق بازنشستگی آنان موثر خواهد بود.
ماده۱۶۸: میزان دریافتی ماهانه پرسنل منتظر خدمت بر مبنای دو سوم و پرسنل بدون کار بر مبنای یک دوم حقوق درجه یا رتبه و مزایای مستمر آنها محاسبه و پرداخت می گردد.
ماده۱۶۹: حقوق و مزایای پرسنل بسیجی در طول مدت آموزش و بکارگیری معادل حقوق و مزایای مستمر کادر ثابت هم درجه یا رتبه آنان می باشد که از محل اعتباراتی که همه ساله در بودجه سپاه منظور می گردد توسط سپاه پرداخت می شود.
تبصره۱-۱۶۹: بسیجیان ویژه در طول آموزش و بکارگیری علاوه بر حقوق و مزایای فوق از مزایای شغل مربوطه استفاده می نمایند.
ماده۱۷۰: بسیجیان ویژه که مطابق مقررات این قانون آموزش دیده و سازماندهی گردیده اند و درجات نظامی اخذ کرده اند، به تناسب نوع مسئولیت ، درجه و میزان ارتباط آنان با سازمان مربوطه به طور ماهانه درصدی از حقوق و مزایای مستمر پرداخت می گردد که حداقل آن (۱۰%) و حداکثر آن (۳۰%) حقوق و مزایای مستمر خواهد بود.
تبصره۱-۱۷۰: دستورالعمل این ماده توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
فصل هشتم : حقوق بازنشستگی ، وظیفه و مستمری
ماده۱۷۱: حقوق بازنشستگی، حقوق وظیفه و حقوق مستمری عبارت است از وجوهی که حسب مورد به بازنشستگان، جانبازان، معلولین و عائله تحت تکفل پرسنل شهید یا متوفی برابر مقررات مربوط از صندوق بازنشستگی سپاه به طور ماهانه پرداخت می گردد.
ماده۱۷۲: به پرسنل بازنشسته ماهانه مبلغی معادل افزایش حقوق آنان در طول خدمت به اضافه حاصل ضرب سنوات خدمت در یک سی ام حقوق بدو خدمت آنان ، به عنوان حقوق بازنشستگی پرداخت می گردد.
ماده۱۷۳: دریافت حقوق بازنشستگی یا وظیفه و سهمیه مستمری تواما ممنوع بوده و در این حالت فقط مبلغ بیشتر پرداخت خواهد شد.
ماده۱۷۴: فرزندانی که یکی از والدین آنها فوت شود حق دریافت سهمیه مستمری از حقوق وی را خواهند داشت ، اگرچه پدر یا مادر آنها که در حال حیات است به هر عنوان حقوق یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه از دولت دریافت می دارد.
ماده۱۷۵: میزان حقوق وظیفه جانبازان موضوع بندهای (ب ) و (ج ) ماده ۱۲۱ این قانون و حقوق مستمری بگیران شهدا به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه ، حقوق معادل مجموع حقوق ماهانه یک درجه یایک رتبه بالاتر و آخرین مزایای مستمر و مزایای شغلی که دریافت می داشته اند.
ب – در مورد محصلین ، حقوق معادل ماهانه درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آنان نائل می شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیل به اضافه مزایای مستمر.
ج – در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال و عادی حقوقی معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر ثابت یک درجه بالاتر که حداقل آن معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر با درجه رزم آورسومی می باشد.
تبصره۱-۱۷۵: آن دسته از جانبازان موضوع بند (ب ) و تبصره (۲) ماده ۱۲۱ این قانون که به خدمت ادامه داده و یا به خدمت اعاده می گردند در محاسبه حقوق بازنشستگی از مزایای مستمر و مزایای شغلی استفاده می کنند.
ماده۱۷۶: میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران موضوع ماده ۱۳۳ این قانون که در حین انجام وظیفه یا به سبب آن معلول یا فوت می شوند به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه ، حقوقی معادل آخرین حقوق ماهانه و مزایای مستمر و مزایای شغلی
ب – در مورد محصلین (نه دهم ) حقوق درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزش به آن نائل می شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیلی .
ج – در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال و عادی حقوقی معادل حقوق ماهانه پرسنل همطراز کادر ثابت که حداقل آن معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر با درجه رزم آورسومی می باشد.
تبصره۱-۱۷۶: حقوق مستمری بگیران معلولین موضوع این ماده در صورتی که بنا به تشخیص مرجع پیش بینی شده در ماده ۱۳۴ این قانون ، فوت ناشی از معلولیت باشد، معادل آخرین حقوق وظیفه و در صورتی که فوت ناشی از معلولیت نباشد، معادل (نه دهم ) آخرین حقوق وظیفه خواهد بود.
ماده۱۷۷: میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران پرسنلی که بر طبق تشخیص مرجع پیش بینی شده در ماده ۱۳۴ این قانون به طور عادی معلول یا فوت می شوند به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه ، حقوقی معادل آخرین حقوق ماهانه دریافتی .
ب – در مورد محصلین (چهار پنجم ) حقوق ماهانه درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزش به آن نائل می شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیل .
ج – در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال (نه دهم ) حقوق ماهانه پرسنل همطراز کادر ثابت .
تبصره۱-۱۷۷: حقوق مستمری بگیران معلولین موضوع این ماده معادل آخرین حقوق وظیفه آنان خواهد بود.
ماده۱۷۸: پرسنل بازنشسته در صورتی که شهید شوند، با مستمری بگیران آنان همانند مستمری بگیران پرسنل هم درجه یا هم رتبه آنان برابر مقررات ماده ۱۷۵ این قانون رفتار خواهد شد و در صورت فوت چهار پنجم آخرین حقوق بازنشستگی استحقاقی به عنوان حقوق مستمری به مستمری بگیران آنان پرداخت خواهد گردید.
ماده۱۷۹: پرسنل وظیفه دوران احتیاط و ذخیره سپاه و بسیجیان فعال و عادی که قبل از خدمت از کارمندان دولت بوده اند در صورت شهادت ، جانباز شدن ، فوت و یا معلولیت حقوق مستمری و وظیفه آنان برابر مقررات این قانون بر مبنای آخرین حقوق دریافتی از سازمان مربوطه و از بودجه همان سازمان پرداخت خواهد شد و چنانچه حقوق آنان در سازمان مربوط کمتر از حقوق پرسنل کادر ثابت همطراز آنان باشد، حقوق مستمری و وظیفه بر مبنای حقوق پرسنل کادر ثابت همطراز محاسبه شده و مابه التفاوت آن از اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه سپاه منظور می گردد پرداخت خواهد شد.
ماده۱۸۰: هر گاه سابقه خدمت جانبازان و معلولینی که از حقوق وظیفه استفاده می نمایند کمتر از (۲۰) سال باشد، حقوق وظیفه مقرره را از بودجه سپاه دریافت نموده و هر سال یک بار از مبلغی معادل افزایش پایه حقوقی مربوطه استفاده خواهند کرد و کسور بازنشستگی به صندوق مربوط واریز و پس از رسیدن به (۲۰) سال خدمت ، از مبلغی معادل آخرین حقوق دریافتی از صندوق بازنشستگی سپاه برخوردار خواهند شد.
ماده۱۸۱: در صورتی که حقوق مستمری بگیران بیش از حقوق بازنشستگی باشد، تا میزان بازنشستگی بر مبنای سنوات خدمت از صندوق بازنشستگی سپاه و مازاد آن از محل اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه سپاه منظور می گردد، پرداخت خواهد شد. دولت مکلف است کمبود بودجه صندوق بازنشستگی سپاه را از نظر جبران پرداخت حقوق وظیفه شهدا، جانبازان و مستمری بگیران که احکام خاص در مورد آنان پیش بینی شده است را جبران نماید.
ماده۱۸۲: مستمری بگیران مشمول این قانون عبارتند از:
الف – همسر دائم جز در صورتی که شوهر اختیار کرده یا شاغل باشد و شوهر در صورتی که همسر وی مخارجش را تامین می نموده است .
ب – اولاد ذکور غیر شاغل تا سن ۱۹ سال تمام و در صورتی که مشغول تحصیل باشد تا خاتمه تحصیل حداکثر ۲۳ سال تمام .
ج – اولاد اناث جز در مواردی که شوهر داشته یا شاغل باشند.
د – پدر و مادری که در کفالت متوفی بوده اند.
ه – برادر محجور یا بیمار که در کفالت متوفی بوده و قادر به اداره امور خود نباشد.
و – برادر صغیری که در کفالت متوفی بوده و تا سن ۱۹ سال تمام و در صورت تحصیل تا سن ۲۳ سال تمام، مشروط به این که شاغل نباشد.
ز – خواهری که در کفالت متوفی باشد جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشد.
ح – نوه هایی که تحت کفالت متوفی بوده اند، پسر تا سن ۱۹ سال و در صورت تحصیل تا سن ۲۳ سال تمام و دختر جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشند.
تبصره۱-۱۸۲: هر یک از مستمری بگیران چنانچه به بیماری غیر قابل علاج یا نقص عضو مبتلا شوند به طوری که برابر تشخیص کمیسیون عالی پزشکی برای همیشه قادر به تامین معاش خود نباشند، مستمری آنان مادام العمر پرداخت خواهد شد.
تبصره۲-۱۸۲: مستمری بگیران در طول خدمت دوره ضرورت نیز از حقوق مستمری برخوردار خواهند شد.
ماده۱۸۳: حقوق مستمری بین مستمری بگیران به طور مساوی تقسیم خواهد شد و ملاک تشخیص و تعیین اشخاص که برابر ماده ۱۸۲ این قانون تحت الکفاله می باشند، تعرفه خدمتی یا اظهارنامه ای است که پرسنل در زمان اشتغال، بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت تنظیم می کنند.
چگونگی رسیدگی به اعتراض کسانی که خود را محق به دریافت مستمری میدانند و در تعرفه های خدمتی پرسنل جز افراد تحت تکفل قید نشده اند.
الف – در صورتی که شهادت یا فوت در طول خدمت اتفاق افتاده باشد هیات زیر حسب مورد در ستاد کل سپاه ، نیروها و سازمانها تشکیل می گردد:
۱- معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان مربوطه یا نماینده وی به عنوان رئیس .
۲- مدیریت قضایی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی .
۳- رئیس بازرسی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی .
ب – در صورتی که شهادت یا فوت در زمان بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت اتفاق افتاده باشد، هیات رسیدگی در سازمان بازنشستگی سپاه از اشخاص زیر تشکیل می گردد:
۱- رئیس سازمان بازنشستگی یا جانشین وی به عنوان رئیس .
۲- معاون حقوقی وزارت یا جانشین وی .
۳- معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه یا نماینده وی .
ماده۱۸۴: هر یک از مستمری بگیران که از دریافت حقوق مستمری محروم گردد، سهم وی به سهم سایر مستمری بگیران افزوده خواهد شد.
ماده۱۸۵: جانبازان و خانواده های شهدا علاوه بر دریافت حقوق مستمری و وظیفه، از نظر کلیه خدمات رفاهی و مزایای دیگر مانند سایر جانبازان و شهدا در سطح کشور تحت پوشش بنیاد جانبازان و بنیاد شهید قرار می گیرند.
ماده۱۸۶: به وراث کلیه پرسنل اعم از شاغل و بازنشسته ، جانباز، معلول یا وظیفه که شهید یا فوت شوند مبلغی معادل حاصل ضرب عدد ( هزار) در ضریب ریالی جهت هزینه کفن و دفن پرداخت خواهد شد.
ماده۱۸۷: به پرسنلی که خدمت آنان پایان می پذیرد و به مستمری بگیران پرسنلی که شهید یا فوت می شوند به میزان مدتی که در طول خدمت از مرخصی استحقاقی استفاده نکرده باشند، حداکثر معادل چهار ماه مرخصی استفاده نشده آنان بر اساس آخرین حقوق و مزایا از محل اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه سپاه منظور می گردد پرداخت می شود.
تبصره۱-۱۸۷: به کسانی که بازخرید، مستعفی و یا اخراج می گردند علاوه بر کسور مذکور پس انداز و بازنشستگی که از حقوق آنان کسر شده است از محل صندوق پس انداز و بازنشستگی نیز پرداخت خواهد شد.
ماده۱۸۸: هر گاه حقوق ماهانه پرسنل شاغل اضافه یا کسر گردد به همان نسبت حقوق بازنشستگان ، مستمری بگیران ، و وظیفه بگیران اضافه یا کسر خواهد شد و مبلغ اضافی از محل اعتباراتی که همه ساله بدین منظور در بودجه سپاه منظور می شود تامین می گردد.
ماده۱۸۹: در صورتی که میزان صدمات وارده به جانبازان و معلولین حین انجام وظیفه یا به سبب آن در حدی باشد که به تایید کمیسیون عالی پزشکی سپاه ، در انجام کارهای روزانه محتاج کمک و معاضدت عملی دیگران باشند و در آسایشگاه جانبازان نگهداری نشوند بر حسب مورد و متناسب با میزان ازکارافتادگی ، از حقوق نگهداری که حداقل آن (۱۵۰) برابر ضریب ریالی و حداکثر آن (۳۰۰) برابر ضریب ریالی می باشد استفاده می گردد.
ماده۱۹۰: پرداخت حقوق ماهیانه مستمری بگیران شهدا و مفقودین این قانون به عهده بنیاد شهید انقلاب اسلامی و پرداخت حقوق ماهیانه جانبازان غیر شاغل به عهده بنیاد جانبازان انقلاب اسلامی می باشد.
ماده۱۹۱: افراد مشمول دریافت حقوق بازنشستگی ، وظیفه و مستمری بگیران در حالتهای زیر از دریافت حقوق بازنشستگی ، وظیفه و مستمری محروم خواهند شد:
الف – ارتداد بنا به حکم محاکم قضایی .
ب – جاسوسی یا عضویت یا وابستگی به گروههای ملحد و محارب و معارض با اسلام به تشخیص سازمان حفاظت اطلاعات سپاه .
ج – ترک تابعیت .
تبصره۱-۱۹۱: مفاد این ماده شامل افرادی از نیروهای مسلح که مشمول دریافت حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری باشند نیز خواهد بود.
فصل نهم : امور خدماتی پرسنل
ماده۱۹۲: سپاه و وزارت مکلفند در حدود امکانات و اعتباراتی که به موجب بند یکم اصل چهل و سوم قانون اساسی به منظور تامین نیازهای اساسی و رفاهی پرسنل شاغل بازنشسته و همچنین استفاده کنندگان از حقوق وظیفه و مستمری اختصاص می یابد امکان برخورداری عادلانه و بدون تبعیض آنها را ایجاد نماید.
ماده۱۹۳: سپاه و وزارت مکلفند بیمارستانها و درمانگاههای خود را از نظر امکانات درمانی به نحوی تجهیز نمایند که پاسخگوی نیازمندیهای پرسنل باشد.
تبصره۱-۱۹۳: در صورتی که درمانگاهها و بیمارستانهای سپاه پاسخگوی نیازمندیهای پرسنل نباشد می توانند از خدمات درمانی مراجع خارج از سپاه استفاده نمایند.
تبصره۲-۱۹۳: در مناطقی که امکانات درمانی منحصر به یگانهای نظامی مستقر در آنهاست عائله تحت تکلف پرسنل می توانند از امکانات مزبور استفاده نمایند. هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات خدمات درمانی سپاه به یگانهای مزبور پرداخت می گردد.
تبصره۳-۱۹۳: در مواردی که امکانات و بیمارستانهای سپاه بیش از نیازهای درمانی پرسنل باشد بیمارستانهای مزبور با رعایت حق تقدم پرسنل کادر و وظیفه شاغل ، مجازند به کلیه اشخاص خدمات درمانی ارائه نمایند. هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات بیمارستانهای مذکور پرداخت خواهد شد.
تبصره۴-۱۹۳: یگانها و بیمارستانهای مذکور در تبصره های ۲ و ۳ این ماده مکلفند وجوه دریافتی را و همچنین وجوه مشابهی را که از بیماران اورژانس دریافت می نمایند به حساب خزانه واریز نمایند و در هر سال ، معادل وجوه واریز شده را که در بودجه سالانه سپاه منظور می شود، از خزانه دریافت و صرف تامین نیازمندیها و توسعه امکانات خود نمایند.
ماده۱۹۴: پرسنل شاغل، جانبازان، معلولین، بازنشستگان، مستمری بگیران و عائله تحت تکفل آنها، تحت پوشش سازمان خدمات درمانی سپاه خواهند بود.
ماده۱۹۵: پرسنل برابر قانون استفاده از خانه های سازمانی مصوب ۲۸/۵ /۱۳۶۳ از امکانات مزبور استفاده می نمایند.
ماده۱۹۶: سپاه موظف است خدمات فرهنگی و تفریحی لازم را به خانواده ایثارگران و پرسنل سپاه و عائله تحت تکفل آنان ارائه نماید.
ماده۱۹۷: سپاه موظف است کلیه پرسنل خود را در قبال حوادثی که منجر به شهادت، فوت، بیماری، نقص عضو یا ازکارافتادگی و همچنین پرداخت دیه شود بیمه نماید.
تبصره۱-۱۹۷: مقررات مربوط به اجرای این ماده تابع قانون بیمه پرسنل و آیین نامه اجرایی آن خواهد بود.
تبصره۲-۱۹۷: اعتبارات مربوط به این ماده از محل صندوق بیمه سپاه تامین می گردد.
ماده۱۹۸: کلیه اعضای ارتش بیست میلیونی در قبال حوادثی که منجر به شهادت، فوت، بیماری، نقص عضو یا ازکارافتادگی شوند مشمول ماده ۵۳ قانون خدمت وظیفه عمومی و تبصره های آن می گردند.
تبصره۱-۱۹۸: در مورد افراد غیر شاغل در سازمانها و دستگاههای وابسته به دولت ، تبصره ۱ و ۲ ماده ۵۳ قانون خدمت وظیفه عمومی شامل آن نمی گردد، بلکه حسب مورد توسط بنیاد شهید، بنیاد جانبازان یا سازمان تامین اجتماعی ، حقوق وظیفه و مستمری به آنان پرداخت می شود.
ماده۱۹۹: سپاه موظف است هزینه تحصیلی پرسنلی را که به درخواست سپاه در رشته های مورد نیاز در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی تحصیل می کنند پرداخت نماید.
ماده۲۰۰: سپاه موظف است در جهت حل مشکلات پرسنل جانباز و معلول مورد نیاز خود و به منظور ایجاد زمینه برای بازگشت فعالانه آنها به محیط کار، تسهیلات لازم اعم از خدمات درمانی ، توانبخشی ، امکانات تردد و اشتغال آنها را فراهم نماید.
تبصره۱-۲۰۰: در صورت عدم ایجاد تسهیلات تردد مبلغی از (۱۰۰) تا (۲۰۰) برابر ضریب ریالی در اختیارشان قرار می گیرد.
ماده۲۰۱: دولت موظف است به پرسنل بسیجی با توجه به میزان و نوع فعالیت و همکاری ، صلاحیت ، شایستگی و درجه آنان خدماتی از قبیل اولویت در استخدام ، استفاده از تسهیلات مسکن و وام ، اولویت در واگذاری امکانات اشتغال ، تسهیلات ویژه جهت ورود به مراکز آموزش عالی واگذار نماید.
آیین نامه اجرایی این ماده ظرف مدت شش ماه توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و کسب نظر وزارتخانه ها و سازمانهای ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده۲۰۲: کلیه وزارتخانه ها، سازمانها، نهادها و شرکتهای دولتی و کارفرمایان بخش خصوصی اعم اشخاص حقیقی یا حقوقی موظفند شغل پرسنل بسیجی که در برنامه های آموزشی یا ماموریتهای رزمی یا امدادی سپاه شرکت می نمایند را حفظ کنند.
تبصره۱-۲۰۲: افراد مذکور در این ماده در طول خدمت ، حقوق خود را از سپاه دریافت می دارند.
ماده۲۰۳: سپاه موظف است به منظور حمایت از بسیجیان ، رزمندگان و ایثارگران ، دفاتر مشاوره حقوقی و قضایی را با هماهنگی قوه قضائیه و وزارت دادگستری تشکیل و اداره نماید.
تبصره۱-۲۰۳: نحوه فعالیت ، محل استقرار و نوع ارتباط این دفاتر به موجب آیین نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و وزارت با هماهنگی قوه قضائیه و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.

ماده۲۰۴: سپاه موظف است به منظور حفظ انسجام و تقویت ارتش بیست میلیونی کانونهای فرهنگی – ورزشی جوانان بسیج را تشکیل و اداره نماید.

تبصره۱-۲۰۴:  این کانونها توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه با همکاری نمایندگی ولی فقیه در سپاه راه اندازی و اداره می گردد.
فصل دهم : تطبیق
ماده۲۰۵: درجه یا رتبه و رسته خدمتی کلیه پرسنل موجود سپاه که قبل از تصویب این قانون به عضویت سپاه درآمده اند، طبق عوامل زیر و رعایت دیگر مواد این فصل تعیین می گردد:
الف – سوابق حضور در جبهه ها و سایر ماموریتها.
ب – سوابق و مهارت شغلی .
ج – کیفیت عملکرد
د – سنوات خدمتی .
ه – مدرک تحصیلی یا مدرک معادل .
و – ارشدیت و یا تاخیر در درجات مکتسبه .
ماده۲۰۶: تبدیل وضعیت پرسنل کادر ثابت موجود به نظامی یا کارمندی برابر نیاز سپاه ، وضعیت پرسنل سوابق و مهارت شغلی، رسته خدمتی و تمایل افراد می باشد.
تبصره۱-۲۰۶: پرسنل افتخاری و قراردادی موجود که پس از انقضای مدت تعهد به علت نیاز سپاه به خدمت خود ادامه داده اند، در صورت تمایل شخصی و نیاز سپاه بایستی برابر مقررات این فصل با احتساب کلیه سنوات خدمتی ، حسب مورد با یکی از وضعیتهای مربوط به کادر ثابت یا پیمانی تطبیق گردند و در غیر این صورت به خدمت آنان خاتمه داده می شود.
ماده۲۰۷: درجه یا رتبه پرسنل در مرحله تطبیق برابر است با درجه یا رتبه اولیه بعلاوه یک چهارم مجموع تحاصل ضرب ضریب شایستگی موضوع ماده ۲۱۴ این قانون در مجموع حاصل ضرب ضرایب موضوع ماده ۲۱۵ این قانون در سنوات خدمتی مربوطه به سال ت و سایر ارشدیت های حاصل از دیگر عوامل مندرج در این فصل به سال .
تبصره۱-۲۰۷: ارشدیت های مذکور در این قانون ، در محاسبات تا دو رقم اعشار منظور خواهد شد:
ماده۲۰۸: درجه یا رتبه اولیه پرسنل بر اساس آخرین مدرک تحصیلی به شرح زیر می باشد:
الف – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی درجه رزم آورسومی یا رتبه پنج .
ب – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی (سیکل ) درجه رزم آوردومی یا رتبه شش .
ج – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان درجه رزم داریکمی یا رتبه ۹.
د – دارندگان مدارک بالاتر از دیپلم به ازا هر سال تحصیلی بالاتر یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک دیپلم و به ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره۱-۲۰۸: پرسنل به ازا هر سال تحصیلی بین مقاطع ابتدایی و سیکل از (۱) ماه و به ازا هر سال تحصیلی بالاتر از سیکل تا دیپلم از سه سال ارشدیت و به ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره۲-۲۰۸: دارندگان مدارک پایان دوره ابتدایی نظام قدیم نسبت به دارندگان مدارک مشابه در نظام جدید از ۱۶ ماه ارشدیت و دارندگان مدرک سیکل نظام قدیم نسبت به دارندگان مدرک مشابه در نظام جدید از سه سال ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره۳-۲۰۸: درجه یا رتبه اولیه دارندگان مدرک تحصیلی اول ابتدایی، درجه رزم یاری یا رتبه (۴) بوده و به ازا هر سال تحصیلی بالاتر (تا پنجم ابتدایی ) از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
ماده۲۰۹: به پرسنلی که در طول خدمت و دفاع مقدس به دلیل حضور حداقل یک سال در جبهه و یا یک سال انجام ماموریتهای مذکور در ماده ۲۱۵ این قانون به استثنا بندهای (ه ) و (و) آن ، موفق به کسب امتیاز بر اساس ماده ۲۱۰ این قانون می شوند، در صورتی که به عنوان نظامی ادامه خدمت دهند، ارشدیت هایی به شرح زیر داده می شود:

الف – پرسنل با مدرک تحصیلی پائین تر از پایان دوره ابتدایی به ازا هر (۲۵) امتیاز یک سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی) تا پایان دوره ابتدایی و به ازا هر ۲۵ امتیاز (۱۶) ماه ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) و حداکثر تا سیکل .
ب – پرسنل با مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی تا سیکل به ازا هر (۲۵) امتیاز (۱۶) ماه ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) تا سیکل و به ازا هر (۵۰) امتیاز سه سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) و حداکثر تا دیپلم .
ج – پرسنل با مدرک تحصیلی سیکل تا دیپلم به ازا هر (۵۰) امتیاز سه سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) تا دیپلم و به ازا هر (۷۵) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) حداکثر تا فوق دیپلم .
د – پرسنل با مدرک دیپلم به ازا هر (۷۵) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) و حداکثر تا لیسانس .
ه – پرسنل با مدرک فوق دیپلم به ازا هر (۷۵) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی ) و حداکثر تا لیسانس
و – پرسنل با مدرک لیسانس و بالاتر به ازا هر (۱۰۰) امتیاز شش ماه ارشدیت و حداکثر تا (۴۰۰) امتیاز.
تبصره۱-۲۰۹: کسانی که دارای تحصیلات پائین تر از پنجم ابتدایی هستند، چنانچه امتیاز سوابق و مهارت شغلی آنها بیشتر از (۳۰۰) امتیاز باشد، به ازا هر(۵۰) امتیاز بیشتر از (۳۰۰) امتیاز و حداکثر تا (۴۵۰) امتیاز، از سه سال ارشدیت برخوردار می گردند.
ماده۲۱۰: امتیازات مشاغل و پستهای سازمانی سپاه به شرح زیر می باشد:
الف – مشاغل فرماندهی نیرو، قرارگاههای عمده منطقه ای و بالاتر ماهانه (۷)امتیاز.
ب – مشاغل فرماندهی سپاه ، لشکر و مشاغل همطراز ماهانه (۶) امتیاز.
ج – شغل فرماندهی تیت مستقل و مشاغل همطراز ماهانه (۵) امتیاز.
د – شغل فرماندهی گردان و مشاغل همطراز ماهانه (۸/۳) امتیاز.
ه – شغل فرماندهی گروهان و مشاغل همطراز ماهانه (۳/۲) امتیاز.
و – شغل فرماندهی دسته و مشاغل همطراز ماهانه (۵/۱) امتیاز.
ز – سایر مشاغل پائین تر از فرماندهی دسته در سازمانهای رزمی ماهانه (۱) امتیاز.
تبصره۱-۲۱۰: امتیاز آخرین شغل جانبازان غیر شاغل موضوع بندهای (ب ) و (ج ) ماده ۱۲۱ این قانون حداقل (۱) خواهد بود.
تبصره۲-۲۱۰: به ازا هر سه سال اسارت یا در گروگان بودن ، پرسنل از امتیازات یک رده شغلی بالاتر و حداکثر تا امتیاز بند تب ت این ماده بهره مند می شوند. این قبیل پرسنل به ازا سنوات کمتر از سه سال اسارت به تناسب میزان اسارت از امتیازات موضوع این تبصره استفاده می نمایند.
تبصره۳-۲۱۰: مجموع مدتهای خدمت پرسنل در مشاغل و پستهای مختلف الزاما بایستی برابر مدت سنوات خدمت وی باشد.
تبصره۴-۲۱۰: ملاک تعیین مشاغل همطراز موضوع این ماده توسط ستاد کل سپاه تهیه و پس از تصویب فرمانده کل ، در تعیین امتیازات به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده۲۱۱: به پرسنلی که به عنوان نظامی به خدمت خویش ادامه می دهند و از ارشدیت های موضوع ماده ۲۰۹ این قانون بهره مند می شوند به ترتیب زیر مدارک نظامی داده می شود:
الف – پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی پائین تر از سوم راهنمایی و سیکل نظام قدیم باشند، در صورتی که از ارشدیت های کافی تا سطح سیکل بهره مند شوند مدرک سیکل اعطا می شود.
ب – پرسنلی که دارای مدارک تحصیلی پائین تر از دیپلم و حداقل پایان دوره راهنمایی یا سیکل نظام قدیم بوده و از ارشدیت تا سطح دیپلم بهره مند شوند، مدرک دیپلم نظامی اعطا می شود.
ج – پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی اول و دوم راهنمایی نظام جدید یا اول و دوم متوسط نظام قدیم بوده و در یگانهای رزمی سپاه مشغول به کار بوده یا شوند، در صورتی که از امتیازات کافی تا سطح دیپلم بهره مند شوند، مدرک دیپلم نظامی به آنها اعطا می شود.
تبصره۱-۲۱۱: ترفیعات بعدی کلیه پرسنلی که بر اساس مفاد این ماده موفق به اخذ مدرک نظامی گردند، منوط به موفقیت در آزمون و یا گذراندن آموزشهای فشرده ای است که توسط ستاد کل سپاه و با همکاری وزارت آموزش و پرورش برگزار می شود، که در این صورت به این قبیل پرسنل مدارک تحصیلی رسمی معادل اعطا می شود.
ماده۲۱۲: وضعیت پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی پائین تر از سوم راهنمایی یا سیکل نظام قدیم هستند و قادر به اخذ مدرک سیکل نظامی نمی گردند به کارمندان موضوع بند (ب ) ماده ۱۹ این قانون تبدیل می شوند.
اولین رتبه این قبیل کارمندان بر اساس مقررات این فصل در صورتی که از رتبه های تعیین شده در جدول موضوع ماده ۸۵ این قانون بالاتر باشد، ملاک عمل محاسبه قرار خواهد گرفت و در غیر این صورت رتبه های جدول یاد شده ملاک محاسبه خواهد بود.
ماده۲۱۳: به نتیجه ارزشیابی عملکرد پرسنل موجود طبق عوامل زیر امتیاز داده خواهد شد و مجموع امتیازات عوامل به عنوان امتیاز شایستگی و عملکرد فرد محسوب می گردد.
عوامل ارزشیابی و امتیازات مربوطه به ترتیب عالی ، خیلی خوب ، خوب و قابل قبول به شرح زیر است :
الف – مدیریت ۶۰، ۴۵، ۲۵، ۱۰
ب – توانایی فکری ۶۰، ۴۵، ۲۵، ۱۰
ج – مسئولیت پذیری ۵۰، ۳۰، ۱۵، ۷
د – صفات اخلاقی ۴۰، ۲۸، ۱۶، ۷
ه – روحیه نظامیگری ۶۰، ۴۵، ۳۰، ۱۰
و – التزام عملی به احکام ۶۰، ۴۵، ۳۰، ۱۰
ز – تبعیت پذیری ۴۰، ۲۸، ۱۵، ۷
ماده۲۱۴: ضریب شایستگی پرسنل متناسب با مجموع امتیازات شایستگی و عملکرد موضوع ماده ۲۱۳ این قانون و سوابق و مهارت شغلی موضوع ماده ۲۱۰ این قانون به شرح زیر محاسبه می گردد:
الف – تا ۱۵۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۱) و پرسنل کارمند ضریب (۱)
ب – از ۱۵۱ تا ۳۰۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۱/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۰۷/۱)
ج – از ۳۰۱ تا ۴۵۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۲/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۱۵/۱)
د – از ۴۵۱ تا ۵۵۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۳/۱) و کارمند ضریب (۲۳/۱)
ه – از ۵۵۱ تا ۶۵۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۴/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۳۰/۱)
و – از ۶۵۱ تا ۶۵۰ امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (۵/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۳۷/۱)
ز – از ۸۰۱ تا ۹۵۰ امتیاز،پرسنل نظامی ضریب (۶/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۴۵/۱)
ح – از ۹۵۱ امتیاز به بالا، پرسنل نظامی ضریب (۷/۱) و پرسنل کارمند ضریب (۵۳/۱)
ماده ۲۱۵ – ضریب جبهه و ماموریت های ویژه پرسنل سپاه (کادر ثابت و بسیجی ویژه ) که به دلیل حضور آنها در جبهه و انجام ماموریتهای ویژه به آنها تعلق می گیرد به شرح زیر می باشد:
الف – مدت در اسارت یا گروگان بودن ، جبهه و ماموریتهای مشابه ضریب (۵/۱)
ب – مقابله مسلحانه با گروهکها و اشرار و ماموریتهای مشابه ضریب (۳۰ /۱)
ج – حفاظت شخصیتهای درجه یک کشوری و ماموریتهای مشابه ضریب (۲۵/۱ )
د – حفاظت شخصیتهای درجه دو کشوری و ماموریتهای مشابه ضریب (۲۰/۱)
ه – انجام ماموریتهای مورد نیاز خارج از محل سکونت به جز موارد فوق ضریب (۱۵/۱)
و – کلیه افرادی که برابر بخشنامه های صادره از ستاد مرکزی سپاه در پشتیبانی از یگانهای رزم و ماموریتهای سپاه مشغول بوده و از انجام ماموریتهای فوق الذکر مستثنی بوده اند ضریب (۱۰/۱)
ز – سایر ماموریتهای سپاه و سوابق خدمتی خارج از سپاه بعد از تاریخ ۲۳/۱۱/۱۳۵۷ ضریب یک .
ح – مدت زمانی که پرسنل در حال تحصیل بوده اند ضریب صفر.
تبصره۱-۲۱۵: چنانچه یک منطقه در یک زمان مشمول دو ضریب واقع شود، ضریب بیشتر ملاک عمل خواهد بود.
تبصره۲-۲۱۵: ماموریتهای مشابه مذکور در بندهای این ماده با پیشنهاد ستاد کل سپاه و تصویب فرماندهی کل تعیین می گردد.
ماده۲۱۶: پرسنل موجود در موارد زیر از ارشدیتهای سنواتی بهره مند می شوند:
الف – در صورتی که قبل از مورخه ۲۹/۱۲/۱۳۶۱ به عضویت سپاه درآمده باشند، به ازا هر سال خدمت و سابقه بسیجی تمام وقت یا همکاری تمام وقت با کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی ، یک دوم سال ارشدیت .
ب – تشویقات پرسنل قبل از تطبیق مطابق دستورالعملی که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد، در ترفیعات آنها لحاظ شده و حداکثر میزان ارشدیت آن به ازا هر سال سابقه خدمت (۵/۷) ماه و حداکثر تا یک درجه خواهد بود.
ج – ضریب سنوات جانبازی جانبازان غیر شاغل موضوع بندهای (ب ) و (ج ) ماده۱۲۱ این قانون تا تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۶۹، (۵/۱) برابر محسوب می شود.
د – سنوات بعد از شهادت و مفقودالاثر شهدا و مفقودالاثرها تا مورخ ۲۹ /۱۱/۱۳۶۹ دو برابر محسوب می شود.
ه – سنوات بعد از وفات و معلولیت منجر به ازکارافتادگی پرسنل موضوع ماده۱۳۳ این قانون تا تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۶۹ با ضریب یک محسوب می گردد.
و – سنوات خدمت پرسنل در موارد مذکور در بندهای تالف ت و تب ت و تج ت و تدت ماده ۲۱۷ این قانون با ضریب یک محسوب می گردد.
تبصره۱-۲۱۶: تعیین چگونگی اعمال مصادیق تشویقات پرسنل در زمینه های عقیدتی – سیاسی با همکاری حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه تهیه می گردد.
ماده۲۱۷: سنوات خدمتی پرسنل موجود برای محاسبه زمان بازنشستگی در موارد زیر منظور می گردد:
الف – مدت زمان محکومیت محکومین سیاسی قبل از انقلاب طبق مصوبه مورخ ۶/۹/۱۳۵۸ شورای انقلاب .
ب – سابقه خدمت کلیه پرسنل بسیجی ویژه ، پاسدار ذخیره ، افتخاری و قراردادی که به صورت تمام وقت با سپاه همکاری نموده اند.
ج – پرسنلی که در سایر نهادهای انقلاب اسلامی همکاری تمام وقت داشته اند و یا مستخدم رسمی دستگاههای دولتی بوده اند، مشروط به انتقال کسورات سهم صندوق بازنشستگی .
د – پرسنلی که خدمت وظیفه عمومی را انجام داده اند.
ه – مدت زمانی که پرسنل به عضویت رسمی سپاه درآمده اند.
و – دو برابر مدت اسارت و گروگانها.
ماده۲۱۸: کلیه ارشدیتهایی که به نحوی در ترفیعات موثر بوده اند و یا مدت زمان اوضاع خدمتی که در ترفیعات پرسنل موثر نمی باشد و در فصول دیگر این قانون تصریح گردیده است ، به همان میزان در تطبیق پرسنل لحاظ خواهد
شد.
ماده۲۱۹: ستاد کل سپاه موظف است برای ارزشیابی و سنجش میزان معلومات و تجربه پرسنل موجود و تعیین کمبود معلومات آموزشی متناسب با سطح آموزشی مورد نیاز درجات آنها مطابق فصل آموزش و ترفیعات این قانون، نسبت به برگزاری آزمون در تمامی رسته های خدمتی اقدام نماید.
تبصره۱-۲۱۹: ارزشیابی و سنجش معلومات پرسنل و رفع سایر کمبودهای آموزشی آنها در زمینه آموزشهای عقیدتی – سیاسی ، توسط نمایندگی ولی فقیه در سپاه برگزار می گردد.
تبصره۲-۲۱۹: سپاه موظف است آخرین دوره آموزشی مورد نیاز درجه تطبیقی پرسنل را به صورت فشرده برگزار نماید و برای رفع سایر کمبودهای آموزشی پرسنل تطبیق شده ، برنامه های آموزشی را اجرا نماید.
تبصره۳-۲۱۹: سپاه باید پرسنلی را که دارای مدرک دیپلم بوده و بخواهند به صورت نظامی ادامه خدمت دهند و درجه تطبیقی آنها کمتر از ستوان سومی بشود، در اولین دوره دانشکده علوم پایه نظامی یا دانشکده علوم و فنون نیروها شرکت دهد.
تبصره۴-۲۱۹: ترفیعات بعدی پرسنل که تطبیق شده اند مشروط به طی دوره های آموزشی متناسب با درجه آنها می باشد.
تبصره۵-۲۱۹: در صورت کمبود امکانات آموزشی سپاه ، پرسنل فقط می توانند از یک درجه ترفیع قبل از طی دوره های آموزشی لازم بعد از تطبیق بهره مند شوند.
ماده۲۲۰: عملکرد پرسنل در ستاد کل ، ستاد کل سپاه ، نیروها، حوزه نمایندگی ولی فقیه ، حفاظت اطلاعات و وزارت با توجه به عوامل مندرج در ماده۲۱۳ این قانون ، در کمیسیونی با ترکیب زیر مورد بررسی قرار می گیرد:
الف – بالاتر مقام سازمانهای مزبور یا نماینده تام الاختیار ایشان .
ب – معاون نیروی انسانی سازمانهای مزبور (معاون اداری – پرسنلی وزارت ) یا نماینده تام الاختیار ایشان .
ج – فرمانده یا مسئول مستقیم رده مربوطه یا نماینده تام الاختیار ایشان .
تبصره۱-۲۲۰: کمیسیونهای مزبور می توانند از سازمان حفاظت اطلاعات و سایر سازمانهایی که اطلاعات آنان در خصوص عملکرد پرسنل موثر می باشد، به منظور اظهار نظر دعوت نمایند.
تبصره۲-۲۲۰: به منظور نظارت و کنترل عملکرد کمیسیون های مذکور در این ماده، کمیسیونی مرکب از اعضا زیر در ستاد کل تشکیل می شود:
الف – رئیس ستاد کل یا جانشین وی .
ب – فرمانده کل سپاه یا جانشین وی .
ج – نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی .
د – رئیس ستاد کل سپاه یا جانشین وی .
ه – وزیر یا جانشین وی حسب مورد.
و – رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه حسب مورد.
ماده۲۲۱: اعطا درجه به پرسنل بر اساس مفاد این فصل حداکثر تا درجه سرتیتدومی با تصویب مقامات ماده ۸۷ این قانون می باشد و اعطای درجات بالاتر خارج از عوامل و امتیازات این فصل بوده و صرفا در اختیار فرماندهی کل می باشد.
تبصره۱-۲۲۱: چنانچه درجه پرسنل پس از محاسبه برابر مفاد این قانون بیشتر از سرتیپ دومی گردیده ، ولی نائل به آن درجات نمی شوند، میزان درجه یا ارشدیت اضافه بر آن به همان مقدار به عنوان ارشدیت تعیین گردیده و در محاسبات حقوق و مزایای آنان لحاظ می گردد.
ماده۲۲۲: پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه برابر مقررات این فصل تطبیق می شوند و تطبیق پرسنل وظیفه و پیمانی بر اساس مقررات سایر فصول این قانون بوده و تطبیق بسیجیان عادی و فعال بر اساس دستورالعملی است که متناسب با مقررات عمومی این قانون توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده۲۲۳: دریافتی ماهانه پرسنل مشمول این قانون پس از مرحله تطبیق با آخرین دریافتی استحقاقی وی مورد مقایسه قرار گرفته و در صورت کاهش ، مابه التفاوت آن تا سقف حقوق دریافتی قبل ، به پرسنل پرداخت می گردد.
تبصره۱-۲۲۳:  هر گونه افزایش حقوق و مزایای پرسنل موضوع این ماده تا زمان صفر شدن این مابه التفاوت از آن کسر خواهد شد.
ماده۲۲۴: دولت موظف است پس از تصویب این قانون کسورات بازنشستگی گذشته پرسنل سپاه اعم از سهم دولت و سهم پرسنل را محاسبه نموده و همه ساله یکدهم کسورات گذشته را به صندوق بازنشستگی سپاه پرداخت نماید.
ماده۲۲۵: سپاه موظف است ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون کلیه پرسنل موجود را بر اساس مقررات این فصل تطبیق نموده و همزمان برای کلیه پرسنل به اجرا بگذارد و پس از انجام تطبیق کلیه پرسنل مطابق مقررات مندرج در سایر فصول قبلی این قانون به خدمت خود ادامه خواهند داد.
تبصره۱-۲۲۵:  کلیه ارشدیت های مذکور در این فصل تا تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۶۹ قابل محاسبه و عمل خواهد بود.
فصل یازدهم : سایر مقررات
ماده۲۲۶: کلیه پرسنل پاسداری که در مجموعه حوزه فرماندهی ، حوزه نمایندگی ولی فقیه ، حفاظت اطلاعات ، وزارت و ستاد کل و سازمانهای وابسته خدمت می نمایند مشمول این قانون خواهند بود.
ماده۲۲۷: غیر از مواردی که در این قانون برای تهیه آیین نامه ، مرجع خاصی مشخص شده است ، سپاه می تواند در موارد دیگری که ضروری تشخیص دهد نیز دستورالعمل و روشهای اجرایی تهیه و بعد از تصویب فرماندهی کل سپاه به مورد اجرا بگذارد.
ماده۲۲۸: بدیهی است اختیارات فرماندهی کل محدود به موارد مطروحه در این قانون نمی باشد. همچنین در کلیه مواردی که در این قانون صدور یا تصویب امری از سوی فرمانده کل در پی ارائه پیشنهاد از سوی مقامات یا مراجع دیگر ذکر شده است ، اخذ تصمیم ایشان منحصر به ارائه پیشنهادهای مزبور نخواهد بود.
در هر صورت نظر و دستور فرماندهی کل ملاک اصلی در انجام کلیه امورات در نیروهای مسلح خواهد بود.
ماده۲۲۹: نماینده ولی فقیه در سپاه و رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه حسب مورد در زمینه های انتصابات ، ترفیعات ، نقل و انتقالات ، ماموریتها، تشویقات و تنبیهات و مرخصیهای پرسنل حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات سپاه از اختیاراتی معادل فرماندهان نیروهای برخوردار می باشد.
فصل دوازدهم : شمول قانون بر وزارت و ستاد کل
ماده۲۳۰: پرسنل ستاد کل و وزارت حسب مورد از طریق زیر تامین می گردند:
الف – پرسنل نظامی اعم از کادر ثابت یا پیمانی توسط سپاه و ارتش و در چهارچوب قوانین مربوطه .
ب – پرسنل کارمندی اعم از کادر ثابت یا پیمانی حسب مورد برابر این قانون یا قانون ارتش توسط ستاد کل یا وزارت استخدام می گردند.
ج – پرسنل وظیفه برابر مقررات مربوطه .
ماده۲۳۱: نیروهای مسلح موظفند بنا به درخواست وزارت و ستاد کل پرسنل نظامی و انتظامی مورد نیاز آنان را در چهارچوب جداول سازمان مصوب و بر اساس دستورالعملی که با هماهنگی ستاد کل، ستاد کل سپاه، ستاد مشترک ارتش و وزارت تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید، در اختیار سازمانهای
مزبور قرار دهند.
تبصره۱-۲۳۱: انتقال و مامور به خدمت نمودن از سپاه به ستاد کل و وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و تصویب مقامات مندرج در ماده ۸۷ این قانون خواهد بود.
تبصره۲-۲۳۱: انتقال و مامور به خدمت شدن پرسنل کارمند جمعی ستاد کل و وزارت حسب مورد منوط به تصویب رئیس ستاد کل یا وزیر می باشد.
ماده۲۳۲: هیات مرکزی گزینش در وزارت مرکب از وزیر، رئیس ستاد کل سپاه ، رئیس سازمان عقیدتی – سیاسی وزارت، مسئول سازمان حفاظت اطلاعات
وزارت و معاون اداری و پرسنلی وزارت به عنوان دبیر هیات تشکیل می گردد و حسب مورد در چارچوب مفاد این قانون و قانون ارتش وظیفه تدوین دستورالعملهای و نظارت بر کار هسته های گزینش در وزارت را به عهده دارند.
تبصره۱-۲۳۲: هسته های گزینش حسب مورد و بنا به نیاز در سازمانهای تابعه و وابسته به وزارت بنا به تشخیص هیات مرکزی گزینش وزارت تشکیل خواهد گردید.
ماده۲۳۳: مراکز آموزشی مذکور در این قانون و قانون ارتش مکلفند پرسنل جمعی ستاد کل ، وزارت و سازمانهای تابعه و وابسته به آنان را بر اساس دوره های مصرحه در قوانین سپاه و ارتش آموزش دهند.
تبصره۱: هزینه های آموزشی پرسنل مذکور در این ماده از طرف سازمان اعزام کننده تامین خواهد شد.
ماده۲۳۴: پرسنل ستاد کل و وزارت اعم از این که مشمول این قانون یا قانون ارتش باشند، حسب مورد تابع سلسله مراتب ستاد کل و وزارت بوده و بر اساس مقررات مندرج در قوانین مذکور برای آن سازمانها خدمت می نمایند.
ماده۲۳۵: پرسنل وزارت و ستاد کل در غیر از مواردی که در این فصل احصا گردیده است، حسب مورد از نظر سایر موارد استخدامی تابع قانون ارتش و سایر فصول این قانون خواهند بود.