مزاحمت تلفنی عبارت از یک فعل عمدی آگاهانه است که به محض کشف، ملاک مسئولیت کیفری مزاحم شناخته می‌شود و مرتکب طبق قانون باید پاسخگوی عمل ناشایست خود باشد؛ مگر اینکه مرتکب با ارائه دلائلی به دادگاه ثابت کند که عمل او از روی حسن نیت بوده و با هدف مشروع صورت گرفته است.
مزاحمت تلفنی عبارت است از اینکه فردی با استفاده از تلفن یا سایر وسایل مخابراتی، بدون جهت ضمن اشغال خط تلفن متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی، موجبات اذیت و آزار و سلب آسایش طرف دیگر را فراهم کند. مانند اینکه در نیمه‌های شب با به صدا در آوردن زنگ تلفن دیگری او را از خواب بیدار کرده و آرامش او را بر هم بزند.
انواع مزاحمت تلفنی
مزاحمت‌های تلفنی به صور گوناگون صورت میگیرد:
- سوت کشیدن، سکوت و سپس فوت کردن در گوشی بدون وقفه.
- فحاشی و بیان حرف‌های رکیک نسبت به مخاطب و در مواردی دادن اخبار کذب و غیرواقعی به مخاطب و نیز بیان تهمت‌های ناروا که ممکن است عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد.
- عنوان اخبار کذب و تکان‌دهنده که گاهی اوقات باعث شوک آنی می‌شود و آرامش خانواده‌ها را بر هم می‌زند.
آیا در قانون ماده ای درجهت جرم انگاری مزاحمت تلفنی وجود دارد؟
قانونگذار محترم در ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی به صراحت مزاحمت تلفنی را جرم دانسته و برای کسی که اقدام به مزاحمت تلفنی می کند مجازاتی در نظر گرفته است .در این ماده از عنوان کلی ایجاد مزاحمت استفاده شده و منظور این نیست که برای تحقق این جرم لازم باشد که مرتکب ضرورتاً بعد از تماس اقدام به توهین، تهدید یا عمل مجرمانه مستقلی بنماید و صرف تماس تلفنی می تواند واجد عنوان مزاحمت شود.در عمل حتی صرف تماس های مکرر و بدون مکالمه هم می تواند مزاحمت تلفنی باشد.به نظر نگارنده در جرم مزاحم تلفنی تکرار خصوصیت دارد و حتماً باید بیش از یک بار واقع شده باشد.قصد آزار و ایجاد مزاحمت نیز از خصوصیات این جرم است در نتیجه اگر کسی با شما تماس میگیرد، صرف ناراحتی و عدم رغبت شما موجد عنوان مزاحم تلفنی است.
نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که جرم مزاحم تلفنی را هم می توان از طریق شرکت مخابرات پیگیری کرد و هم می توان در دادسرا از مرتکب آن شکایت کرد .
شکایت از مزاحم تلفنی به چه نحوی است؟
- تنظیم شکواییه مزاحمت تلفنی و با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و شکواییه خود را ثبت نماید تا برای دادسرای صالح فرستاده شود.
- پس از وصول شکایت به دادسرا و ارجاع به شعبه، شعبه دادسرا دستور استعلام از مخابرات را صادر نموده و با توجه به به نتیجه استعلام تصمیم گیری می نماید. با این توضیح که در صورتی که جواب استعلام، تایید کننده تماس های مکرر از سوی متهم باشد، ابلاغیه دادسرا برای متهم ارسال گردیده و در صورت عدم حضور جلب می گردد.
- پس از رسیدگی مقدماتی در دادسرا ، چنانچه دادسرا وقوع جرم را احراز نکند، قرار منع تعقیب صادر نموده، در غیر این صورت با صدور قرار جلب به رسیدگی، پرونده را به دادگاه کیفری دو ارسال می نماید.
- دادگاه کیفری دو با ارسال ابلاغیه وقت دادرسی برای شاکی و متهم تشکیل گردیده و در صورتی که وقوع جرم مزاحم تلفنی را محرز بداند، به صدور حکم مجازات برای متهم جرم مزاحمت تلفنی اقدام می نماید . این حکم، ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظر خواهی در دادگاه تجدیدنظر استان می باشد.
مجازات جرم مزاحمت تلفنی چیست؟
باید گفت که مجازات جرم مزاحم تلفنی، علاوه بر اعمال مقررات شرکت مخابرات ، حبس از یک ماه تا شش ماه است . مجازات حبس جرم مزاحمت تلفنی، مجازات حبس تعزیری بوده و بنابراین تحت شرایط قانونی، قابل تخفیف می باشد.
جرم مزاحم تلفنی از جرائم غیرقابل گذشت می باشد. به این معنا که در صورت گذشت شاکی، رسیدگی کیفری متوقف نشده و بنابراین مجازات جرم مزاحمت تلفنی برای مرتکب آن تعیین می گردد.