وکالتنامه به قرارداد عقد شده بین وکیل و موکل گفته می شود که وکیل و موکل را دارای حقوق و وظیفه نسبت به یکدیگر می کند. شخص می تواند انجام امور خود را به شخصی که به نیابت از او اجازه یافته واگذار کند.
وکالتنامه‌های نوشته شده و عقد شده بین وکیل و موکل ، مشمول مواد قانون مدنی قانون وکالت و قوانین متعدد دیگر می‌شوند.
وکیل به کسی می گویند که از طرف یک شخص دیگر اعم از حقیقی یا حقوقی ، ملزم به انجام کارهای موکل (شخص حقیقی یا حقوقی) می شود. وکیل دادگستری وظایفی فراتر از وکیل عادی را دارد که این وظایف در قوانین مختلف و اختصاصی پیشبینی شده .
در قرارداد وکالت نوشته شده ، وکیل و موکل حق دارند هر وقت که بخواهند قرارداد را بر هم بزنند و وکالت عقدی جایز است و هرموقع که طرفین اراده کنند قایل فسخ است. وکیل می‌تواند از وکالت خود استعفا دهد و موکل نیز می‌تواند وکیل انتخاب شده در قرارداد وکالت را عزل کند.
باید دقت شود که آنچه مورد نظر موکل است به طور صریح درج گردد و موضوع وکالتنامه و حدود اختیارات وکیل و موکل کاملا مشخص باشد.
طبق ماده ۶۵۷ قانون مدنی ، همچنین تحقق وکالت نیز نیازمند اعلام قبول وکیل است.
انواع وکالتنامه در قانون
وکالت مقید:
در این نوع وکالت ، شخص وکیل فقط اجازه به انجام کار یا امور مشخصی دارد.
وکالت مطلق:
وکیل به موکل خود اجازه می دهد که تمام امور بانکی یا اداری یا … خود را انجام دهد و نیازی به اجازه ثانویه موکل ندارد.
وکالتنامه بلا عزل چیست و چگونه باطل می شود ؟
در وکالت هایی که در دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود موکل این اجازه را دارد که وکیل خود را در هر زمان عزل کند مگر اینکه شرط عدم عزل وکیل ، در قرارداد ذکر شود.برای عزل وکیل ، حضور موکل و وکیل در دفترخانه اسناد رسمی الزامی است.به این نوع وکالت ، وکالت بلا عزل گفته میشود.
وکالت تام الاختیار چیست ؟
منظور از وکالت تام الاختیار این است که وکیل برای هر یک امور مشخص شده نیاز به اجازه موکل خود ندارد. و حدود اختیارات به صورت مطلق و کامل به وکیل واگذار شده.
مندرجات و محتویات وکالتنامه
- وکالت نامه شامل نشان دادگستری و شماره و سری می باشد که هر سه نسخه باید یکسان باشد .
- در قسمت اول و بالایی وکالت نامه مشخصات موکل شامل نام و نام خانوادگی و نام پدر و آدرس وی درج می گردد .
- قسمت بعدی شامل مشخصات و آدرس وکیل است ، در صورتی که دو وکیل در پرونده هستند باید نام وکیل دوم نیز درج شود
- موضوع وکالت نامه ، حدود و اختیارات وکیل ، مبلغ وکالت و تاریخ و روز هم به ترتیب ثبت می شود در نهایت در نسخه همانند تهیه و چاپ و به امضای موکل و وکیل می رسد .
نکاتی که باید در وکالتنامه به آن توجه داشته باشیم
- وکیل فقط در انجام کارهایی که در وکالت نامه تصریح شده است می باشد و در همین راستا می تواند از طرف موکل اقدام نماید . اگر موکل دو یا چند پرونده مجزا داشته باشد برای هر پرونده باید وکالتنامه مجزا به وکیل خود بدهد .
- در صورتی که در وکالت نامه مدت تعیین شده باشد، بعد از پایان مدت وکالتنامه از درجه اعتبار ساقط می شود و دیگری هیچ گونه اعتباری ندارد .
- با فوت، جنون و یا سفیه شدن هر یک از طرفین وکالت بی اعتبار می شود هر چند در متن آن خلاف این تصریح شده باشد .
- با عزل موکل و یا استعفای وکیل قرارداد وکالت از بین میرود مگر آنکه ضمن عقد خارج لازم حق عزل از موکل سلب و ساقط شده باشد .
- وکالت عقد جایز و قابل فسخ از ناحیه هر یک از طرفین می باشد مگر اینکه وکالت وکیل بلاعزل باشد .
وکیل زمانی می تواند انجام کار وکالت را به دیگری تفویض نماید «بسپارد» که در قرارداد وکالت تصریح شده باشد که وکیل حق توکیل به غیر دارد یا به صورت ضمنی چنین حقی به وکیل داده شده باشد با این وصف وکیل می تواند وکیل دیگری برای انجام کار بگیرد .