شرایط پرداخت و تعلق دیه به راننده مقصر در تصادف در سال ۱۴۰۰ چیست؟

آیا به راننده مقصر در تصادف دیه تعلق می گیرد؟ شرایط پرداخت دیه به راننده مقصر در حوادث چیست؟ در ایران آمار بالای تصادفات، همچنین خسارت­ها و آسیب ­های وارد شده به اموال و جان افراد، سبب شده است بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران خسارت ­های مالی و جانی، برای تمامی افرادی که حق بیمه شخص ثالث را پرداخت کرده­ اند و در جریان تصادفات رانندگی دچار ضرر و زیان شده­ اند، را جبران کند.

متاسفانه با وضعیت این روزهای خودروهای داخلی و جاده ها روزانه شاهد تصادفات بسیاری در جاده ها و خیابان ها هستیم. تصادفاتی که گاه منجر به ایجاد خسارت های جانی و مالی زیادی برای دو طرف می شود. سوالی که این مقاله قصد دارد به آن پاسخ دهد این است که اگر خدای ناکرده در حادثه ای راننده مقصر خود آسیب ببیند و این رویداد منجر به مرگ و یا قطع عضو و آسیب فیزیکی شود، آیا دیه به او تعلق می گیرد یا خیر؟

در گذشته شرکت­ های بیمه، تنها ضرر های مالی و جانی افراد ثالث در تصادفات رانندگی را تقبل می کردند، اما به مرور این قوانین اصلاح شده است. یکی از قوانین مهمی که در سال­ های اخیر وضع شده است پرداخت خسارت جانی به راننده مقصر تصادف است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که بیمه ثالث به هیچ وجه شامل خسارت های مالی فرد مقصر نمی ­شود و برای جبران زیان های مالی خودرو، لازم است که مالک خودروی خود را بیمه بدنه کند.

نرخ دیه پرداختی به راننده مقصر در سال ۱۴۰۰ چقدر است؟

زمانی را به یاد بیاورید که برای ثبت بیمه شخص ثالث خودرو مراجعه می کنید و به اجبار باید بیمه حوادث راننده را نیز برای خودرو خود بخرید. همین اجبار در ثبت نام بیمه حوادث راننده بخشی است که پرداخت دیه به راننده مقصر را بر عهده دارد و چنانچه راننده مقصر حادثه، دچار خسارت جانی شود، بیمه حوادث راننده هزینه های او را پرداخت می کند. پس باید بگویم که بله به راننده مقصر هم دیه تعلق می گیرد.

البته در نظر داشته باشید که در قانون قبلی مربوط به بیمه شخص ثالث، تنها خسارت فوت و نقص عضو به راننده مقصر تعلق می‌گرفت، اما در قانون جدید علاوه بر غرامت فوت و نقص عضو، هزینه های پزشکی و دیه جراحات وارد شده نیز به راننده پرداخت خواهد شد.

بنابراین راننده مقصر اگر فوت کند، طبق قانون جدید بیمه شخص ثالث، شرکت بیمه باید دیه این شخص را به خانواده‌اش پرداخت کند. همچنین اگر راننده مقصر دچار صدمات جرحی شود و آسیب ببیند، شرکت بیمه موظف است که دیه را به خود شخص نیز بپردازد.

همچنین همه رانندگانی که در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۵ دچار خسارت مالی و جانی شده‌اند، به عنوان شخص ثالث میتوانند از شرکت بیمه، خسارت دریافت کنند.

مهمترین بخش در بحث تعلق دیه به راننده مقصر موضوع نرخ دیه می باشد. بر اساس ماده ۳ قانون جدید بیمه شخص ثالث، میزان بیمه حوادث رانندگی حداقل برابر با دیه مرد مسلمان در ماه غیر حرام است که معادل با ۴۸۰ میلیون تومان است. بر اساس ماده ۳ قانون جدید بیمه شخص ثالث، دارنده وسیله نقلیه وظیفه دارد که برای پوشش خسارت‌های وارد شده به راننده مسبب حادثه، حداقل به میزان دیه مرد مسلمان در ماه غیر حرام بیمه حوادث دریافت کند.

 قوه قضاییه رقم دیه سال ۱۴۰۰ را با ۴۵.۵ درصد افزایش نسبت به سال ۹۹، در ماه‌های غیرحرام ۴۸۰ میلیون تومان اعلام کرد. میزان پوشش جانی بیمه شخص ثالث در ماه‎‌های حرام( رجب، محرم، ذی القعده و ذی الحجه)  معادل ۶۴۰ میلیون تومان خواهد بود.

محاسبه میزان غرامت برای رانندگانی که مقصر شناخته می­شوند، براساس قوانین مصوب بیمه مرکزی، میزان جبران غرامت جانی فرد مقصر حادثه برابر با ارش جرح خسارت بدنی (ارش، دیه غیر مقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است) یا معادل دیه فوت یک فرد مسلمان در ماه غیر حرام است، حتی اگر حادثه در ماه حرام اتفاق افتاده باشد.

در چه صورتی دیه به راننده مقصر پرداخت نمی شود و چه باید کرد؟

پرداخت نشدن هزینه های خسارت برای راننده مقصر تنها دو دلیل دارد یا راننده مقصر گواهینامه رانندگی معتبر ندارد و یا تاریخ اعتبار آن گذشته است و یا حتی بیمه‌نامه شخص ثالث نیز ندارد که در این صورت می تواند برای دریافت هزینه‌های پزشکی از بیمه تکمیلی استفاده کند.

بر اساس قانون بیمه شخص ثالث، این بیمه خسارت‌های وارد شده به راننده مقصری که گواهینامه معتبر و مرتبط با وسیله نقلیه نداشته باشد را پوشش نمی‌دهد. در واقع راننده بدون گواهینامه‌ای که در حوادث رانندگی آسیب جانی دیده باشد، نمی‌تواند از بیمه خسارت (دیه) دریافت کند.

مدارک و نحوه تعلق دیه به راننده مقصر در حوادث

پرداخت خسارت از طرف شرکت بیمه گر به راننده مقصر منوط به داشتن گواهینامه معتبر صادره از طرف راهنمایی و رانندگی جمهموری اسلامی ایران است. در صورتی که فرد مقصر حادثه دارای گواهینامه معتبر نباشد راننده مقصر نمی­تواند از شرکت بیمه گر، دیه و خسارتی را دریافت کند.

غرامت رانندگان مقصر از محل بیمه حوادث سرنشین پرداخت می‌گردد. در ضمن همان طور که گفتیم این غرامت در صورتی پرداخت می‌شود، که جزء استثنائات نباشد و دارای گواهینامه مجاز باشد و اینکه راننده مقصر حادثه فوت کند و یا دچار نقص عضو کلی و یا جزئی شود.

مدارک و اسنادی که بایستی برای دریافت خسارت جانی یا دیه موجود باشد تا کارشناس بیمه پس از بررسی درخواست تعلق دیه به راننده مقصر ، حق بیمه را پرداخت کنند عبارت است از:

• اصل بیمه شخص ثالث فرد مقصر و کپی آن ( بر اساس بخشنامه مصوب سال ۱۳۹۹ بیمه مرکزی و هماهنگی ها­ی انجام شده بین ارگان­ های دولتی و پلیس راهور، دیگر نیازی به همراه داشتن نسخه کاغذی بیمه شخص ثالث نیست)
• اصل گواهینامه رانندگی فرد مقصر و کپی آن
• کارت ماشین مقصر برای تکمیل پرونده
• اصل کروکی صحنه تصادف توسط پلیس که مهر و امضا شده است.

در صورتی که راننده مقصر دچار نقص عضو شده باشد مدارک زیر را هم بایستی به همراه داشته باشد:

• براورد درصد صدمات وارد شده به راننده مقصر حادثه که توسط پزشک قانونی یا پزشک معتمد بیمه­ گر
• مدارک صورت حساب­ های بیمارستان
• برگه رای منع تعقیب
• نظریه پزشکی قانونی یا پزشک معتمد بیمه‌گر

اما در صورتی راننده مسبب حادثه فوت شود، به همراه داشتن مدارک زیر توسط بستگان فرد فوت شده ضروری است:

• گواهی برابر با اصل شده معاینه جسد و در صورت ارجاع به کمیسیون پزشکی نتیجه سم‌شناسی تصویر برابر اصل شده
• اصل شناسنامه و کارت ملی راننده که باطل شده است
• تصویر برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه راننده مجروح یا فوت شده
• گواهی فوت راننده
• جواز دفن که به تایید پزشکی قانونی رسیده شده است و تصویر برابر اصل شده جواز دفن 
• گواهی انحصار وراثت نامحدود شخص
• پرداخت هزینه ­های پزشکی بیمه تکمیلی

شرایط دریافت هزینه‌های پزشکی راننده مقصر از بیمه تکمیلی

از جمله مواردی که در بحث تعلق دیه به راننده مقصر در تصادفات برای بیمه شوندگان حائز اهمیت است پرداخت هزینه های پزشکی تصادف توسط بیمه تکمیلی است. بایستی عنوان کرد بیمه تکمیلی و بیمه شخص ثالث دو بیمه نامه مجزا هستند که به صورت جایگزین هم استفاده می­شوند. در واقع بیمه شخص ثالث و بیمه تکمیلی به صورت جایگزین یکدیگر استفاده می‌شود. اگر راننده مقصر دارای گواهینامه معتبر و بیمه شخص ثالث باشد، از بیمه نامه شخص ثالث برای هزینه­ های درمان استفاده می­کند، اما در صورتی که گواهی نامه معتبر و بیمه شخص ثالث نداشته باشد، راننده مسبب حادثه منوط به اینکه بیمه تکمیلی باشد، می ­تواند هزینه­ های خود را از شرکت بیمه مطالبه کند.

اگر پس برای شما حادثه رانندگی رخ داده است و در آن شما مقصر حادثه شناخته شده اید می­ توانید با در دست داشتن مدارک معتبر، از شرکت بیمه­ گر دیه و هزینه ­های جانی را مطالبه کنید. همیشه بهتر است قبل از اتمام بیمه ­نامه خود اقدام به تمدید آن کنید، زیرا نداشتن آن باعث ضرر و زیان­ های جبران ناپذیر مالی خواهد شد.

مدت زمان تعلق دیه به راننده مقصر توسط بیمه

پس از طی مراحل یاد شده، بیمه گر باید حداکثر در مدت ۲۰ روز، مبلغ دیه را پرداخت نماید. همچنین در این شرایط، راننده مقصر حادثه برای دریافت هزینه های پزشکی خود، تنها می تواند از بیمه شخص ثالث استفاده کند و از بیمه‌های تکمیلی نمی تواند استفاده نماید. مگر آنکه بیمه شخص ثالث به او تعلق نگرفته باشد.