گارانتی یا ضمانت در واقع یک نوع شرط ضمنعقد است که به موجب آن فروشنده کالا، خدمات پس از فروش را تضمین میکند و متعهد میگردد در صورت بروز برخی معایب خاص که ناشی از عملکرد طبیعی آن باشد در مدتی معین به طرف جبران خسارت نماید.
معمولاً در برگهای گارانتی مربوط به انواع کالاها، تولیدکنندگان یا فروشندگان، جبران ضرر و زیان برخی از عیوب مربوط به محصولات خود را میپذیرند، آیا میتوان در چنین فرضی مدعی سقوط خیار عیب گردید؟
با توجه به اینکه گارانتی ها تعهدی یک طرفه است و به همراه تسلیم مبیع به مشتری تحویل میگردد و مشتری در تکوین آن نقشی ندارد، در صورت ظهور عیب، موضوع ماده ۴۲۲ قانون مدنی به قوت خود باقی است.
سوالات متداول درباره گارانتی یا ضمانت کالا
۱ـ ماهیت حقوقی گارانتی یا ضمانت چیست؟
۲ـ چنانچه گارانتی تحت عنوان شرط ضمنعقد شناخته شود و یکی از تعهدات فروشنده یا تولیدکننده کالا رفع عیب از مبیع در مدت گارانتی باشد، میتوان به استناد ماده ۴۴۸ قانون مدنی مدعی سقوط خیار عیب شد؟
۳ـ در صورتی که مبیع معیوب باشد و مشتری با اعمال خیار عیب قصد فسخ معامله و استرداد ثمن را داشته باشد و بایع با استناد به برگ گارانتی و تضمین ایمنی کالا در صدد تعمیر یا تعویض کالای معیوب برآید و از استرداد ثمن خودداری کند، تکلیف چیست؟
۴ـ در صورتی که فروشنده کالا یا شرکت تولید کننده کالا یا طرف قراردادی که مکلف به انجام تعهدات مربوط به گارانتی یا ضمانت است از انجام تعهدات خود امتناع ورزد؛ اولاً: طرف دعوا چه فرد یا افرادی است؟ ثانیاً: عنوان صحیح دعوا چیست؟
نظر هیئت عالی
گارانتی یا ضمانت کالا و تولیدات صنعتی در واقع توافق بین تولیدکننده یا فروشنده و خریدار کالا و محصول تولید شده میباشد که مبنای آن توافق طرفین است. خیار عیب که از حقوق مشتری مبتنی بر قانون است و به نظر میرسد که وجود هر دو مقوله مانعهالجمع نبوده و قابل اعمال میباشد. به این ترتیب، نظر اتفاقی قضات که متضمن این معنا است تأیید میشود.
نظر اتفاقی
گارانتی یا ضمانت در واقع یک نوع شرط ضمنعقد است که به موجب آن فروشنده کالا، خدمات پس از فروش را تضمین میکند و متعهد میگردد در صورت بروز برخی معایب خاص که ناشی از عملکرد طبیعی آن باشد در مدتی معین به طرف جبران خسارت نماید.
گارانتی بودن جلب اطمینان بیشتر مصرفکننده و خریدار است. در صورت بروز عیب، چنانچه عیب منطبق بر تعریف مقید در مواد ۴۲۳ و ۴۲۴ قانون مدنی باشد (مخفی و موجود بودن عیب در حین عقد و عالم نبودن مشتری به آن عیب در زمان عقد) حق فسخ برای مشتری ثابت است و گارانتی بودن مبیع مانع از اعمال فسخ معامله به استناد خیار عیب نیست.
در هر حال تمسک بایع به گارانتی یا ضمانت دار بودن کالا و امتناع از استرداد ثمن در صورت تحقق عیب در بیع پذیرفته نیست و عندالاقتضا مشتری حق طرح دعوای فسخ و استرداد ثمن را دارد.