شاهد برای طلاق به چه کسی اطلاق میشود و شاهد طلاق باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ در این نوشتار از مجموعه مقالات مجله حقوقی دادمان به این موضوع به طور مفصل می پردازیم.اما قبل از آن مختصری درباره طلاق نوضیح می دهیم.
طلاق دارای برخی تشریفات است که در این پروسه انجام این اصول اجباری می باشد. لذا افرادی که برای طلاق اقدام می کنند لازم است اول با این اصول آَشنایی داشته باشند و سپس وارد مرحله ی طلاق شوند. بعضی از این تشریفات برای سخت تر کردن این فرایند است تا آمار طلاق را کاهش دهد و در مدت انجام این فرایند، زوجین را به فکر فرو برد و شاید از طلاق منصرف نماید.
پس از اینکه در دادگاه حکم طلاق صادر شد لازم است طرفین به همراه دو شاهد برای طلاق به دفترخانه (دفاتر ازدواج و طلاق) مراجعه نمایند تا صیغه طلاق جاری شود.
شاهد برای طلاق کیست؟
طبق ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی:
طلاق باید به صیغه طلاق و در حضور دو شاهد برای طلاق (لااقل دو نفر مرد عادل) که طلاق را بشنوند واقع گردد.
شاهدین طلاق باید دارای برخی از خصوصیات باشند تا بتوانند به عنوان شاهد در مراسم طلاق حضور یابند:
- مرد بودن ۲ شاهد: شاهدین طلاق حتما باید مرد باشند و ۱۸ سال تمام یا بیشتر باشند.
- عاقل باشد: با توجه به اینکه در ماده فوق الذکر آمده است که شاهد باید صیغه طلاق را بشنود، یعنی آگاه باشد که این مراسم برای طلاق است.
اگر فردی دارای جنون ادواری (گاه به گاه) است در حالت افاقه (سلامت روانی) می تواند شاهد عقد باشد. اما مجنون دایمی نمی توان شاهد طلاق باشد. همچنین فرد سفیه (کسی از تصرف در اموال یا انجام معامله ممنوع است) می تواند شاد طلاق باشد زیرا وی تنها در خصوص امور مالی دارای محدودیت و ممنوعیت هایی است. - عادل باشد: عادل کسی است از نظر شخصی که بر عدالت گواهی می دهد،
- اهل گناه نباشد: یعنی مرتکب گناه کبیره نشود و بر گناه صغیره اصرار نداشته باشد.
- شاهدین زن و شوهر را بشناسند: این شناسایی به معنی یک شناخت کامل از خصوصیات زوجین نمی باشد، صرفا نام آن ها را بداند و این زن و شوهر را از باقی افراد تشخیص دهد کفایت می کند. لذا شناخت دقیق الزامی نیست.
اگر بعد از شهادت شهودگر مشخص شود که شاهدین طلاق هریک از خصوصیات مذکور را دارا نیستند، طلاق باطل است. همچنین اگر زن یا شوهر متوجه این موضوع شوند پس از اینکه عدم وجود شرایط شهود را اثبات نمودند، می توانند از مقام صلاحیت دار تقاضای بطلان طلاق را نمایند.
نکته: اگر زوجین شاهدین طلاق خود را یک مرد و دو زن یا چهار زن قرار دهند، این عمل صحیح نمی باشد. زیرا قانون صریحا به این موضوع اشاره دارد که شهود باید مرد باشد و تبصره یا توضیحی در این باب ارائه نداده است.
علت وجود دو شاهد عادل برای طلاق چیست؟
وجود شهود در روند طلاق علاوه بر اینکه یک تشریفات سختگیرانه جهت کند شدن پروسه طلاق، به علت عدم تصمیم عجولانه زوجین و راه برگشت به زندگی مشترک می باشد.
دیگر دلیلی الزام شهود در هنگام طلاق پیشگیری از هرگونه انکار پس از جاری شدن صیغه طلاق است. مثلا زمانیکه که یکی از طرفین طلاق را به طور کلی انکار کند و یا ادعا کند طلاق در تاریخ دیگری صورت گرفته است. در واقع این موارد فلسفه وجود دو شاهد عادل محسوب می شود.
آیا شاهد دفترخانه ای شهادتش قبول است؟
اگر زن و شوهر هیچ شاهدی برای طلاق نداشته باشند می توانند در دفترخانه این موضوع را به دفتردار بیان کنند و دفتردار افرادی را به عنوان شاهد در اختیار آن ها قرار خواهد داد. زیرا همانطور که گفته شد شناخت دقیق شهود از زوجین الزامی نمی باشد و در حد دانستن اسم و مشاهده آن ها کفایت می کند.
نتیجه گیری
طلاق دارای تشریفاتی است که از طرف زوجین باید رعایت شود. پس از صدور حکم طلاق از طرف دادگاه زن و شوهر باید به همراه دو شاهد به دفترخانه مراجعه نمایند تا صیغه طلاق نزد ۲ شاهد خوانده شود.