فصل ششم :امور انضباطی، تشویقات، تنبیهات و نحوه رسیدگی به شکایات
ماده۱۱۸: کارکنان نیروی انتظامی از نظر امور انضباطی با لحاظ مقررات این قانون‌تابع آئین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح مصوب فرمانده کل قوا می‌باشند.
ماده۱۱۹:کارکنان به اقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر مورد تشویق‌قرار می‌گیرند:
الف – تشویق شفاهی.
ب – تشویق کتبی.
ج – تشویق در سطح قسمت.
د – تشویق در سطح سازمان.
هـ – تشویق در سطح نیروی انتظامی.
و – اعطای مرخصی تشویقی حداکثر به مدت سی روز در طول یک سال.
ز – اعطای جوایز.
ح – اعطای پاداش نقدی از یک تا سه برابر وجوه دریافتی ماهانه در طول یک سال.
طـ – اعطای یک واحد ارتقاء حقوقی با تصویب فرمانده نیروی انتظامی.
ی – سفر حج یا عمره مفرده یا عتبات عالیات و سایر اماکن متبرکه با هزینه نیروی‌انتظامی.
ک – اعطای ارشدیت، به میزان کمتر از حداقل مدت توقف قانونی در درجه یا رتبه‌مربوطه.
ل – اعطای درجه یا یک رتبه تشویقی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه‌قبل.
م – اعطای نشان.
تبصره۱-۱۱۹: فرماندهان و مسؤولین درصورت اقتضاء می‌توانند درحدود اختیارات‌قانونی خود تنبیه در حال اجرا را به عنوان تشویق مورد عفو قرار دهند.
تبصره۲-۱۱۹: نیروی انتظامی می‌تواند با تصویب مقامات مذکور در ماده (۸۷) این‌قانون همه ساله حداکثر به نسبت یک درصد از کارکنانی که بیش از بیست سال سابقه‌خدمت داشته و شایستگی و خلاقیت و ابتکار لازم را در جهت پیشبرد اهداف سازمان از‌خود بروز داده‌اند، برای یک بار در طول خدمت یک رتبه حقوقی تشویقی اعطاء نماید.
تبصره۳-۱۱۹: تشویق‌های موضوع بندهای (ح)، (طـ) و (ی) این ماده با رعایت‌دستورالعملی که توسط نیروی انتظامی تهیه و پس از تأیید وزارت کشور و سازمان مدیریت‌و برنامه‌ریزی کشور به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، اعطاء و به مورد اجرا گذاشته‌خواهد شد.
ماده۱۲۰: تنبیهاتی که به علت تخلفات کارکنان اعمال می‌شود به شرح زیر است:
الف – توبیخ شفاهی.
ب – توبیخ کتبی.
ج – توبیخ در سطح قسمت.
د – توبیخ در سطح سازمان.
هـ – توبیخ در سطح نیروی انتظامی.
و – خدمت شبانه‌روزی در قسمت حداکثر به مدت سی روز.
ز – بازداشت غیرقابل تمدید در بازداشتگاه حداکثر به مدت سی روز.
ح – کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم، حداکثر به مدت چهار ماه.
ط – انتظار خدمت حداکثر به مدت شش ماه.
ی – بدون‌کاری حداکثر تا سه ماه.
ک – محرومیت از ترفیع حداکثر به مدت چهار سال.
ل – تنزیل موقت یک درجه یا رتبه حداکثر به مدت دو سال.
م – تنزیل دائم یک درجه یا رتبه.
ن – معافیت از خدمت.
س – اخراج از خدمت.
تبصره۱-۱۲۰: درصورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از‌انقضای مدت مذکور کارکنان مورد تنبیه، به درجه یا رتبه قبل از تنبیه با قدمتی معادل مدت قدمت قبل از تنبیه به علاوه مدت تنبیه نائل و به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان‌براساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و درصورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم‌اعمال شود، کارکنان مورد تنبیه با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنبیه پس‌از طی حداقل مدت توقف، به درجه یا رتبه بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق‌مقررات این قانون خواهد بود.
تبصره۲-۱۲۰: در معافیت از خدمت، کارکنانی که بیست سال و بیشتر سابقه خدمت‌دارند بازنشسته و کمتر از بیست سال بازخرید خواهند شد.
ماده۱۲۱: رسیدگی به تخلفات کارکنان که فرمانده انتظامی استان یا رؤسا ومسؤولین‌رده‌های همطراز و بالاتر برای آنان پیشنهاد محرومیت از ترفیع، تنزیل درجه یا رتبه، معافیت از خدمت و یا اخراج می‌دهند در هیأت‌هایی مرکب از اعضاء مشروحه زیر به‌عمل می‌آید:
الف – معاون نیروی انسانی نیروی انتظامی یا جانشین وی.
ب – رئیس بازرسی کل نیروی انتظامی یا جانشین وی.
ج – معاون ذی‌ربط سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی یا جانشین وی.
د – معاون ذی‌ربط سازمان حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی یا جانشین وی.
هـ – نماینده سازمان قضائی نیروهای مسلح.
تبصره۱-۱۲۱: درصورت تراکم کار، یا ضرورت به پیشنهاد هیأت موضوع ماده (۱۲۱) و‌تصویب هیأت موضوع ماده (۱۲۲) در مقاطع و درجات خاص هیأت‌هایی با ترکیب‌نمایندگان ثابت مقامات مذکور در ماده (۱۲۱) در استانها یا یگانهای مستقل تشکیل‌می‌شود و رأی صادره توسط این هیأتها به منزله رأی هیأت موضوع ماده (۱۲۱) می‌باشد.
تبصره۲-۱۲۱: درمورد رسیدگی به تخلفات کارکنان سازمانهای عقیدتی سیاسی و‌حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی هیأت بدوی مستقل با ترکیب مشابه که در آئین‌نامه‌اجرائی موضوع تبصره (۲) ماده (۱۲۵) تعیین می‌شود در همان سازمانها تشکیل می‌گردد.نماینده فرمانده نیروی انتظامی نیز با حق رأی عضو این هیأتها خواهد بود.
تبصره۳-۱۲۱: تخلفات کارکنانی که با حکم یا تصویب جانشین فرماندهی کل قوا در‌نیروی انتظامی منصوب شده‌اند بنا به پیشنهاد وی توسط هیأت موضوع ماده (۱۲۲) مورد‌رسیدگی قرار خواهد گرفت.
تبصره۴-۱۲۱: چگونگی اجرای تنبیه در مورد دارندگان درجات امیری در آیین‌نامه‌موضوع تبصره (۲) ماده (۱۲۵) این قانون تعیین می‌گردد.
تبصره۵-۱۲۱: هیأت می‌تواند از اشخاصی که ضروری تشخیص دهد به منظور‌اظهارنظر بدون حق رأی دعوت نماید.
تبصره۶-۱۲۱: دعوت از شخص متخلف و معترض جهت استماع دفاعیات در جلسه‌رسیدگی وتجدیدنظر الزامی است و باید حداقل یک هفته قبل موضوع تخلف و تاریخ‌تشکیل جلسه کتباً به وی ابلاغ شود و درصورتی که دوبار بدون عذر موجه (به تشخیص‌هیأت) در جلسه هیأت حضور نیابد غیاباً به پرونده رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد شد.
تبصره۷-۱۲۱: حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلائل‌مربوطه وخلاصه پرونده و سوابق کارکنان متخلف به تمامی اعضاء هیأت اعلام می‌گردد.
تبصره۸-۱۲۱: درجه یا رتبه خدمتی اعضاء هیأت رسیدگی می‌بایست یک درجه یا رتبه‌ازدرجه یا رتبه خدمتی کارکنان متخلف بالاتر باشد.
تبصره۹-۱۲۱: تصمیمات هیأتهای رسیدگی با اکثریت آراء معتبر خواهد بود و به جزدر‌مورد تنزیل دائم درجه، معافیت و اخراج از خدمت قطعی می‌باشد. در این موارد نیز‌چنانچه حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ رأی مورد اعتراض قرار نگیرد قطعی‌می‌گردد.
تبصره۱۰-۱۲۱: رسیدگی به تخلفات انضباطی و آموزشی محصلین بدو خدمت به‌عهده شورای آموزشی مربوط بوده و تصمیمات متخذه پس از تصویب فرماندهی نیروی‌انتظامی قابل اجراخواهد بود.
تبصره۱۱-۱۲۱: کارمندانی که در طول و قبل از پایان خدمت آزمایشی عدم صلاحیت و‌یا عدم کارآیی آنان محرز شود به پیشنهاد فرمانده انتظامی استان، رؤسا و مسؤولین همطراز و یا بالاتر و با تصویب فرمانده نیروی انتظامی از کار برکنار می‌شوند و استخدام آنان منتفی‌می‌گردد.
تبصره۱۲-۱۲۱: کارکنانی که رأی به معافیت و اخراج از خدمت آنها صادر می‌گردد از‌تاریخ ابلاغ رأی تا زمان انفکاک از نیرو، منتظر خدمت می‌شوند و درصورتی که توسط‌هیأت تجدید نظر موضوع ماده (۱۲۲) در خدمت ابقاء شوند ایام انتظار خدمت به انتساب‌تبدیل می‌گردد.
ماده۱۲۲: هیأت تجدیدنظر از اعضاء زیر تشکیل خواهد شد:
الف – جانشین فرمانده کل قوا در امور نیروی انتظامی درصورت تعیین.
ب – فرمانده نیروی انتظامی یا جانشین وی.
ج – رئیس سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی یا جانشین وی.
د – رئیس سازمان حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی یا جانشین وی.
هـ – رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح یا جانشین وی.
تبصره۱-۱۲۲: کارکنان معترض به تصمیمات هیأتهای رسیدگی موضوع ماده (۱۲۱)می‌بایست حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیأت، اعتراض کتبی‌خود را با ذکرادله و به انضمام مدارک لازم به دبیرخانه هیأت رسیدگی تسلیم و یا با پست‌سفارشی ارسال نمایند. هیأتهای رسیدگی موظفند حداکثر ظرف مدت یک هفته پس از‌انقضاء مهلت
قانونی اعتراض پرونده را به دبیرخانه هیأت تجدید نظر ارسال نمایند.تصمیمات این هیأت با رأی اکثریت اعضاء معتبر و قطعی خواهد بود.
ماده۱۲۳: کارکنان نسبت به آراء قابل اجراء هر یک از دو هیأت می‌توانند ظرف‌یک ماه پس از ابلاغ به محاکم صالحه شکایت نمایند. آراء قطعی محاکم مذکور در هر‌صورت لازم‌الاجراء می‌باشد.
تبصره۱-۱۲۳: درصورت نقض آراء هر یک از هیأتها توسط محاکم، هیأت ذی‌ربط موظف‌است با توجه به رأی محکمه و با رعایت سایر مقررات و تشریفات قانونی مجدداً به‌موضوع رسیدگی و تصمیم‌گیری نماید. کارکنان در مدت بین صدور رأی قطعی محکمه و‌تصمیم‌گیری مجدد هیأت در وضعیت انتساب قرار خواهند داشت.
ماده۱۲۴: اعلام جرم نظامی علیه هر یک از کارکنان پایور و پیمانی جز در مواردی‌که مستقیماً توسط سازمان قضائی کشف می‌شود و یا دارای شاکی خصوصی می‌باشد،فقط توسط فرماندهان انتظامی استانها و مقامات همطراز و بالاتر صورت می‌پذیرد.درصورتی که دلایل و مدارک وقوع جرم به دست نیامده و موضوع در زمره تخلف انتظامی‌باشد مراتب توسط فرماندهان یاد شده به هیأتهای موضوع مادتین (۱۲۱) و (۱۲۲) این‌قانون منعکس خواهد شد.
تبصره۱-۱۲۴: در مواردی که تخلف انضباطی کارکنان دارای عنوان مجرمانه نیز باشد،ابتداء به عنوان جرم توسط مرجع قضائی رسیدگی و در صورت محکومیت، رسیدگی به‌عنوان تخلف انضباطی منتفی خواهد شد در غیراین صورت، صدور قرار منع تعقیب یا‌رأی برائت از سوی مرجع قضائی، مانع از رسیدگی به موضوع تحت عنوان انضباطی‌نخواهد بود.
به هر حال رسیدگی به یک تخلف تحت دو عنوان جرم و تخلف انضباطی به‌طور همزمان ممنوع است.
تبصره۲-۱۲۴: چنانچه کارکنان مرتکب چندین تخلف شوند که دارای منشاء واحدی‌نباشد به نحوی که برخی از آنها دارای عنوان مجرمانه و برخی دیگر دارای عنوان انضباطی‌باشد، جرائم آنان توسط مراجع قضائی و تخلفات انضباطی آنان حسب مورد مطابق با‌آئین‌نامه رسیدگی به تخلفات یا آئین‌نامه انضباطی رسیدگی خواهد شد.
ماده۱۲۵: به شکایات کارکنان از رده‌های بالاتر در امور خدمتی به ترتیب سلسله‌مراتب تا فرمانده انتظامی استان یا رؤسا و مسؤولین رده‌های همطراز یا بالاتررسیدگی‌می‌شود. درصورت باقی بودن شاکی به شکایت خود مراتب در هیأت موضوع ماده (۱۲۲) این قانون مطرح خواهد شد. رأی هیأت مذکور قطعی است.
تبصره۱-۱۲۵: شکایات کارکنان از فرماندهان انتظامی استانها و رؤسا و مسؤولین‌همطراز و بالاتر به وسیله فرمانده نیروی انتظامی رسیدگی و درصورتی که شاکی به‌شکایت خود باقی باشد موضوع در هیأت موضوع ماده (۱۲۲) مطرح خواهد شد.
تبصره۲-۱۲۵: چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیأتهای رسیدگی و هیأت تجدیدنظر‌و همچنین میزان اختیارات هیأتهای مذکور درمورد رسیدگی به شکایات به موجب‌آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله نیروی انتظامی با هماهنگی وزارت کشور تهیه و‌ازطریق ستاد کل به تصویب فرماندهی کل قوا خواهد رسید.
