در شرایطی ممکن است دیه ای که برای جرمی در نظر گرفته می شود ، از میزان دیه تعیین شده در شرایط عادی بیشتر باشد که این موضوع بنا به قرار گرفتن در ماه های حرام موضوعیت پیدا می کند و تحت عنوان تغلیظ دیه شناخته شده است.
مجازات دیه ، جریمه ای نقدی است که در مورد جرایم عمدی و جرایم غیر عمدی در نظر گرفته می شود که مقدار دیه کامل ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضاییه اعلام می شود.
تغلیظ دیه در قانون
تغلیظ دیه تنها برای جرم قتل صورت می گیرد و برای جراحات هرگز افزایش دیه در نظر گرفته می شود.
تغلیظ دیه در دو مورد صورت می گیرد که در قانون آمده است:
- قتل در ماه حرام
- قتل در مکان حرام
قتل در ماه حرام:
۱ – اولا برای اعمال افزایش دیه در ماه حرام باید ارتکاب جنایت در یکی از ماه های حرام یعنی ( محرم ، رجب ، ذی القعده و ذی الحجه ) صورت گرفته باشد .
۲ – دومین شرط از شرایط تغلیظ دیه در ماه حرام این است که فوت قربانی جنایت نیز در یکی از ماه های حرام صورت گرفته شود.
نکته: هم عمل قتل و هم مرگ باید هردو در ماه حرام باشد تا بتوان تغلیظ دیه را اعمال کرد.
قتل در مکان حرام:
در صورتی که عمل قتلی در محدوده حرم مکه واقع شود ، مجازات دیه نفس تغلیظ خواهد شد و افزایش پیدا خواهد کرد . سایر مکان های مقدس و متبرک شامل حکم افزایش دیه نخواهد شد.
نکته: در هر دوی موارد تغلیظ دیه مقدار دیه به میزان یک سوم افزایش خواهد یافت.
شرایط کلی تغلیظ دیه
- در حکم افزایش دیه فرقی بین فرد بالغ و فرد نابالغ وجود ندارد . یعنی فرقی ندارد که مقتول ، کودک باشد یا بزرگ سال ، در هر صورت قتل انسان موجب تغلیظ دیه او خواهد شد .
- در حکم تغلیظ دیه تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد . یعنی فرقی نمی کند که مقتول زن باشد یا مرد . مقدار دیه قتل هر مقدار که باشد ، یک سوم به آن افزوده خواهد شد .
- برای اعمال این حکم فرقی بین مقتول مسلمان و نامسلمان وجود ندارد .
- اگر جنین بعد از پیدایش روح به سبب حادثه ای به قتل برسد ، مشمول تغلیظ دیه است
- در مواردی که دیه از طرف عاقله یا بیت المال پرداخت شود نیز حکم افزایش دیه جاری است . یعنی اگر بیت المال یا عاقله ( یعنی خویشاوندان نزدیک ) محکوم به پرداخت دیه شدند ، باز هم حکم افزایش دیه اعمال خواهد شد .