زن در صورت فوت همسرش اموال منقول و غیر منقولی را از او به ارث میبرد. ارث موضوعی قانونی است که اعضای خانواده متوفی از او ارث میبرند و بر اساس این قانون زن به عنوان همسر متوفی مستحق یک چهارم در صورت نداشتن فرزند یا یک هشتم از اموال مرد در صورت داشتن فرزند است.
اموالی که زن از آن ارث می برد
مطابق با قانون ارثیه، زن اموال مختلفی را میتواند به ارث ببرد، البته این موضوع بسیار مهم است، چراکه در مقدار سهم زن تاثیر دارد.
زن در صورت داشتن فرزند یک هشتم از عین اموال منقول مانند خودرو، موتور و … را به ارث خواهد برد. او یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول مانند خانه، باغ، مغازه و غیره اعم از عرصه یا تمام زمین و اعیان یا ساختمان را ارث میبرد، البته در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زن یک چهارم از تمامی اموال خواهد بود.
بر همین اساس لازم است پس از مرگ شوهر، علاوه بر اموال منقولی که تقسیم میشود، اموال غیر منقول قیمتگذاری شوند و یک چهارم یا یک هشتم از این قیمت به زن داده شود.
بر اساس ماده ۹۴۸ قانون مدنی این امکان به زن داده شده که حق خود را از عین اموال بگیرد، پس وی میتواند در مرحله اول، ورثه را از طریق دادگاه اجبار به قیمتگذاری و دریافت سهم خود کند، در صورت امتناع ورثه، براساس رویه قضایی موجود زن میتواند سهم مشاع خود را از عین یعنی خود زمین و خانه تملک کند.
ازدواج موقت بدون هیچ ارثی
همان طور که بیان شد، شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود زوجیت دائمی بین آنها است.
از مفهوم ماده ۹۴۰ قانون مدنی که قید زوجیت دائمی را ذکر کرده میتوان چنین فهمید که در نکاح منقطع )متعه یا صیغه( هیچ ارثی برای زن راه ندارد. حتی زن مثل مورد نفقه که میتوانست آن را در عقد شرط کند، دیگر نمیتواند شرط توارث را در نکاح منقطع (موقت) بگنجاند و اگر چنین شود شرط باطل است.
ارث بردن زن حتی در طلاق:
اگر شوهر، زن خود را به صورت رجعی مطلقه کرده و در زمان عده فوت کند، زن از اموال شوهر ارث میبرد.
ولی اگر فوت شوهر بعد از انقضای مدت عده بوده یا طلاق بائن باشد (طلاقی که قبل از نزدیکی بوده یا طلاق زن یائسه، طلاق خلع و مبارات) دیگر زن از مرد در صورت فوت، هیچ ارثی نمیبرد. ماده ۹۴۳ قانون مدنی این امر را ابراز داشته است.
البته در ماده ۹۴۴ همین قانون آمده که اگر شوهر در حالی که به مرضی مبتلا است زن را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به علت همان مریضی بمیرد، زن از او ارثیه میبرد حتی اگر طلاق به صورت بائن باشد، به شرط آن که زن در طول این یک سال ازدواج نکرده باشد.