متاسفانه این روزها افراد با تهدیدات و اعمال نسنجیده اقدام به انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران می‌کنند که این کار باعث نابودی زندگی چندین و چند نفر می‌شود. در این مطلب از مجله حقوقی دادمان به موضوع جرم بودن پخش عکس و فیلم شخصی و خانوادگی افراد در فضای مجازی می‌پردازیم.
تعریف جرم انتشار و پخش عکس و فیلم شخصی و خانوادگی افراد
تعداد زیادی از پرونده‌های مطرح در محاکم قضایی مربوط به سوءاستفاده و اخاذی از طریق پخش عکس و فیلم شخصی و خانوادگی افراد است.
گاهی اتفاق می‌افتد که سارقان تلفن همراه بعد از سرقت آن، از تصاویر و فیلم‌های موجود در آن سوءاستفاده می‌کنند و پس از دستیابی به اطلاعات موجود در تلفن همراه یا رایانه شخص، با تهدید به انتشار تصاویر و اطلاعات شخصی، اقدام به اخاذی می‌کنند.
در این موارد افراد ناآگاه نسبت به حمایت‌های قانونی به دلیل حفظ آبرو و حیثیت خانوادگی به ناچار مجبور به هر نوع باج دادن و قربانی جرایم دیگری مانند تن دادن به ارتباط نامشروع با فرد شیاد می‌شوند.
جرم پخش عکس و فیلم شخصی و خانوادگی افراد به دو صورت در قانون در نظر گرفته شده است:
- موردی است که کسی اقدام به تغییر یا تحریف و انتشار عکس و فیلم دیگران کند.
- موردی است که کسی فیلم، عکس یا صدای دیگری را بدون رضایت او منتشر کند.
مجازات پخش عکس و فیلم شخصی و خانوادگی افراد در فضای مجازی
طبق ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸:
هرکس به وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگران را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
طبق ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸:
هرکس به وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
نحوه طرح شکایت برای جرم پخش عکس و فیلم خصوصی دیگران
باید توجه داشت که انتشار عمومی تصاویر معمولی دیگران با رضایت خود آن‌ها اصلا جرم نیست و مجازاتی ندارد.
در مواردی که انتشار و پخش عکس و فیلم خصوصی دیگران جرم است، جرایم یادشده، اصولاً جنبه خصوصی دارد. یعنی فقط در صورت شکایت شاکی خصوصی قابل تعقیب است و اگر صاحب تصاویر شکایتی نکند، پرونده‌ای تشکیل نمی‌شود و موضوع مسکوت می‌ماند.
در صورتی‌که بزه دیده قصد شکایت داشته باشد، باید به دادسرای شهرستان خود (در تهران، دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم رایانه ای) مراجعه و شکایت خود را به همراه مدارک و مستندات موجود تقدیم کند.