در مواردی ممکن است که زن و شوهر طلاق گرفته و از هم جدا شده باشند و سپس شوهر فوت کند. در این خصوص سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا بعد از طلاق نیز زن می‌تواند از شوهر خود ارث ببرد؟ در این نوشتار از مجله حقوقی دادمان به موضوع شرایط ارث بردن زن بعد از طلاق پردازیم.
نظرقانونگذار درباره ارث بردن زن بعد از طلاق
فسخ رابطه زوجیت، امکان ارث‌بری هریک از زوجین از یکدیگر را از بین می‌برد مگر در شرایطی خاص.
بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی، زن و مرد در صورتی از هم ارث می‌برند که رابطه زوجیت میان آن‌ها از نوع ازدواج دائم بوده باشد؛ نه ازدواج موقت.
همچنین، باید هر یک از زن یا شوهر در زمان فوت دیگری زنده باشند و در زوجیت هم بوده باشند تا رابطه توارث برقرار شود. با این وجود، در شرایطی ممکن است بنا به دلایلی زن و شوهر از هم جدا شده باشند و سپس شوهر فوت کند. در چنین شرایطی، این سوال مطرح می‌شود که آیا زن بعد از طلاق از شوهر نیز می‌تواند از او ارث ببرد؟
در ضمن ماده ۹۴۳ قانون مدنی آمده است که بر اساس آن، شرایط ارث بردن زن بعد از طلاق مشخص شده است. بر اساس ماده مذکور:
“اگر شوهر، زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند، هر یک از آن‌ها که قبل از انقضای عده بمیرد، دیگری از او ارث می‌برد. اما اگر فوت یکی از آن‌ها بعد از انقضای عده زن بوده یا طلاق بائن باشد، از یکدیگر ارث نمی‌برند”.
در توضیح این ماده باید گفت: طلاق میان زوج‌ها یا از نوع طلاق بائن است که مرد و زن پس از طلاق به‌صورت کامل از هم جدا شده و امکان رجوع از طلاق وجود ندارد یا طلاق رجعی است که بر اساس آن، مرد می‌تواند در مدت عده طلاق رجعی به زن رجوع کند و بدون نیاز به خواندن عقد ازدواج مجدد، زندگی کنند.
نکته آخر:
از آن لحاظ که بر اساس قانون، مطلقه رجعیه (یعنی خانمی که با طلاق رجعی از همسرش جدا شده است) نوعا در حکم زوجه است، از حقوق زوجه که در قانون مدنی مقرر شده برخوردار خواهد بود که ارث بردن، یکی از آن‌ها است.
به عبارت دیگر، در شرایطی که زن و شوهر با طلاق رجعی از هم جدا شده و شوهر در طول مدت عده طلاق رجعی فوت کرده باشد، زن می‌تواند از ارث وی بهره‌مند شود. اما در صورتی‌که طلاق از نوع طلاق بائن باشد و فوت مرد پس از سپری شدن عده طلاق زن رخ داده باشد، دریافت سهم‌الارث زن پس از طلاق منتفی خواهد بود.