یکی از کارهایی که بعد از تأسیس یک شرکت باید به آن توجه شود دریافت کد اقتصادی و تشکیل پرونده مالیاتی است. شرکت برای هر نوع قراردادی احتیاج به کد اقتصادی دارد، و بدون آن ممکن نخواهد بود و شرکت مشمول جریمه می شود.
کد اقتصادی چیست و چه کاربردی دارد؟
کد اقتصادی کدی ۱۲ رقمی است نشان دهنده حوزه مالیاتی شرکت در اداره مالیات میباشد. بدون کد اقتصادی امکان انجام بسیاری ازکارها ممکن نیست. هر شرکتی که ثبت می شود ۲ ماه فرصت برای ثبت نام کداقتصادی و تشکیل پرونده مالیاتی و پرداخت تمبر سرمایه را دارد، در صورت گذشتن از دوماه و انجام فعالیت در شرکت مشمول جریمه می شود.
کد اقتصادی یک عدد منحصر به فرد می باشد که جهت هر واحد اقتصادی با واحدهای اقتصادی دیگر مختلف می باشد. این کد اقتصادی ۱۲ رقمی که به وسیله سازمان امور مالیاتی که خودش زیر مجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی است مشخص می شود و به یک کسب و کار ارائه می شود.
دریافت کد اقتصادی دارای مزایای زیادی است از جمله، احراز هویت اشخاص در اداره مالیات کشور تسریع روند بررسی دفاتر و مدارک حسابداری شرکت ها، دریافت کارت بازرگانی که تنها بوسیله این کارت میتوان در عرصه صادرات و واردات مشغول فعالیت بود و… .
علاوه بر موارد ذکرشده قوانین معافیت های مالیاتی بجز برای افرادی که دارای کد اقتصادی هستند محسوب نخواهد شد. تمامی شرکت ها توسط روش گرید ارزیابی میشوند. این روش برای ارزیابی شرکت ها از لحاظ مالی ایجاد شده است.
تمامی شرکت ها برای قراردادهای مهم خود نیازمند دریافت گرید هستند و هرچه گرید یک شرکت بالاتر باشد احتمال موفقیت این شرکت در مزایده ها بیشتر میشود.
کد اقتصادی که شامل ۱۲ رقم شماره می باشد که متعلق به افراد حقوقی و حقیقی که مشاغل اقتصادی در حوزه ساخت محصول و یا عرضه خدمات دارند می باشد.
این کد برای تشخیص موسسه ها، کمپانی ها و اشخاص در بخش مالیاتی به کار برده می شود و شرکت هایی که ثبت شده اند همگی نیاز است بعد از اینکه آگهی راه اندازی خود را در روزنامه های رسمی منتشر کردند و در آخر بعد از گذشته ۶۰ روز، به یک سازمان مالیاتی که در محدوده محل کارشان است رفته و پس از تشکیل پرونده مورد نیاز سرانجام کد اقتصادی را درخواست کنند.
قبل از انجام هر نوع قراردادی با افراد حقوقی، درست بودن کد اقتصادی کمپانی آن ها باید چک شود و مورد استعلام قرار گیرد.
جهت فعالیت در شرکت و انجام خدمات خرید و فروش و واردات و صادارت باید شرکت کد اقتصادی یا کد مالیاتی داشته باشد مواردی که کد اقتصادی الزامی به شرح زیر می باشد:
- عقد قرارداد
- اخذ گرید برای شرکت
- افتتاح حساب بانکی برای شرکت
- شرکت در مزایدات و مناقصات
- پرداخت هر گونه مالیات شرکت و اظهار سود و زیان شرکت
شرکت بدون داشتن کد اقتصادی نمیتواند فعالیت تجاری انجام دهد. داشتن کد اقتصادی برای تمامی افراد فعال در زمینه های تجاری امری اجتناب ناپذیر است زیرا این اشخاص برای انجام تمامی فعالیت خود اعم از بستن قرارداد با شرکت ها یا موسسات (چه دولتی و چه خصوصی) شرکت در مناقصه ها و مزایده ها اخذ کارت بازرگانی و گرفتن گواهی ارزش افزوده و همچنین تکمیل اظهارنامه مالیاتی خود و …. نیازمند کد اقتصادی می باشند.
تمامی فعالیت های تجاری ای که بدون دریافت کد اقتصادی صورت میپذیرند فاقد اعتبار قانونی خواهند بود
درصورتی که اشخاص مشغول فعالیت فاقد کد اقتصادی باشند شامل جریمه های سنگین خواهند شد که شامل:
درصورتی که برای بار اول اشخاص اقدام به فعالیت در امور تجاری بدون کد اقتصادی کنند میبایستی دوبرابر سود کل معاملات خود را تحت عنوان جریمه پرداخت کنند چنان چه برای بار دوم این تخلف صورت پذیرد پلمپ شدن محل تجاری به مدت سه ماه را در پی خواهد داشت و اگر برای بار سوم مرتکب این تخلف شوند این اشخاص به سه الی شش ماه حبس محکوم میشوند.
لازم به ذکر است که در صورت فوت اشخاص حقیقی صدور حکم از مراجع قضایی مبتنی بر ابطال شماره اقتصادی و یا اعلام اشخاص حقیقی مبنی بر اتمام فعالیت های تجاری خود یا لغو وجوز فعالیت کد اقتصادی این اشخاص ابطال میگردد.
در ضمن مساجد و حسینیه ها و تکایا و هر مکانی که به فعالیت های مذهبی مرتبط باشند همچنین اشخاص حقیقی که در زرمینه های هنری ادبی و فرهنگی فعالیت دارند همانند نویسندگان ونقاشان و … و تمامی پیمانکارهایی که ارزش پیمان هایشان طی یک سال زیر پنج میلیون تومان باشد هیچ نیازی به دریافت کد اقتصادی براساس قانون ندارند
بسیاری از شرکت ها برای رونق بخشیدن به کسب و کار خود دنبال گرفتن رتبه هستند، یکی از مواردی که باید برای گرفتن رتبه موردنیاز، کد اقتصادی است. شرکت باید کد اقتصادی داشته باشد بعد اقدام به اخذ گرید نماید.
در صورت نداشتن کد اقتصادی امکان تکمیل اظهارنامه مالیاتی نخواهد بود و باعث جریمه مالیاتی می شود.
طبق قانون جدید شناسه ملی شرکت به عنوان کد اقتصادی شرکت های در نظر گرفته خواهد شد. طبق دستور جدید دولت و شرایط کرونا دریافت کداقتصادی با سرعت بیشتری انجام میگیرد. مدت زمان گرفتن کد در حال حاضر در سایت اداره دارایی، از پیش ثبت نام تا رسیدن به گام ۴ و تأیید اطلاعات مودی بین ۱۰ الی ۱۵ روز می باشد.
مدارک لازم جهت دریافت کد اقتصادی
برای کد اقتصادی به مدارک شناسایی اعضاء و مدارک اصلی شرکت نیاز است؛
- تصویر شناسنامه و کارت ملی همه اعضاء شرکت (سهامدارن یا شرکا) تهیه کنید.
- کسانی که در شرکت حق امضا دارند باید گواهی امضا گرفته و ارائه دهند.
- دفترچه مخصوص اخذ کد اقتصادی را تکمیل کنید.
- یک کپی از اجاره نامه ارائه دهید، لازم به ذکر است که اجاره نامه باید به اسم شرکت باشد.
- از مدارک اصلی شرکت (اساسنامه، شرکتنامه، تقاضانامه، صورتجلسه مجمع عمومی موسسین شرکت، صورتجلسه هیات مدیره شرکت، روزنامه رسمی تاسیس شرکت و روزنامه رسمی ثبت تغییرات شرکت) خود یک کپی تهیه کنید، این کپی باید با اصل برابر شود.
- معرفی یک شماره حساب جهت ثبت نام در وب سایت اداره مالیات که این حساب باید متعلق به شرکت یا یکی از صاحبان امضا و یا مشترک بین اعضا باشد.
لازم به ذکر است که باید از مدارک بالا دو نسخه تهیه شود.
استعلام شناسه ملی اشخاص حقوقی
چنانچه قصد استعلام اطلاعات اشخاص حقوقی را دارید میتوانید با مراجعه به سامانه ثبت اسناد واملاک کشور زیرنظر قوه قضائیه به ادرس www.ilenc.ssaa.ir بوسیله شناسه ملی شماره ثبت نام شخصیت نوع شخصیت سارمان ثبت کننده اقدام نمایید
استعلام کد اقتصادی شخص حقیقی
چنانچه قصد انجامم معاملات تجاری با یک شخص حقیقی را دارید نیارمند داشتن شماره ملی آن فرد هستید.پس از دریافت شماره ملی شخص حقیقی با مراجعه به سامانه مالیت بر ارزش افزوده به ادرس www.evat.ir میتوانید نتیجه استعلام کد اقتصادی را به راحتی دریافت کنید.
استعلام کد اقتصادی شرکت تعاونی
برای استعلام کد اقتصادی شرکت ها، باید در اول به سایت سازمان امور مالیاتی کشور قسمت بررسی اعتبار ثبت نام تایید شده توسط ادارات کل به آدرس اینترنتی https://www.evat.ir/frmvalidationofregistration.aspx مراجعه نمایید. در این قسمت شما می توانید با وارد کردن اطلاعات شرکت از کد اقتصادی آنها اطلاع کسب نمایید.
استعلام کد اقتصادی شرکت ها
جهت استعلام کد اقتصادی یک شرکت میتوانید با مراجعه به سامانه مالیات بر ارزش افزوده به ادرس www.evat.ir با داشتن شماره ملی یا کد ملی مدیرعامل شرکت یا شخص حقوقی اقدام به استعلام نمایید. و یا جهت اطمینان از صحت اطلاعات کد اقتصادی شرکت بازهم میتوانید از سامانه یاد شده در بالا استفاده نمایید و نتیجه استعلام کد ان شرکت را دریافت نمایید.
موارد مهم گرفتن کد اقتصادی
در موارد پیمانکاری و سایر انواع معاملات، اشخاص حقیقی موضوع بند الف-۲ و اشخاص حقوقی موضوع بندهای الف-۱ و الف-۳ این دستورالعمل و سایر اشخاص حقوقی اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی حسب مورد موظف به درج کد اقتصادی خود و طرف معامله در قراردادها و اسناد پرداخت هستند، مگر در موارد ذکر شده در بند ب-۵ این دستورالعمل در مورد پیمانکاری اشخاص حقیقی به شرط رعایت بند ۵-د این دستورالعمل.
فروش هرنوع کالا از طریق مزایده به شرط آنکه مبلغ مزایده بیش از ۲۰ میلیون ریال باشد که مشمول رعایت مفاد این دستورالعمل است.
در صورت فروش خدمات یا کالا به مصرف کننده‌ی نهایی درج کد اقتصادی خریدار ضروری نیست.
فروشندگان موظفند اصل فرم کد اقتصادی طرف مورد معامله را رؤیت کنند و با مشخصات ابرازی از حیث صحت تطبیق بدهند.
کلیه مؤدیان موضوع این دستورالعمل مکلفند انحلال، تغییر شغل، آدرس یا هرگونه تغییرات دیگر را حسب مورد حداکثر ظرف مدت ۱ ماه به حوزه‌ی مالیاتی ذی‌ربط اعلام کنند.
تکالیف اشخاص ثالث
گمرک ایران مکلف به گرفتن کد اقتصادی اشخاص اعم از حقوقی و حقیقی در هنگام ارائه‌ی خدمات است. بعضی اشخاص از جمله تجار و حق‌العمل کاران هنگام تنظیم اظهارنامه‌ی گمرکی ناگزیر از یادداشت کد اقتصادی خود هستند.
راهنمای اخذ کد اقتصادی
کلیه‌ی اشخاص حقوقی موضوع الف-۱ این دستورالعمل و کلیه‌ی اشخاص حقیقی موضوع بند الف-۲ دستورالعمل مذکور موظفند برای عرضه و فروش کالا یا خدمات از صورت‌حساب فروش کالای منتشره در جراید کثیرالانتشار کشور از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی استفاده کنند و کد اقتصادی فروشنده را چاپ و در صورت‌حساب‌های صادره شماره‌ی اقتصادی خریدار را درج کنند.
هرگونه از اشخاص موضوع بند ج-۳ این دستورالعمل مجازند علاوه بر مندرجات اعلام شده در فرم نمونه‌ی صورت‌حساب، متناسب با نوع فعالیت و نیازهای خود هرگونه اطلاعاتی را به‌صورت ستون، ردیف یا مطلب به صورت‌حساب فرد اضافه کنند و انتخاب اندازه‌ی ابعاد و تعداد نسخ صورت‌حساب با فروشنده است.
آن طبقه از مؤدیان مالیاتی که مجوز موضوع تبصره‌ی ۳ ماده‌ی ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم را مبنی بر استفاده از سیستم‌های کامپیوتری (مصوب اسفندماه ۶۶) از وزارت امور اقتصادی دریافت کرده‌اند، می‌توانند فرم فاکتور فروش خود را متضمن شماره‌ی مسلسل مطابق نمونه‌ای که وزارت امور اقتصادی و دارایی بر اساس مقررات ماده‌ی ۱۶۹ قانون فوق‌الذکر پیش‌بینی کرده تنظیم کنند؛ در غیر این‌صورت ملزم به داشتن صورت حساب فروش چاپی طبق اطلاعیه‌های مربوطه هستند.
در مواردی که توزیع کالا یا ارائه‌ی خدمات به‌صورت خرده فروشی انجام میشود به نحوی که صدور عملا غیرممکن است (مثل نحوه‌ی فروش مواد غذایی در فروشگاه‌ها) صدور فاکتور با درج کد اقتصادی الزامی نیست اما در موارد صدور قبض صندوق، درج کد اقتصادی فروشنده در قبض مزبور الزامی است.
جریمه‌ی تخلفات کد اقتصادی
در صورت رعایت نکردن مفاد این دستورالعمل از طرف اشخاص ذی‌ربط، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان‌های وابسته از ارائه‌ی هرگونه تسهیلات به این اشخاص خودداری می‌کند. عدم صدور صورت‌حساب یا عدم درج کد اقتصادی و همچنین عدم رعایت این دستورالعمل علاوه بر بی‌اعتباری دفاتر مربوطه از حیث مالیاتی و جرایم مندرج در ماده‌ی ۸ قانون تعزیرات حکومتی، مشمول جرایم زیر میشود:
- برای بار اول جریمه‌ای معادل ۲ برابر مبلغ مورد معامله؛
- برای بار دوم تعطیلی محل کسب یا توقف فعالیت حسب مورد به مدت ۳ ماه؛
- برای بار سوم حبس تعزیری از ۳ ماه تا ۶ ماه برای اشخاص متخلف و در مورد اشخاص حقوقی برای مدیر یا مدیران مسئول ذی‌ربط.
جریمه‌ی استفاده از کد اقتصادی دیگران
طبق تبصره‌ی ۱ ماده‌ی ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، استفاده‌کنندگان از کد اقتصادی دیگران نسبت به مالیات بر درآمد و همچنین جرایم موضوع این ماده با اشخاصی که کد اقتصادی آنان مورد استفاده قرارگرفته است مسئولیت تضامنی خواهند داشت.
تخلفات کد اقتصادی
استفاده اشخاص حقوقی و حقیقی از شماره اقتصادی سایرین تحت هر عنوان غیرمجاز و خلاف مقررات است و تعلق مالیات متوجه شخصی است که کد اقتصادی او مورد استفاده قرار گرفته است.
هرگونه جعل، تقلب، سوءِاستفاده و تبانی مرتبط با کد اقتصادی خلاف مقررات میباشد و با متخلفین برابر مقررات قانونی برخورد خواهد شد.
دریافت هرگونه وجه اضافه بر ارزش کالا جهت درج یا عدم درج کد اقتصادی خریدار خلاف مقررات است و با متخلفین برابر مقررات برخورد خواهد شد.
عدم رعایت مفاد این دستورالعمل از طرف اشخاص ذی‌ربط، از قبیل عدم ارائه یا درج کد اقتصادی طرفین معامله در صورت‌حساب فروش کالا یا خدمات، خلاف مقررات است و با متخلفین برخورد خواهد شد.
تبصره‌ی ۱: در صورتی‌که فروشنده در هنگام معامله از ارائه‌ی کد اقتصادی خود امتناع ورزد و ارائه‌ی کد اقتصادی را منوط به دریافت مبلغی بیشتر از رقم واقعی نماید خرید کالا بدون کد اقتصادی فروشنده بلامانع است به شرط آنکه گزارش انجام معامله و امتناع فروشنده از ارائه‌ی کد اقتصادی جهت پیگیری قانونی، حداکثر ظرف ۱ ماه به اداره‌ی کل اطلاعات و خدمات مالیاتی به صورت مکتوب و مستند تسلیم شود.