هنگامی که دعوایی اعم از حقوقی، کیفری، حسبی و … در دادگاه‌ها مطرح می گردد، قضات باید رسیدگی به آن را بر عهده بگیرند. قضات هنگام رسیدگی به دعاوی و اختلافات در پرونده ها، موظف‌اند با توجه قوانین و مقررات و بنا به استنباطی که از این مقررات وجود دارد، به تفسیر موضوع دعوا بپردازند و نهایتا با تطبیق موضوع دعوا بر این قوانین، رأی خود را درمورد پرونده صادر و اعلام کنند.
مثلا دعوایی در نزد یکی از شعبات حقوقی دادگاه‌های تهران با موضوع «الزام به تنظیم سند رسمی برای یک مال غیرمنقول» مطرح می‌گردد، بدین صورت که خواهان در محضر دادگاه از خوانده درخواست تنظیم سند رسمی ملکی را دارد که از وی خریداری کرده است. حال دادگاه باید با توجه به قانون مدنی، قانون ثبت، و آرای وحدت رویه‌ی مربوط به موضوع این اختلاف، به این دعوا رسیدگی کند.