با توجه به قانون و شرع طلاق از سمت زوجه به دلیل اینکه حق طلاق با مرد است کمی دشوار و مشروط به مواردی است که قانون مشخص کرده است . بنابراین هنگامی که زن اقدام به درخواست طلاق می کند و مرد مخالف آن باشد فرایند رسیدگی نسبت به درخواست طلاق از طرف مرد طولانی تر و پیچیده است و چه بسا که اگر طلاق از طرف وکیل مجرب مطرح نشود امکان موفقیت زوجه به مراتب کمتر می باشد.
هر چند که در قانون با توجه به وجود حق طلاق برای مرد نیز موانعی از این جهت که موجب تضییع حقوق زن نشود در نظر گرفته شده است از جمله این که مرد باید در تشریفات قانونی از جمله مراجعه به دادگاه و مراجعه به داوری را انجام دهد.
قانونگذار در مواردی برای جلوگیری از سوء استفاده مرد از این حق شرایطی را برای زن در نظر گرفته که در صورت وجود آن شرایط زن بتواند از طرق قانونی خود را از شرایط نامطلوب و عسر و حرج زندگی برهاند.
در چه شرایطی طلاق از طرف زن صورت می گیرد؟
۱. سوء رفتار و یا سوء معاشرت مرد به حدی که ادامه زندگی برای زوجه غیرقابل تحمل شود.
۲. ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به حدی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
۳. جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً جایز نباشد.
۴. اشتغال مرد به شغلی که به شأن و آبروی زن لطمه وارد کند و این موضوع مورد تایید دادگاه قرار بگیرد.
۵.محکومیت قطعی مرد به مجازات مجموعاً ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عدم پرداخت آن منجر به بازداشت به ۵ سال حبس شود و حکم مجازات در در حال اجرا باشد.
۶. اعتیاد مرد به حدی که به اساس زندگی لطمه بزند و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند.
۷. ترک زندگی توسط مرد و یا شش ماه متوالی غیبت بدون دلیل موجه که در این صورت زن با مراجعه به دادگاه و اثبات آن میتواند حکم طلاق را بگیرد.
۸. محکومیت قطعی در اثر انجام جرم سرقت و اجرای هرگونه مجازات حدی مثل تبعید حدی یا تعزیری مانند مجازات زندان در اثر نزاع و درگیری خیابانی که این امور مغایر با شأن زن باشد.
۹. عقیم بودن یا سایر عوارض جسمی مرد که باعث می شود بعد از گذشت پنج سال از ازدواج زوجین بچه دار نشوند.
۱۰. مفقودالاثر شدن مرد که بعد از شش ماه از مراجعه به دادگاه هنوز یافت نشده است.
۱۱. ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر یا اینکه مرد دارای دو زن بوده ولی به تشخیص دادگاه نتواند عدالت را بین آنها رعایت کند.
۱۲. عدم پرداخت نفقه و سایر حقوق ظرف شش ماه و اثبات آن (اثبات این بند در صورتی که اجبار مرد ممکن نباشد.)
ازآن جایی که طلاق از طرف زن مشکل تر و در موارد بسیار متعددی با پیچیدگی هایی روبه روست بهتر است که قبل از هرگونه اقدام با مشاوره با وکیل آگاهی لازم در رابطه با قانون جدید طلاق از طرف زن را بدست بیارید و بعد اقدام کنید. طبق قانون زنی که بخواهد از همسر خود جدا شود باید دلایل مشخص و قابل قبولی به دادگاه ارائه کند در این صورت با مخالفت مرد روبه‌رو می‌شود و بدون توافق او نمی تواند اقدام کند . یعنی اگر زندگی مشترک برای زن غیر قابل تحمل باشد او باید مطابق قانون، اسناد و مدارک و ادله کافی برای تقصیر مرد به دادگاه ارائه کند و به دادگاه ثابت نماید که ادامه زندگی برایش سخت و غیرقابل تحمل شده است.
ثبت طلاق از طرف زن و مراحل آن
برای ثبت درخواست طلاق از طرف زن باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند در ابتدای کار درخواست مطرح شده از سوی زن در این دفاتر قضایی به ثبت می رسد. زوجه میتواند در دادگاه خانواده شهری که ساکن است درخواست خود را مطرح کند و هم در دادگاه خانواده محل اقامت شوهر. بعد از آن جلسات مشاوره بهزیستی زوجین برگزار خواهد شد که در آن زوجین را به سازش دعوت می‌نمایند که این مورد اگر با ما انجام شود منتفی است . مرحله بعدی رسیدگی به پرونده طبق نظر قاضی دادگاه که اگر با مخالفت قاضی روبرو شود پرونده برای طی مراحل بعدی به دادگاه تجدید نظر و باز هم در صورت مخالفت مرد به دیوان عالی فرستاده خواهد شد ..
زمانی که زوجه خواستار طلاق باشد باید فرم دادخواست طلاق از طرف زن را تکمیل کند و به دادگاه یا دفتر خدمات قضایی تحویل دهد این فرم با عناوین مختلفی همراه است یا بر اساس عسر و حرج زن هست یا بر اساس شروط ۱۲ گانه یا بر حسب حق طلاق زن و یا غیبت مرد به مدت طولانی .
همانطور که گفته شد زن میتواند درخواست طلاق بدهد اما برای این کار نیاز به داشتن دلیل یا دلایلی دارد که بتواند آنها را نزد قاضی دادگاه خانواده رسیدگی کننده به پرونده به اثبات برساند . بنابراین از جمله شرایط مورد قبول دادگاه که شرایط سختی هم به حساب می آید اثبات عسر و حرج به معنای فشار و سختی که ادامه زندگی برای زن را غیر ممکن کرده است. در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به عسر و حرج اشاره شده که مصادیق مختلفی دارد که با اثبات آن از سوی زن با توجه به نظر قاضی رسیدگی کننده می تواند دلیل محکمه پسندی برای درخواست طلاق از سوی زن باشد.
همینطور غیبت شوهر به مدت چهار سال متوالی طبق ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی که زن میتواند در این شرایط با رعایت کامل این ماده درخواست طلاق خود را مطرح کند.
مراحل طلاق از طرف زن
- مراجعه به وکیل دادگستری مجرب.
- ثبت دادخواست طلاق در دفتر خدمات قضایی
- جلسات مشاوره بهزیستی
- پس از ثبت دادخواست پرونده به دادگاه محل سکونت زن ارجاع می شود
- تعیین تاریخ حضور زوجین در شعبه دادگاه مربوطه در جلسه دادگاه مشخص (جلسه بدوی)
- جلسه دادگاه بعد از حضور طرفین و استماع دفاعیات زوجین مبادرت به صدور رای می نماید.
- در صورت اعتراض جلسه تجدیدنظر و در صورت اعتراض مجدد پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع می‌شود.
- در نهایت مرحله سوم در صورت قطعی شدن رای زوجه میتواند به دفترخانه مراجعه و خود را مطلقه نماید.
- برگ دادخواست طلاق از طرف زن
مدت زمان طلاق از طرف زن
به طور کلی با توجه به پیچیدگی طلاق از طرف زن و اثبات هر یک از شروط دوازده گانه یا عسر و حرج زن و زمان بر بودن دادگاه امری تخصصی می باشد. به طور کلی در حالت عادی اگر زوج در حکم طلاق صادره در مرحله بدوی اعتراض نکند حدوداً ۴ الی ۶ ماه زمان نیاز است تا صیغه طلاق جاری شود و اگر مراحل قانونی تجدید نظر و دیوان عالی به وسیله اعتراض مرد انجام بگیرد تقریباً یک سال باید در نظر گرفته شود تا در صورت وجود شرایط قانونی زن موفق به اجرای صیغه طلاق شود.
طولانی شدن مراحل طلاق از طرف زن
دغدغه ای که خیلی از خانم ها با آن مواجه اند اینکه چقدر طدل میکشد مراحل طلاقشان سپری شود. طولانی شدن یا نشدن مراحل طلاق از طرف زن به روند و رسیدگی دادگاه و میزان اثربخشی دلایلی که زن ارائه می‌دهد دارد. همینطور اگر مرد همکاری لازم را نکند و در دادگاه و جلسات آن ورود پیدا نکند این امر هم در روند رسیدگی تاثیرگذار خواهد بود به طور کلی دلایلی که زن به واسطه آن درخواست طلاق خود را مطرح میکند هر یک از آنها می تواند بسته به رسیدگی آنها روند دادرسی را طولانی کند.
درخواست طلاق از طرف زن در شورای حل اختلاف
روال رسیدگی به دعوای طلاق در شورای حل اختلاف به این صورت است که پس از تنظیم دادخواست خواهان تمبر هزینه دادرسی را ابطال و به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع می‌دهد که پس از ورود به شعبه دادگاه خانواده وقت رسیدگی به آن تعیین می‌شود و زمان آن به خواهان و خوانده ابلاغ خواهد شد پس از آن شورای حل اختلاف تصمیم خود را اعلام می کند. بعد از اعلام تصمیم شورا پرونده به معاونت ارجاع و دوباره بعد از آن به ریاست شعبه ارسال میگردد. در نهایت بعد از برگزاری جلسات و با توجه به نظریه داور و ریاست شعبه قاضی پرونده ضمن توجه به اظهارات طرفین و دفاعیات آنها رای خود را صادر خواهد نمود.
دادخواست طلاق از طرف زن بدون دلیل
بدون مطرح کردن دلیل محکمه پسند طلاق بدون دلیل به حساب می آید و زن مجاز به طلاق نمی شود. مگر با اثبات دلایل درست و مورد قبول دادگاه . در واقع زن با اثبات عسر و حرج در زندگی و یا با اثبات یکی از شروط دوازده گانه ضمن عقد در صورت امضای شوهر و داشتن حق طلاق مجاز به جدایی است. زیرا از آنجایی که طلاق در کشور ما به درخواست مرد و با اراده او بدون هیچ دلیلی امکان پذیر است البته در ازای پرداخت تمامی حقوق مالی زن، لذا زن برای اقدام به جدایی باید برای دادگاه دلیل بیاورد و قاضی دادگاه بداند که چرا زن خواستار ادامه زندگی مشترک نمی باشد. و گرنه طلاق بدون دلیل و صرفا به خاطر مسائل پیش پا افتاده و یا حتی عدم وجود احساس مشترک و علاقه امکان ندارد و زنی که دلیل محکمه پسندی برای دادگاه ارائه نکند درخواستش رد خواهد شد. پس در صورت اثبات مصادیق عسر وحرج است که دادگاه روند رسیدگی را آغاز می کند.
صرف کراهت و نفرت زن از شوهرش بدون اینکه دلیل خاص و قابل توجهی داشته باشد دلیل محکمی برای طلاق محسوب نمی شود. همچنین صرف بذل مهریه حال بخشی از آن یا تمام آن هم نمی تواند ضمانتی برای صدور حکم طلاق گردد. اما به طور کلی اگر مرد نخواهد زن هم می تواند تحت شرایطی با دلایل و مجاب کردن قاضی طلاق بگیرد چه مرد راضی باشد چه نه.
حقوق زن در طلاق از طرف زن
در رابطه با حقوق مالی زن مثل مثل نفقه و میزان و چگونگی دریافت آن مواردی وجود دارد اینکه زن در صورتی استحقاق دریافت نفقه را دارد که از شوهر خود تمکین کند و اگر بدون دلیل و عذر موجه ای از تمکین خودداری کند مرد دیگر ملزم به پرداخت آن نخواهد بود. همچنین در رابطه با مهریه هم چنانچه بر اساس قانون تا زمانی که زن مهریه اش را به طور کامل دریافت نکرده می تواند از شوهر خود تمکین نکند.
در رابطه با حضانت فرزندان هرگاه زوجین از یکدیگر جدا شوند بر حسب قانون حضانت فرزند چه پسر و چه دختر تا ۷ سالکی با مادر است و با ازدواج مادر حق حضانت وی ساقط می شود. فقط در صورتی این حق حضانت با وجود ازدواج مجدد ساقط نمی شود که پدر فوت کرده باشد. در رابطه با میزان نفقه پرداختی به فرزندان هم بر اساس ماده ۱۳۰۴ قانون مدنی نفقه فرزندان که اعم از مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و مواردی از این قبیل می باشد در صورتی که پدر بچه ها از پرداخت نفقه آن ها خودداری کند آن هم با وجود استطاعت مالی طبق قانون بر اساس ماده ۶۴۲ قانون مجازات با شخص والد برخورد قانونی خواهد شد .
تا چه مدت زمانی تکلیف نفقه بر دوش پدر خانواده است؟
فرزند دختر تا زمانی که شغل و درآمد نداشته باشد و مجرد باشد و یا مشغول به تحصیل باشد بعد از ۲۰ سالگی هم مشمول دریافت نفقه می باشد. پس به طور کل بر اساس ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی اگر پدر در صورت توانایی مالی از نفقه فرزند با فرزندان خود خودداری کند دادگاه اورا به ۳ ماه و یک الی ۵ ماه حبس مجازات محکوم می نماید.
شرایط و مواردی هم که زن از دریافت نفقه محروم می شود عبارتند از:
- عقد موقت با صیغه که زن در آن مستحق دریافت نفقه نیست مگر با توافق خود زوجین مبنی بر پرداخت آن۱.
- اگر زن نافرمانی کند و به اصطلاح ناشزه باشد و طلاق در این حالت واقع گردد زن مستحق دریافت نفقه نمی باشد.
- ترک زندگی و منزل مشترک از دیگر عوامل عدم دریافت نفقه است.
- اگر طلاق زمانی صورت بگیرد که زن باکره باشد و یا در بعضی زنان زن یائسه باشد طلاق به صورت خلع و مبارات صورت بگیرد و یا اینکه نکاح بین آنها به دلایلی فسخ شود زن مستحق دریافت نفقه نیست.
- مورد بعدی در صورت فوت شوهر است که در این صورت بحث دریافت نفقه منتفی خواهد شد.
مهریه در طلاق از طرف زن
با توجه به اینکه مهریه حق مالی است و مشروط نمی باشد و به محض وقوع عقد زن مالک مهر می شود فرقی نمی کند که درخواست طلاق از طرف کدام یک از زوجین باشد و زوج موظف است در هر حال مهریه را پرداخت نماید و حتی خیانت زن میتواند باعث شود مهریه زائل گردد.
تکلیف حضانت فرزندان در طلاق از طرف زن چیست؟
نظر به اینکه حضانت فرزند حق و تکلیف والدین می باشد و قانون تعیین تکلیف شده است که بر طبق قانون حمایت خانواده فرزند پسر و دختر تا سن ۷ سالگی با مادر و بعد از آن دختر از ۷ تا ۹ سالگی و پسر از ۷ تا ۱۵ سالگی با پدر میباشد فلذا درخواست طلاق از طرف زن تاثیری در حضانت فرزندان ندارد.
اما نکته مهم اینکه اگر قاضی مصلحت طفل را در این بداند که به طور کلی حضانت با مادر یا پدر باشد رعایت سن ملاک نخواهد بود و در شرایطی مثل ازدواج مادر یا اعتیاد پدر یا خشونت غیرمتعارف که مکرر باشد به طور کلی باعث سلب حضانت خواهد گردید.
ویژگی های وکیل خوب برای طلاق
- آشنایی و تسلط کامل به مواد قانونی
- تجربه زیاد
- پیگیری مداوم و سریع پرونده
- دانش روانشناسی و مشاوره درست و دقیق به مراجعین برای گرفتن تصمیم درست آنها
- تسلط کافی به مراحل دادرسی و رسیدگی به پرونده و رویه قضایی دادگاه ها و موارد متعدد دیگر که با جلسه مشاوره می‌توانید متوجه شوید و در نهایت وکیل خود را انتخاب نمایید.
مزایای وکیل در طلاق از طرف زن
- عدم نیاز به حضور زن در مراجعه به داوری
- اجرای صیغه طلاق بدون حضور زن و از طریق وکیل وی
- نحوه دریافت حقوق و مزایا که توسط وکیل معین می شود که در این صورت نیازی به حضور زن در دادگاه وجود نیست.
مدارک لازم برای طلاق از طرف زن
- اصل سند ازدواج
- اصل شناسنامه
- اصل کارت ملی
هزینه وکیل برای طلاق از طرف زن
هزینه وکیل برای طلاق از طرف زن شامل هزینه های دادخواست طلاق هزینه تنظیم و ثبت دادخواست جلسات مشاوره قبل از طلاق هزینه دادرسی و اعتراض به آرای دادگاه بدوی و تجدید نظر اگر مورد اعتراض واقع شود نیاز به تجدید نظر پیدا کند و هزینه دفتر طلاق برای اجرای صیغه طلاق می باشد به طور کل تمامی هزینه هاست که جمع هزینه وکیل طلاق و مشخص می نماید از آنجایی که این طلاق از جانب زن به طور کلی نیازمند صرف زمان و پیگیری و دلیل و دفاع بیشتری ادامه به وکیل است و همین خاطر حق الوکاله وکلا با توجه به شرایط زوجه متفاوت خواهد بود.
تاثیرات طلاق بر روی زن
طلاق یکی از مسائل بحرانی جامعه است که برای هر دو نفر آثار مخرب و پیامدهای جبران ناپذیری دارد و پیامدهایی از جمله افسردگی، نگرانی راجع به حرف مردم و اطرافیان، بازگشت به منزل پدر از روی ناچاری، عدم حمایت مالی از جایی و بسیاری از مشکلات دیگر اما در بعضی موارد هم شرایط زندگی زوجین ممکن است آثار به تبع مثبتی هم برای طرفین داشته باشد چرا که اگر زندگی طرفین جهنمی پیش نباشد جدایی باعث زندگی دوباره افراد خواهد شد.
طلاق از طرف زن و دریافت یا عدم دریافت مهریه
زمانی که طلاق از طرف زن باشد در دو حالت مهریه به او تعلق خواهد گرفت. طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی اگر عقد باطل باشد و هیچ گونه رابطه جنسی میان زوجین انجام نگرفته باشد، همچنین اگر عقد فسخ شود و نزدیکی میان زوجین صورت نگرفته باشد مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت. تنها در یک مورد آن هم زمانی است که مرد دچار بیماری عنن باشد که یک نوع ناتوانی در برقراری رابطه جنسی از طرف مرد می باشد. در چنین مواردی نصف مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت.
دادگاه در چه صورت درخواست زوجه برای طلاق را اجابت میکند؟
در صورتی که زن با ارائه دلیل محکم و موجه و اثبات آن ها در محکمه دادخواست طلاق خود را مطرح کند در این صورت زن با اثبات آن دلایل موجه برای طلاق و یا با داشتن حق طلاق یا وکالت در طلاق از شوهر می تواند حکم دادگاه را برای طلاق خود اخذ نماید.
برای درخواست طلاق از طرف زن چه مدارکی لازم است؟
شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه که باید اصل آن باشد و اگر اصل آن در دسترس نباشد می‌بایست رونوشت عقدنامه دریافت شود، نتیجه ی آزمایش مبنی بر عدم باردار بودن زن.
برای درخواست طلاق از طرف زن باید کجا رفت؟
جهت ثبت دادخواست طلاق در ابتدا مشاوره با یک وکیل و‌سپس مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ثبت نام در سامانه ثنا، در این مرحله پس از ثبت دادخواست پرونده به دادگاه محل سکونت زن ارجاع می شود. شعبه دادگاه مربوطه پس از ارجاع پرونده با توجه به کثرت یا قلت پرونده ها جهت حضور زوجین روز معینی را به عنوان جلسه دادگاه مشخص و اعلام می کند و در جلسه دادگاه بعد از حضور طرفین و استماع دفاعیات زوجین مبادرت به صدور رای می نماید.
آیا زن بعد از گرفتن مهریه میتواند طلاق بگیرد؟
در صورت داشتن یکی از شروط ۱۲ گانه تعریف شده در عقدنامه نکاح و یا درصورت اثبات عسر و حرج از سوی زن یا داشتن حق طلاق، زن میتواند درخواست طلاق کند که در این حالت مهریه نیز به او تعلق خواهد گرفت. اما در شرایطی مثل فسخ عقد بدون نزدیکی و مواردی از این دست مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت.
دادگاه در چه صورت درخواست زن برای طلاق قبول میکند؟
در صورت داشتن دلایل محکمه پسند برای ارائه دادخواست به دادگاه و اثبات آن توسط زن، قاضی دادگاه اقدام به صدور رای به نفع زوجه خواهد نمود درغیر این صورت یعنی با عدم اثبات دلایل دادخواست زن توسط دادگاه و قاضی رد خواهد شد.