پس از تقدیم دادخواست، در صورت کامل بودن آن، دفتر شعبه اقدام به تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین دعوا یا وکلای آنها می نماید. اگر طرفین دعوا وکیل داشته باشند، وکیل در روز دادرسی مکلف به حضور است مگر در موارد استثنائی.در این نوشتار از مجله حقوقی دادمان به بررسی تمام شرایط برای عدم حضور در دادگاه میپردازیم.
طبق ماده ۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی: خواهان و خوانده می توانند در جلسه دادرسی حضور یافته یا لایحه ارسال کنند.
به این ترتیب تکلیفی برای حضور اصحاب دعوا در دادگاه وجود ندارد. اما حاضر نشدن در جلسه ی رسیدگی برای هر یک از طرفین آثاری را ایجاد می کند.
عدم حضور خواهان در دادگاه
خواهان کسی است که با تقدیم دادخواست ادعایی را علیه خوانده مطرح می کند.
طبق ماده ی ۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان مجبور به حضور در جلسه ی دادرسی نیست و می تواند به جای اینکه شخصا حاضر شود وکیل بفرستد یا لایحه ای تنظیم و برای دادگاه ارسال نماید.
عدم حضور خواهان در دادگاه آثار مهمی برای او دارد:
یکی از تکالیف خواهان ارائه ی اصل مدارکی است که پیوست دادخواست خود نموده است.
بنابراین اگر خواهان نخواهد یا نتواند در جلسه ی رسیدگی حاضر شود باید اصل اسناد خود را توسط وکیل یا نماینده به دادگاه ارائه نماید.
اگر خواهان به این شکل عمل نکند، با وجود شرایطی دادخواست خواهان ابطال می شود:
- مدرک خواهان سند عادی باشد.
- آن سند مورد ادعای تردید یا انکار خوانده قرار گرفته باشد.
- دادخواست مستند به دلیل دیگری نباشد.
نکته: طبق ماده ۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی حاضر نشدن خواهان در دادگاه مانع از رسیدگی یا صدور رای نیست.
در صورتی که دادگاه به اخذ توضیح از خواهان نیاز داشته باشد و خواهان در جلسه ی رسیدگی حاضر نشود و با توضیحات خوانده هم دادگاه نتواند رای بدهد، دادخواست خواهان ابطال می شود.
در رویه ی قضایی در صورت عدم حضور خواهان، دادگاه با ذکر این نکته که اخذ توضیح از خواهان لازم بوده و اصل مستندات او ارائه نشده است، دادخواست را ابطال می کند.
عدم حضور خوانده در دادگاه
خوانده کسی است که ادعایی حقوقی علیه او مطرح شده است.
خوانده مجبور به حضور در جلسه ی دادرسی نیست و می تواند به جای خود وکیل بفرستد یا لایحه ای تنظیم و ارسال نماید.
عدم حضور خوانده نیز نتایجی دارد. از جمله اینکه خوانده نیز در مقام دفاع ممکن است قصد استناد به مدارکی را داشته باشد. در این صورت او باید اصل و رونوشت آن اسناد و مدارک را در جلسه ی اول دادرسی ارائه دهد.
اگر خوانده به سند عادی استناد کرده باشد و اصل سند را ارائه ندهد و خواهان نسبت به آن سند ادعای انکار و تردید را مطرح کند، آن سند دیگر جزء دلایل خوانده محسوب نمی شود.
عدم حضور خوانده موجب محرومیت او از حقوق مشخص شده برای جلسه اول دادرسی می شود. مثلا خوانده دیگر نمی تواند به ایرادات استناد کند یا دعوای متقابل مطرح کند و …
نکته: عدم حضور خوانده با شرایطی می تواند منجر به صدور رای غیابی علیه او شود.
عدم حضور متهم در دادگاه
با توجه به ماده ی ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری، در تمام جرائم به جز جرائمی که فقط جنبه ی حق اللهی دارند (یعنی حق الناس در آنها مطرح نیست مثل شرب خمر) با شرایطی رسیدگی غیابی انجام شده و رای غیابی صادر می شود:
- جرم انجام شده از جرائم که فقط جنبه ی حق اللهی دارند نباشد.
- متهم یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشد. حضور در دادسرا ملاک نیست.
- متهم یا وکیل او لایحه ای به دادگاه ارسال نکرده باشند.
با داشتن این شرایط برای متهم رای غیابی صادر می شود.
اگر این رای به ضرر متهم باشد و او را محکوم کرده باشد، متهم می تواند از رای واخواهی نماید. مرجع رسیدگی به واخواهی همان دادگاه صادر کننده رای غیابی است.
نکته: در صورتی که متهم سامانه ثنا داشته و ابلاغ حضور خود را دریافت کرده باشد، این به منزله ابلاغ به متهم است و عدم حضور او در دادگاه منجر به صدور رای غیابی نخواهد شد بلکه رای حضور صادر می شود.
عدم حضور وکیل در دادگاه
طبق ماده ی ۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی، وکیل وظیفه دارد در جلسه ی رسیدگی حاضر شود.
مواردی که عدم حضور وکیل در دادگاهدارای عذر موجه است:
- فوت یکی از بستگان نسبی یا سببی تا درجه اول از طبقه دوم.
- ابتلا به بیماری که مانع از حرکت باشد یا حرکت مضر تشخیص داده شود.
- حوادث قهری مانند سیل یا زلزله که مانع از حضور در دادگاه باشد.
- اتفاقات خارج از اختیار وکیل که مانع حضور او در دادگاه شود.
- وکیل همزمان در دو یا چند دادگاه دعوت شده باشد و جمع بین اوقات رسیدگی ممکن نباشد .در این صورت وکیل باید در جلسه ی دادگاه کیفری حاضر شود و به دادگاه های دیگر لایحه بفرستد.
وکیلی که به دلیل عذر موجه نمی تواند در دادگاه حاضر شود باید عذر خود را به صورت کتبی با دلایل آن به دادگاه اعلام کند. دادگاه اگر عذر وکیل را موجه بداند به آن ترتیب اثر می دهد. ممکن است جلسه ی رسیدگی به علت عذر موجه وکیل تجدید شود. در غیر این صورت جریان رسیدگی را ادامه داده و موضوع را برای تعقیب انتظامی وکیل به مراجع صلاحیتدار انتظامی اعلام می کند.
عدم حضور شاکی در دادگاه
حاضر نشدن شاکی در دادگاه منجر به رسیدگی غیابی نمی شود. در واقع رای دادگاه نسبت به شاکی همیشه حضوری است. بنابراین حتی اگر رای به ضرر شاکی باشد، شاکی از طریق واخواهی نمی تواند به آن اعتراض کند. بلکه اگر رای قابل تجدیدنظر یا فرجام باشد، از این راه می تواند به آن اعتراض کند.
سلام دو هفته دیگر داد گاه دارم به دلیل استرس زیاد نمیتوانم در دادگاه حاضرشوم آیا وکیل میتواند به نمایندگی ار طرف من در دادگاه حضور پیدا کتد
سلام بله
بله وکیل می تواند حاضر شودبله وکیل می تواند حاضر شود
سلام زمینی توسط متوفی ازورثه شخصی بصورت مبایعه نامه ووکالت کاری خریداری شده حالاورثه ی فروشنده به ورثه خریداروکالت نمی دهند آیادرصورت عدم حضورخوانده ها خودقاضی راسا می تواند وکالت رابه ورثه خریداراعطا کند
شما باید دادخواست الزام به تنظیم سند بدهید.
سلام
شما باید دادخواست الزام به تنظیم سند دهید چون از طریق مبایعه نامه خریداری شده.
سلام، یک هفته دیگه جلسه دوم دادگاه دارم،به عنوان خواهان، امکان حضور برام فراهم نیست، جلسه اول از قاضی سوال گرفتم برای جلسه بعد حتما باید باشم، گفت خیر، ولی نمی دونم بر چه مبنایی عدم حضور مجاز هست ؟؟ لطفا راهنمایی بفرمایید، نمی خوام دادخواستم ابطال بشه. البته وکیل هم نمی خوام .
شما خودتان وکیل هستید
سلام وقت بخیر فردا وقت دادگاه دارم وکیلمم رفته سفر کاری نمتونم انجام بدم جهت تجدید جلسه چون پرونده بنام مادرمه و مادرم هم شهرستانه چه اتفاقی میفتهچون وکیلم خارج از ایرانه نمیتونم درخواست تجدید جلسه رو ثبت کنیم خیلی نگرانم؟!