به منظور انجام هرگونه فعالیتی در زمین های منطقه آزاد، به طبع همانند سایر فعالیت ها، باید برای اخذ مجوز زمین از منطقه آزاد تجاری و یا مناطق ویژه اقتصادی، اقدام نمایید.
منطقه آزاد تجاری، بخشی از سرزمین‌های اصلی یک کشور است که از لحاظ قوانین تجاری، با سایر نقاط تفاوت‌های بسیاری دارد و قلمروی آن معمولاً شامل نواحی بندرگاهی می‌شود. معافی‌های گمرکی و نبودن قوانین دست و پا گیر، سهولت واردات و صادرات در این مناطق را تا حد ممکن بالا برده است.
انواع منطقه آزاد تجاری در ایران
در ایران مناطق آزاد بسیاری وجود دارد مانند:
- منطقه آزاد کیش
- منطقه آزاد قشم
- منطقه آزاد چابهار
- منطقه آزاد ارس
- منطقه آزاد انزلی
- منطقه آزاد اروند
- منطقه آزاد ماکو و …
که هرکدام از‌این مناطق از لحاظ جغرافیایی و فرهنگی درای ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی می‌باشند.
مزایای اخذ زمین از مناطق آزاد تجاری
مالیات:
مناطق آزاد در حوزه‌های مختلفی نسبت به سرزمین اصلی جذابیت دارند که یکی از مهم‌ترین این حوزه‌ها مالیات است. ۲۰ سال معافیت مالیاتی بر درآمد و دارایی در محدوده مناطق آزاد اعمال می‌شود و مالیات‌های مستقیم معافیت قطعی ۲۰ ساله دارد به شرط اینکه فعال اقتصادی در سررسید مقرر مطابق ضوابط سازمان مالیاتی اظهارنامه ثبت کند.
مباحث گمرکی:
به نحوی که اگر واحدی داخل منطقه آزاد تجاری مستقر باشد و بخواهد تجهیزات، مواد اولیه، ماشین آلات و … وارد کند، مادامی که آن تجهیزات، مواد و ماشین‌آلات در داخل مناطق آزاد قرار داشته باشد، معافیت تعرفه گمرکی دارد.
موضوع اراضی:
اراضی متنوعی در حوزه‌های مختلف کشور وجود دارد به طوری که در خط ساحلی خلیج فارس و دریای عمان چهار منطقه آزاد، در شمال منتهی‌الیه شمال غرب دو منطقه آزاد، در دریای خزر یک منطقه آزاد و … وجود دارد.
تنوع بالای موقعیتی مناطق آزاد و همچنین شرایط واگذاری زمین ها
و بسیاری مزایای دیگر که با اخذ مجوز فعالیت در زمین های منطقه آزاد، می توانید آنها را بدست آورید.
معایب منطقه آزاد تجاری
البته که اخذ مجوز زمین در منطقه آزاد در کنار مزایا، معایبی نیز به همراه دارد. مانند:
- در منطقه آزاد تجاری ، دستمزد کارگران متخصص و فنی از دستمزد کارگران عادی بالاتر است و این موضوع باعث بر هم خوردن توازن درآمد در مراکز صنعتی و خدماتی مناطق آزاد شده است.
- رانت و فساد اقتصادی از ناخوشایندترین مسائلی است که به وفور در مناطق آزاد دیده می‌شود.
- کالاهای لوکس و غیرضروری بسیاری از منطقه آزاد وارد کشور می‌شود و اصلی‌ترین دلیل آن عدم شفافیت برخی از قوانین است.
- برخی از مناطق آزاد در ایران با وجود هزینه‌هایی که صرف پیشرفت آنها شده است، از بسیاری امکانات محروم هستند.
- عدم کنترل و نظارت کافی بر ورود و خروج اجناس به منطقه آزاد تجاری، موجب سوء استفاده‌ی قاچاقچی‌ها شده است.
- توانمندی بیشتر واردات نسبت به صادرات، از ضعف‌های اساسی دیده شده در منطقه آزاد تجاری است. در پی بیشتر شدن واردات، ممکن است بازار کار در مناطق آزاد ضعیف شود.
مراحل دریافت پروانه ساخت منطقه آزاد تجاری
جهت دریافت پروانه ساخت در محدود منطقه آزاد تجاری مدارک ذیل نیازمند می باشد:
- زمین چه دارای سند و یا نسق باید گواهی مالکیت شورا را دریافت نمایند
- ارائه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی، فروشنامه و یا سند زمین بهمراه گواهی مالکیت
- برای زمینهای سند دار دفترچه ای کروکی ثبتی الزامی می باشد (سند های تک برگی کروکی ثبتی دارند)
- واریز فیش ۲۰هزار تومانی و اوردن کارشناس برای مشخص کردن کاربری زمین
- معرفی به نقشه بردار و تهیه یو تی ام زمین
- اگر زمین ملی یادر محدوده منابع طبیعی باشد باید استعلام از منابع طبیعی شهرستان رشت یا انزلی دریافت گردد.
- تهیه نقشه ساختمان
- تایید نقشه و انجام بیمه مسولیت وتامین اجتماعی
- مشخص شدن عوارض و پرداخت
- انجام تعهد دفتر خانه مبنی بر مالکیت مالک زمین
- صدور پروانه
در کنار توجه به مراحل فوق، مراحل زیر نیز حائز اهمیت می باشد:
- درخواست زمین
- ارائه برنامه اجرائی شامل کلیات طرح اجرائی، برنامه تأمین مالی مطمئن و برنامه زمان‌بندی اجرا
- ارائه توجیهات فنی لازم برای میزان زمین مورد نیاز براساس طرح پیشنهادی
- مجوز فعالیت
- ارائه اساسنامه آگهی آخرین تغییرات، ترازنامه تا سه سال آخر (در صورت وجود) و گردش مالی حساب بانکی برای اشخاص حقوقی یا سهام‌داران حقوقی شرکت تازه‌تأسیس و مدارک شناسایی و احراز هویت اشخاص حقیقی
- ارائه اسنادی که تمکن مالی متقاضی و بهره‌گیری از توانایی‌های تخصصی برای اجرای پروژه را محرز نماید
به دلیل شرایط ویژه اقتصادی و تسهیلات گوناگون در مناطق آزاد، افراد بسیاری به شروع کسب و کار و تجارت در این مناطق فکر می‌کنند. کار و زندگی در مناطق آزاد شرایط، معایب و مزایای خاص خودش را دارد. از آن جایی که قوانین حاکم در منطقه آزاد تجاری با قوانین مناطق ویژه اقتصادی و سایر نقاط کشور متفاوت است، بهتر است قبل از تصمیم‌گیری اطلاعات خود را تا حد ممکن در مورد شرایط کسب و کار بالا ببرید.