اگر شخصی با زور و بدون رضایت مالک یا مستاجر ، زمین یا ملک آن را تصرف کند این عمل وی تصرف عدوانی نامیده می شود.به عبارتی تصرف عدوانی عبارت است کسی به جبر و تعدی ، مال مورد تصرف کسی را از دست او در آورد. تصرف عدوانی تصرفی است که بدون رضایت مالک مال غیرمنقول، از طرف کسی صورت گرفته باشد. در معنی عام کلمه تصرف عبارتست از خارج شدن مال از استیلا و تصرف مالک آن مال بدون رضایت‌اش.
جرم تصرف عدوانی از جمله جرایم علی اموال و مالکیت است که موضوع آن مال غیر منقول متعلق به دیگری است. قانونگذار در ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی جرم تصرف عدوانی را پیش بینی نموده و بیان می دارد در صورت اجتماع عناصر سه-گانه جرم مرتکب به مجازات یک ماه تا یکسال حبس محکوم می شود.
نکته: تنها در رابطه با اموال غیرمنقول صادق است.
انواع تصرف عدوانی
تصرف عدوانی طبق قانون به دو صورت تصرف عدوانی کیفری و تصرف عدوانی حقوقی تقسیم می شود.
تصرف عدوانی کیفری :
به معنای تصرف مالی که متعلق به شخص دیگری است آن هم با اطلاع از اینکه مال تعلق به شخص دیگری دارد. به لحاظ قانونی تصرف کیفری، جرم محسوب میشود و در صورت اثبات جرم، شخص از یک ماه تا یک سال به حبس محکوم میشود. این نوع تصرف برای اموال غیرمنقول اطلاق می‌گردد. در تصرف عدوانی کیفری شخص باید مالکیت مال غیرمنقول را اثبات کند.
تصرف عدوانی کیفری عبارت است از اخراج مال غیر منقول بدون رضایت مالک یا اجازه از طرف مالک توسط دیگری با علم به موضوع و از روی عمد.
تصرف عدوانی حقوقی :
طبق ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی :
دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.
تفاوت تصرف عدوانی کیفری با حقوقی
- مهمترین فرق بین تصرف عدوانی کیفری با حقوقی ، وجود یا عدم وجود رکن روانی در متصرف عدوان است که برای مجرم شناخته شدن شخص مرتکب، باید توسط قاضی احراز شود که وی میدانسته مال متعلق به غیر است.
- در تصرف عدوانی حقوقی نیاز به احراز مالکیت قبلی مال نیست در حالی که طبق ماده ۶۹۰ در تصرف کیفری باید احراز مالکیت صورت پذیرد. در قانون مجازات اسلامی احراز مالکیت ضرورت دارد در حالی که در قانون آیین دادرسی مدنی نیاز یه احراز مالکیت نیست همچنین در قانون آیین دادرسی مدنی احراز سبق تصرف خواهان و لحوق تصرف (تصرف جدید) خوانده ملاک بوده ولی در قانون مجازات اسلامی نیازی به کشف و احراز سبق تصرف شاکی نمی باشد.
- رکن روانی یکی از مسائلی است که در تصرف تاثیرگذار است. یعنی باید برای دادگاه مشخص شود که آیا متصرف میدانسته مال متعلق به غیر بوده است یا خیر؟ این موضوع یکی از تفاوت‌های مهم این دو نوع تصرف است.
- در تصرف حقوقی در صورت تایید دادگاه، خوانده محکوم به رفع تصرف عدوانی و پرداخت خسارت وارده و حق‌الوکاله وکیل خواهد شد.
- دعوی تصرف عدوانی با تقدیم دادخواست حقوقی قابل طرح بوده ولی شکایت کیفری تصرف عدوانی صدور حکم رفع تصرف نیاز به تقدیم دادخواست حقوقی ندارد و صرف شکایت کیفری برای تعقیب جزایی متهم و صدور حکم رفع تصرف کفایت می کند.
تصرف عدوانی حقوقی و کیفری
همان طور که احتمالاً می‌دانید، این نوع دعوا نوعی دعوای حقوقی است اما باید در نظر داشته باشید که می‌توان این دعوا را هم به صورت حقوقی و هم به شکل کیفری پیگیری کرد. در دعوای حقوقی، باید به دادگاه مربوطه مراجعه کنید و نیازی نیست که مالکیت شما اثبات شود اما در صورتی که می‌خواهید به شکل کیفری اقدام کنید، حتما باید مالکیت شما اثبات شود.
نکته: در دعوای کیفری باید سوءنیت مجرم اثبات شود اما در دعوای حقوقی نیازی به این کار نیست.
نکته : دعاوی مربوط به مال غیرمنقول مطابق قانون شوراهای حل اختلاف قابل طرح در شوراهای حل اختلاف نمی باشد.
لازم نیست حتما شما مالک ملک باشید تا بتوانید شکایت کنید ممکن است شما مستاجر باشید و موجر یا همان صاحبخانه شما متصرف عدوانی باشد.
ماده ۱۲ قانون آئین دادرسی مدنی نیز از نظر محلی دادگاهی را صالح می‌داند که مال در حوزه آن قرار گرفته است. حتی اگر خوانده در آن مکان اقامت نداشته باشد. بنابراین دعاوی تصرف باید در دادگاه عمومی محل وقوع مال غیرمنقول اقامه شود.
اگر کسی ملک متصرفی مستاجر را از تصرف او خارج کند مستاجر چه دعوایی می تواند مطرح کند؟؟
مطابق ماده ۱۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی مستاجر که متصرف قانونی ملک است در این صورت دعوای تصرف عدوانی مطرح می کند .
چه موقع دعوای تصرف عدوانی مطرح می شود ؟
۱.موضوع اختلاف مال غیر منقول باشد مثل زمین ،خانه ،مغازه و…
۲.خواهان مدعی تصرف قبلی در مال غیر منقول مزبور بوده :(یعنی خواهان مدعی باشد ملک مزبور مدتها در تصرفش بوده )و خواهان مدعی تصرف فعلی خوانده به طور عدوانی باشد .(خواهان مدعی باشد ملکی را که مدتها در تصرف داشته خوانده به زور از دست او گرفته )
۳. خوانده انکار کند .(خوانده همه ادعا های خواهان را انکار کند و مدعی تصرفات خودش
شرایط لازم جهت طرح دعوای تصرف عدوانی حقوقی
سابقه تصرف خواهان:
خواهان (یا فردی که شکایت کرده است) باید حتما مدتی از این اموال غیرمنقول استفاده کرده باشد.
عدم سبق تصرف خوانده:
تصرف خوانده باید لاحق بر تصرف خواهان باشد. بر همین اساس است خوانده باید هیچگونه تصرف قبلی در مال موضوع دعوی نداشته باشد وگرنه او خود نیز متصرف سابق است و صدور دستور رفع تصرف علیه متصرف سابق فاقد وجه قانونی است.
عدوانی بودن تصرف:
مال باید بدون رضایت مورد تصرف قرار گرفته باشد. این شرط در مورد غصب هم وجود دارد.
غیرمنقول بودن مال مورد تصرف:
براساس ماده ۱۵۸ ق.آ.د.م دعوی ت مربوط به اموال غیر منقول است و در مورد اموال منقول مدعی حق، نمی‌تواند به این ماده استناد کند.
نکته:در دادگاه کیفری خواهان باید مالکیت خود را اثبات کند ولی در دادگاه حقوقی خواهان نیاز به اثبات مالکیت ندارد و تصرف قبلی خواهان و عدوانی بودن عمل خوانده برای طرح دعوا کافی است.
برای طرح دعوای تصرف عدوانی کیفری کدام مرجع صالح می باشد ؟
دادسرا و دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول
سه رکن لازم برای طرح دعوای تصرف عدوانی
دعاوی تصرف: در صورتی که موضوع حقی که منشا دعوا است تصرفات قبلی خواهان باشد .یعنی خواهان عملا مال یا حق مورد نظر را در اختیار داشته باشد به آن دعوای تصرف اطلاق میشود و در این رابطه اینکه خواهان واقعا در دعوا ذی حق باشد یا نباشد در نظر گرفته نمی شود.
در حقیقت قانونگذار به متصرف قبلی مال غیرمنقول که ملک عدوانا از تصرف او خارج شده اجازه داده است که بدون نیاز به دلایل مالکیت طرح دعوا کند حتی اگر کسی که عدوانا متصرف شده دلایلی بر مالکیت خود داشته باشد بنابراین قانونگذار خارج کردن املاک از تصرف متصرفین را ممنوع کرده است و از تصرف و متصرف حمایت می کند.
دعاوی تصرف به زبان ساده: اگر کسی مالی یا حقی را در اختیار داشته باشه و عملا تصرف کند، قانونگذار به این تصرف عملی افراد بها داده و به اینکه شخص واقعا آن حق را دارد یا ندارد توجه نکرده و همین که کسی مال یا حقی را در تصرف (در دست ،اختیار ) خود داشته باشد قانون از آن حمایت می کند.
پس اگر کسی در یک مال غیرمنقول متصرف بوده (مثلا مستاجر بوده یا به رایگان در ملک دیگری ساکن بوده یا ملک خودش بوده و ساکن ملک بوده و..)به این می گویند تصرف و تصرف او به مدت مثلا ۱ سال سابقه تصرف محسوب می شود حالا کسی این ملک را به زور و عدوان از دست متصرف قبلی خارج کند غیر قانونی می باشد و قانونگذار آن را ممنوع کرده است و طرف می تواند علیه کسی که ملک را عدوانا تصرف کرده دعوای تصرف اقامه کند.
سه رکن لازم برای طرح دعوای تصرف عدوانی عبارتند از:
- سبق تصرف خواهان. (سابقا ملک در تصرف خواهان بوده باشد)
- لحوق تصرف خوانده. (در حال حاضر ملک در تصرف خوانده باشد)
- عدوانی بودن تصرف خوانده. (تصرف فعلی خوانده بدون رضایت خواهان و حکم مرجع صالح باشد)
نکته:اگر شما دعوی تصرف عدوانی را پس از طرح دعوی راجع به اصل مالکیت همان ملک تقدیم کرده باشید، قرار عدم استماع دعوی از سوی دادگاه صادر میشود.
دعوای تصرف عدوانی را از کدام راه (حقوقی یا کیفری ) مطرح کنیم ؟
۱.اگر خواهان حقوقی باشیم نیاز به اثبات مالکیت و دلایل مالکیت خود نداریم و صرف اینکه ملکی را که حداقل یک سال در تصرف داشتیم از تصرف ما خارج کرده باشند کافی برای اقامه دعوای حقوقی خواهد بود .
۲.به دلایل و اسناد و مدارک خود نگاه می کنیم.اگر دلایل مالکیت مثل سند مالکیت داشته باشیم بهتر است دعوای کیفری مطرح کنیم چون داشتن سند مالکیت در مراجع کیفری مورد توجه قرار می گیرد ولی در حقوقی به سند توجه نمیشه فقط تصرف قبلی خواهان اگر محرز باشد کافی است .
۳.در اکثر مواقع خواهان صرفا میخواهد به ملک خود برسد و فقط از دنبال خسارت و آثار مالی و اجرت المثل ایام تصرف و…می باشد و دنبال مجازات خوانده از طریق کیفری ازجمله حبس نمی باشد .
۴.معمولا روند دادرسی حقوقی طولانی تر از کیفری می باشد .
۵.در صورت داشتن دلایل مالکیت و اسناد مالکیت اقامه دعوای کیفری سهل تر می باشد
۶.دعوی مربوط به مال غیر منقول از پیچیدگی و اهمیت بالا برخوردار می باشد و قانونگذار توجه ویژه به این مورد داشته است و….
عناصر جرم تصرف عدوانی
عناصر جرم تصرف عدوانی عبارتند از :
اول) عنصر قانونی جرم تصرف عدوانی : مواد ۶۹۰ تا ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی
دوم) عنصر مادی جرم تصرف عدوانی : استیلای عرفی و مادی مرتکب بر مال غیرمنقول متعلق به دیگری به قصد استفاده از آن به نفع خود.
سوم) عنصر معنوی جرم تصرف عدوانی : قصد اضرار به غیر، سوءنیت خاص این جرم نیست.
مجازات جرم تصرف عدوانی
مجازات جرم تصرف عدوانی طبق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی می گوید هر کس … اقدام به هرگونه … تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات ۱ ماه تا یکسال حبس محکوم می شود و دادگاه را موظف به رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق نماید.
دعوای تصرف عدوانی از جمله دعاوی غیرمالی می باشد که خواهان باید هزینه ثبت دعاوی غیرمالی را بر اساس تعرفه معینه که هر ساله از سوی قوه قضائیه تعیین می گردد ابطال نماید.
مجازات تصرف عدوانی مجدد
در صورتی که بعد از رفع تصرف توسط دادگاه، شخص متصرف دوباره اقدام به تصرف اموال غیرمنقول مورد نظر کند، نه تنها دوباره رفع تصرف خواهد شد بلکه به حبس از شش ماه تا دو سال نیز محکوم میشود.
مراحل شکایت تصرف عدوانی
از نظر حقوقی:
ابتدا مدعی باید از ارسال اظهارنامه به طرف مقابل، درخواست رفع تصرف عدوانی را از نامبرده بخواهد و در صورت عدم انجام، با تقدیم دادخواست به دادگاه محل وقوع ملک، الزام طرف مقابل را به رفع تصرف تقاضا کند. دادگاه مذکور با تشکیل جلسه و دعوت از طرفین برای رسیدگی، در صورت عدم رفع مشکل با توافق و با استعلاماتی که از اداره ثبت دریافت می‌کند و در نهایت با نبودن مشکلات حقوقی و قضایی مانند معارض برای ملک، حکم به رفع تصرف و اعاده به وضعیت سابق را صادر می‌کند. البته این حکم دادگاه بدوی قابل تجدیدنظر خواهی در دادگاه استان است که پس از قطعیت آن، توسط اجرای احکام دادگاه صادر کننده حکم قابل اجراست.
از منظر کیفری:
مراحل شکایت کیفری بدین صورت است که شاکی می‌تواند از طریق دادسرا، مبنی بر رفع تصرف از طرف مقابل شکایت کند. و دادسرا نیز با اجرای پرونده به احدی از آقایان بازپرس یا دادیار، به موضوع رسیدگی می‌کنند. بازپرس یا دادیار مربوطه در جریان رسیدگی، طرف مقابل (متصرف عدوانی) را احضار، و در صورت احراز وقوع جرم برای نامبرده قرارهای کفالت یا وثیقه (با توجه به اهمیت موضوع) صادر می‌کند. پرونده با صدور کیفر خواست به دادگاه کیفری ارجاع و دادگاه مربوطه وقت رسیدگی را تعیین و طرفین را احضار می‌کند. در صورت عدم حصول صلح و سازش بین طرفین و کامل بودن دلایل پرونده مبادرت به صدور حکم محکومیت علیه متصرف عدوانی می‌نماید. لازم به ذکر است این حکم نیز قابل تجدیدنظر خواهی در دادگاه استان است که پس از قطعیت، حکم صادره توسط اجرای احکام کیفری (دادسرای مربوطه) اجرا میشود.
سابقه تصرف خواهان که مدعی تصرف عدوانی خوانده است چه مدت می باشد؟
در قانون قدیم حداقل یک سال گفته شده بود اما در حال حاضر طبق قانون جدید مدت مشخص نشده و مدت هر چندکوتاه باشد مورد حمایت قرار گرفته ولی با توجه به نظرات متعدد به نظر میرسد تصرف حداقل یک سال مد نظر می باشد و تصرف محسوب می شود.
اگر کسی بدون رضایت دیگری اتومبیل او را تصاحب و خود استفاده کند مرتکب تصرف عدوانی شده است ؟
خیر، تصرف عدوانی در رابطه اموال غیر منقول مانند زمین ،خانه ،مغازه ،و ...مطرح می شود در رابطه با اموال منقول مثل اتومبیل جای بحث جرایم دیگر می باشد.
تفاوت و شباهت تصرف عدوانی کیفری با خلع ید
دعوای خلع ید (یا همان دعوای مالکیت ) : در واقع دعوای مالکیت دعوایی است که در آن دادگاه در صورتی حکم علیه خوانده صادر می نماید که خواهان با ارایه ادله متناسب ،مالکیت خود را نسبت ملک مورد دعوا که خوانده آن را انکار می نماید و نیز غاصبانه بودن ید خوانده را اثبات می کند. :در یک مثال ساده :آقای ب در یک منزل مسکونی ساکن و متصرف می باشد و آقای الف مدعی است که این منزل که آقای ب متصرف آن است ملک آلف بوده و سند مالکیت دارد و آقای ب به زور و عدوان آن را متصرف شده و الف در خواست خلع ید را دارد .
دعوای تصرف عدوانی : سبق تصرف خواهان و عدوانی بودن تصرف خوانده محور رسیدگی است .در دعوای تصرف عدوانی مطابق ماده ۱۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی ابراز سند مالکیت دلیل سابقه تصرف خواهان می باشد مگر اینکه خوانده استفاده از حق را به طریق دیگر ثابت کند .
یعنی در دعاوی تصرف عدوانی مهم این است که خواهان سابقه تصرف در مال غیر منقول (ملک ،زمین ) داشته باشد و خوانده به زور مال غیرمنقول را از دست خواهان گرفته باشد و خودش تصرف کند .
در یک بیان کلی : در تصرف عدوانی مهم نیست ملکی که خواهان قبلا در تصرف داشته مال خواهان بوده یا نه مهم این هست که ملک را در تصرف و اختیار داشته و به مالکیت خواهان توجه نمی کنیم و مهم این است که خواهان ادعا می کند ملکی را که در اختیار داشته دیگری (خوانده )به زور از چنگ او خارج کرده است ولی در دعوای خلع ید خواهان ادعا می کند که مالک ملک است و خوانده به زور آن را از اختیار او خارج کرده است.
دعوای تخلیه ید چیست ؟
در دعوای تخلیه ید خواهان مدعی است که خوانده قبلا به موجب قانون یا قرار دادی مثل قرار داد اجاره متصرف در ملک من بوده ولی حالا که قانونا مهلت تصرف او تمام شده یا مدت قراردادش تمام شده همجنان در ملک من مانده و ملک را تخلیه نمی کند و خوانده نیز قبول دارد که خواهان مالک ملک است ولی به زور از ملک خارج نمی شود
مثال تخلیه ید
آقای الف مستاجر و ساکن ملک اقای ب می باشد و عقد اجاره بین آنها به مدت یک سال منعقد شده است بعد از پایان یک سال آقای ب که مالک ملک (موجر) است به آقای الف (مستاجر) می گویند مهلت اجاره تمام شده و خانه را تخلیه کن ولی با این حال آقای الف (مستاجر ) خانه را تخلیه نمی کند و در واقع در این صورت ادامه سکونت مستاجر قانونی نیست و عدوانی است و خواهان در این مورد دعوای تخلیه ید اقامه می کند
مثال تصرف عدوانی
ماده ۱۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی:
سرایدار ،خادم ،کارگر و به طور کلی هر امین دیگری ،چنانچه پس از ده روز از تاریخ ابلاغ اظهار نامه مالک یا ماذون از طرف مالک یا کسی که حق مطالبه دارد مبنی بر مطالبه مال امانی از آن رفع تصرف نکند متصرف عدوانی محسوب می شود.
ماده ۴۹۴قانون مدنی :
عقد اجاره به محض انقضای مدت برطرف میشود و اگر پس از انقضای آن مستاجر عین مستاجره را بدون اذن مالک مدتی در تصرف خود نگاه دارد موجر برای مدت مذکور مستحق اجرت المثل خواهد بود، اگر چه مستاجر استیفای منفعت نکرده باشد و اگر با اجازه مالک در تصرف نگه دارد وقتی باید اجرت المثل بدهد که استیفا منفعت کرده باشد مگر اینکه مالک اجازه داده باشد که مجانا استفاده نماید.
تصرف عدوانی در ملک مشاع
مال مشاع مالی است که بیش از یک نفر در جزء جزء آن مال مالک باشند ، بدون اینکه سهم هر یک در آن مال خاص مجزا شده باشد. از آنجا مرتکب هم در این اموال مالک است آیا باز جرمی محقق می شود؟
این جرم در اموال مشاع نیز قابل تحقق است ، زیرا کل مال مشاع به یک نفر تعلق ندارد و تصرف در این مال حتی از طرف یکی از شرکاء بدون اجازه سایر ماکین تصرف در مال دیگری است. از این رو شرط تعلق داشتن مال به دیگری وجود دارد . از طرف دیگر از لحاظ عنصرمعنوی وقتی شریک مال مشاع با سوء نیت این اقدام را مرتکب می گردد، نظم عمومی جامعه را نیز مختل نموده و از آنجا که هدف حقوق کیفری حفظ حقوق و آزادی های فردی و نظم عمومی است می توان قائل شد که این اقدام شریک موجب ایراد ضرر به شریک دیگر و حقوق او شده است. به این ترتیب به نظر می رسد که بتوان قائل به تحقق این جرم در اموال مشاع نیز شد.
آثار تصرف عدوانی
ممکن است متصرف عدوانی در ملک مورد تصرف عدوانی اقداماتی از قبیل :
- بنا بسازد
- درخت بکارد
- زراعت کند
اگر متصرف عدوانی (خوانده)در زمینی که عدوانا تصرف کرده درخت بکارد یا بنا بسازد و دادگاه حکم به رفع تصرف بدهد تکلیف درخت و بنا چه می شود؟
اگر خوانده مدعی مالکیت زمین مزبور باشد درخت و بنا در زمین باقی می ماند و متصرف عدوانی در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست دهد و اگر ادعای مالکیت نکند بنا و درخت را قلع و قم می کنند .
اگر متصرف عدوانی در زمین مورد تصرف زراعت کرده باشد تکلیف چیست ؟
مطابق ماده ۱۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی اگر موقع برداشت محصول رسیده باشد متصرف عدوانی باید فوری محصول را برداشت نماید و اجرت المثل بدهد.
اگر موقع برداشت محصول نرسیده باشد تکلیف چیست ؟
در این مورد چه وقت برداشت محصول باشد چه موقع برداشت محصول نباشد و چه اینکه بذر روییده باشد یا نه خواهان می تواند متصرف عدوانی را مکلف به معدوم کردن زراعت کند و اصلاح آثار تخریبی را بخواهد و یا خواهان می تواندبا جلب موافقت خوانده ۲ کار کند :
۱.قیمت بذر و دسترنج را پرداخت کند و ملک را تصرف کند.
۲.ملک را تا برداشت محصول در تصرف متصرف قرار دهد و اجرت المثل را بگیرد.
رسیدگی ،صدور رای و شکایت در دعوای تصرف عدوانی به چه نحو انجام می شود ؟
۱.مطابق ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی به دعاوی تصرف تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نیست وخواهان در نوبت رسیدگی قرار نمی گیرد و رسیدگی خارج از نوبت خواهد بود.
۲.رعایت اصل تناظر در این دعاوی نیز الزامی است یعنی خواهان و خوانده در این دعاوی حق دفاع در مقابل همدیگر را دارند .
۳.در دادگاه باید تصرف قبلی خواهان و تصرف عدوانی خوانده احراز شود .
۴.شخص ثالثی هم که در دعوای تصرف عدوانی خود را ذی نفع می داند می تواند وارد شود .
۵.دعوای تصرف عدوانی به محض صدور حکم ،حکم فورا اجرا می شود و باید سریع رفع تصرف شود .
۶.چون دعوای تصرف عدوانی غیر مالی اعتباری می باشد بنابراین مانند دعاوی غیر مالی در هر حال قابل تجدید نظر می باشد .و تجدید نظر خواهی در این مورد برخلاف سایر دعاوی مانع اجرای حکم نیست .
مزایای داشتن وکیل در دعاوی تصرف عدوانی
۱.تصرف عدوانی دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول بوده که به جهت اهمیت مال غیر منقول جز دعاوی پیچیده و حساس می باشد
۲.با توجه به شباهت دعاوی تصرف تشخیص اینکه دعوای مربوط به مال غیر منقول تصرف عدوانی است یا ممانعت یا مزاحمت و مالکیت و.. سخت می باشد .
۳.اهمیت تشخیص دعاوی تصرف از جهت نحوه و چگونگی طرح دعوا می باشد درصورت عدم تشخیص درست ممکن است دعوا با قرار رد و منع مواجه شود. در طرح دعاوی تصرف معمولا با توجه به ادله موجود تصمیم می گیریم طرح دعوای حقوقی یا کیفری کدام به نفع ما هس و این ایجاب می کند که وکیل درپرونده حضور داشته باشد
۴.درصورتی که دعوا در ابتدا به صورت صحیح اقامه نشود آثار منفی متعدد به دنبال خواهد داشت که حضور وکیل این امر را مانع خواهد شد برای نمونه ماده ۱۶۳ آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد کسی که راجع به مالکیت یا اصل حق ارتفاق و انتفاع اقامه دعوا کرده باشد نمی تواند نسبت به تصرف عدوانی و ممانعت از حق طرح دعوا نماید.
۵.باتوجه ضمانت های متعدد که در مواد قانونی مطرح و همچنین مجازلات و مسئولیت های پیش بینی شده در قانون اقتضا دارد که شخص متخصص اقدام کند تا خواهان به همه حقوق خود برسد.مثل در خواست اجرت المثل ایام تصرف که مستلزم اقامه دعوا و صدور حکم است
۶.در مجموع در پرونده هایی که موضوع مال غیرمنقول هست مبلغ مال غیرمنقول قابل توجه می باشد که خواهان ممکن است در صورت یک اقدام نادرست مبلغ مزبور از دست بدهد هرچند در حقیقت محق بوده باشد.
۷.در دعاوی تصرف عدوانی برخی نهاد های حقوقی مثل ورود ثالث و …امکان دارد و اینگونه موارد مهلت های قانونی خاص خود را دارد که در صورت عدم حضور وکیل به دلیل عدم آگاهی افراد از اینگونه موارد ممکن است حقشان ضایع شود و چون بعد از سپری شدن برخی مواعد و مهلت های قانونی برخی موارد قانونی قابل اجرا نمی باشد .
۸.در دعاوی مربوط به اموال غیر منقول مثلا تصرف عدوانی و سرقفلی و.. حضور و مشاوره و اقدام وکیل بسیار توصیه می شود بخاطر تعدد قوانین و روند دادرسی و مهلت ها و مواعد مختلف و جلوگیری از تضییع حق .
مدارک مورد نیاز برای گرفتن وکیل تصرف عدوانی
- کارت ملی
- مدارکی که سبق تصرف را ثابت کند
- اصول اسناد مالکیت
سوال متداول از تصرف عدوانی کیفری
۱-آیا تصرف عدوانی کیفری تنها از طریق مالک قابل طرح است؟
در دعوی تصرف عدوانی کیفری مسأله مالکیت مطرح میباشد لذا تنها از طرف مالک یا نماینده قانونی وی قابل اقامه است.
۲-ضمانت اجرای تصرف عدوانی اموال منقول چیست؟
تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق اموال منقول همچنان با ماده یک از قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرفات عدوانی قابل رسدگی و اعاده به وضع سابق است.
۳-آیا این جرم تصرف عدوانی در اموال مشاع قابل تحقق هستند؟
بله، طبق ماده ۱۶۷ قانون آیین دادرسی مدنی اگر در مال مشاع بعضی از شرکاء مانع تصرف یا استفاده یا مزاحم استفاده بعضی دیگر شـونـد، حسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق محسوب خواهند بود.
باسلام
مطالب را بسیا عالی و قابل درک و روان بیان کردید .
باتشکر از زحمات شما.