در سال‌های اخیر با وجود افزایش آمار طلاق در میان خانواده‌ها اما بسیاری از همین افراد اطلاعات کافی و لازم را درخصوص طلب مهریه و یا تمکین همسر از زوج ندارند. یکی از مهمترین این موارد شرایط عدم تمکین از همسر با حق حبس می باشد که در این نوشتار از مجله حقوقی دادمان به بررسی آن می پردازیم.
طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، زن می‌تواند تا مهریه او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند.
باید و نباید‌های حق حبس برای زوجه در قانون
مهریه باید حال باشد. برابر ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی مهر می‌تواند کلا یا جزئا حال یا به وعده باشد.
اگر مهر مدت دار باشد زوجه زمانی حق خواهد داشت مهر خود را مطالبه کند که زمان آن فرا رسیده باشد که در این وضعیت زوج نیز می‌تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس برای زوجه خود استناد کند.
اما در حالتی که زوج ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب نکند و زمان پرداخت مهریه هم رسیده باشد یا مهریه وعده دار نباشد، زوجه می‌تواند از حق حبس برای زوجه خود استفاده کند.چون به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود.
زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نکرده باشد. برابر ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه، با میل خود، از زوج تمکین خاص کند، حقوق حبس وی ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی ندارد.
چنانچه زوجه در حین عقد مطلع باشد که زوج قادر به پرداخت مهریه نیست و با این وصف به عقد ازدواج وی در آید نه تنها نمی‌تواند به لحاظ عدم قدرت و استطاعت زوج بر پرداخت مهریه تقاضای بطلان عقد را بنماید بلکه مجاز به استفاده از حق حبس خود هم نیست لذا می‌بایست پس از عقد، با درخواست زوج به ایفاء وظایف زناشویی اقدام نماید، در غیر این صورت ناشزه محسوب می‌شود.
زوجه در چه مواردی می‌توانند از حق حبس استفاده کند؟
زوجه تا دریافت کل مهریه مکلف به تمکین خاص و ایفاء وظایف زناشویی نیست. در صورت تقسیط مهریه حق حبس برای زوجه تا اتمام پرداخت اقساط باقی می‌ماند.
آثار اعمال حق حبس زن
زن را نمی‌توان ملزم به تمکین خاص و ایفای سایر وظایف زناشویی کرد.
در صورت تقسیط پرداخت مهریه حق حبس زن تا پایان دریافت تمامی اقساط به قوت خود باقی می‌ماند.
زن مستحق نفقه خواهد بود.
در صورت خودداری زن از پرداخت نفقه، زوجه حق شکایت کیفری از زوج خواهد داشت.