اگر از زمان اقامه دعوی تا صدور حکم مدت زمان زیادی طول کشد، احتمال ایجاد مشکلات جدید که مانع اجرا حکم شود افزایش می یابد. در این موارد خواهان می تواند در خواست صدور دستور موقت کند. برای مثال ممکن است شخصی دعوا ابطال سند آپارتمان فروخته شده اش را در دادگاه مطرح کرده و نگران انتقال آپارتمان به دیگری باشد، در این شرایط شخص درخواست دستور موقت می کند و دادگاه مانع از انتقال آپارتمان تا زمان صدور رای می شود.
چه زمانی می توان درخواست دستور موقت کرد؟
درخواست هم قبل از اقامه دعوی اصلی، هم ضمن دادخواست دعوی اصلی و هم بعد از آن قابل طرح است.
نکته: دادگاه دستور موقت را فقط در صورت درخواست خواهان صادر می کند، خود دادگاه راسا هیچ دستور موقتی را صادر نمی کند.
طبق قانون، دادگاه باید از شخصی که درخواست دستور موقت را مطرح کرده است، تامین مناسب بگیرد تا اگر حکم به نفع او صادر نشد و به علت صدور دستور موقت به طرف مقابل خسارتی وارد شده باشد، خسارت وارده را از طریق این تامین جبران کنند.
میزان تامین و نوع آن را دادگاه مشخص می کند و این تامین از تمام افراد، حتی کسانی که از پرداخت هزینه دادرسی معاف هستند نیز گرفته می شود.
اگر حکم دادگاه به نفع خوانده صادر شود، خوانده از زمان ابلاغ رای یک ماه فرصت دارد به دادگاه رجوع کرده و خسارت خود را مطالبه کند. پس از گذشت این مدت اگر خوانده اقدامی نکند، تامین به خواهان پس داده خواهد شد.
مرجع صالح برای صدور درخواست دستور موقت کدام است؟
۳ دادگاه برای صدور دستور موقت صلاحیت دارند:
- دادگاهی که دعوی اصلی در آن مطرح شده است.
- دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوی اصلی را دارد.
- دادگاهی است که موضوع دستور موقت در حوزه آن واقع شده است. (این مورد مربوط به زمانی است که موضوع دستور موقت اموال غیر منقول مثل زمین یا خانه باشد)
اگر در مقابل درخواست دستور موقت دادگاه قرار رد درخواست را صادر کند به این معنا است که شما در انتخاب دادگاه صالح اشتباه کرده اید و دستور موقت را باید در دادگاه صالح مطرح کنید.
عوامل موثر در رفع اثر از دستور موقت
پس از صدور و اجرا دستور موقت در موارد ذیل خوانده می تواند درخواست رفع اثر از دستور موقت را مطرح کند.
- اگر درخواست دستور موقت قبل از دادخواست دعوی اصلی مطرح شده و دادگاه با آن موافقت کرده و دستور موقت صادر کند، از زمان صدور دستور موقت خواهان ۲۰ روز فرصت دارد دعوی اصلی را نیز اقامه کند در غیر این صورت خوانده (کسی که دستور موقت علیه او اجرا شده است) می تواند درخواست رفع آن را مطرح کند.
- پس از صدور و اجرا دستور موقت، خوانده تامینی مناسب با موضوع دستور موقت بدهد.
- موضوعی که علت صدور دستور موقت بوده است از بین رود یا رفع شود.
اعتراض به دستور موقت
اعتراض به قبول، رد یا اجرا دستور موقت به تنهایی امکان پذیر نیست. اما اگر شخصی که حکم به ضرر او صادر شده است بخواهد نسبت به آن حکم درخواست تجدیدنظر یا فرجام خواهی کند می تواند ضمن این درخواست به دستور موقت نیز اعتراض کند.
نکته: در دستور موقت دادگاه حتما باید فوریت موضوع را تشخیص دهد و در موارد غیر ضروری دستور موقت صادر نمی شود.
نکته:در دستور موقت علاوه بر صدور دستور توسط قاضی، رییس حوزه قضایی نیز باید موافقت خود با آن دستور را اعلام کند.
نکته: دستور موقت فقط به همراه اصل حکم قابل اعتراض می باشد.
نکته:اگر درخواست دستور موقت قبل از اقامه دعوی اصلی مطرح شود خواهان دستور موقت ۲۰ روز فرصت دارد دعوی اصلی را اقامه کند.
نکته: برای اجرا دستور موقت معمولا برای خوانده ابلاغیه ارسال می شود.
نکته: در دستور موقت موضوع دعوا هرچه باشد خواهان باید تامین بدهد.