کلیه زندانیان اعم از متهم و محکوم می‌توانند بر طبق قانون با خانواده، آشنایان و بستگان خود به وسیله قرار ملاقات و یا مکاتبه در ارتباط باشند. مگر اینکه با دستور مقام قضایی منعی قانونی در این رابطه وجود داشته باشد که در این وضعیت زندانی ممنوع الملاقات خواهد بود.
در صورت قرار ملاقات با زندانی و یا مکاتبه کردن با متهم بر خلاف حسن جریان محاکمه باشد، قاضی مورد نظر باید به صورت کتبی ملاقات و مکاتبه با متهم را ممنوع نماید. در این شرایط تا زمان اتمام ممنوعیت امکان ملاقات و مکاتبه با زندانی وجود نخواهد داشت، مگر با اجازه کتبی قاضی مورد نظر. به محض شروع محاکمه، قرار ملاقات وکیل مدافع با زندانی تنظیم خواهد شد.
چه کسانی اجازه ملاقات با زندانی را دارند؟
بر طبق قانون به پدر، مادر، همسر، برادر، خواهر، فرزندان شخص بازداشت شده، پدر همسر و مادر همسر این اجازه و حق داده شده است که به صورت هفتگی با زندانی ملاقات داشته باشند. سایر بستگان و دوستان زندانی می‌توانند در صورت تمایل، درخواست خود را به رئیس زندان و یا قاضی ناظر زندان دادسرای نظا‌می‌اعلام نمایند و در صورت اجازه از سوی این مقامات، وقت ملاقات اخذ نمایند.
لازمه قرار ملاقات حضوری و خصوصی با زندانی
چنانچه زندانی حسن رفتار و کردار داشته باشد، می‌تواند تحت نظر رئیس زندان با همسر، فرزندانش، پدر، مادر، خواهر، برادر، پدر همسر و مادر همسر به صورت حضوری ولی با حضور مامور قرار ملاقات داشته باشد.
در برخی از موافق بنا به درخواست زندانی و موافقت رئیس زندان و یا قاضی ناظر زندان به شخص بازداشت شده اجازه ملاقات خصوصی بدون حضور مامور با همسر و یا فرزندان داده می‌شود.
ملاقات وکلای دادگستری با زندانیان
در قانون این اجازه به وکلای دادگستری داده شده است که در صورت داشتن وکالت نامه رسمی برای محافظت از حقوق موکل خود در هر زمانی که ضروری دیدند به زندان مراجعه نمایند. آنها باید پس از ورود از مقامات قضایی ذی صلاح مجوز کتبی اخذ نمایند و پس از دریافت آن، وکالتنامه رسمی را به رئیس زندان ارائه دهند. وکلا می‌توانند در صورت وجود شرایط لازم با موکل خود در اتاقی مجزا از اتاق عمومی ملاقات داشته باشند. در صورتی که زندانی مورد نظر ممنوع الملاقات باشد، ملاقات پس از اجازه مقام قضایی مورد نظر امکان پذیر می‌شود.
باید برنامه ملاقات زندانیان به گونه ای تنظیم شود که هر یک از انها حداقل برای ۱ مرتبه در هفته قرار ملاقات داشته باشد و زمان هر ملاقات کمتر از ۲۰ دقیقه نباشد.
با نظر رئیس زندان و یا بالاترین مقام موجود در زندان می‌توان برای زندانی قرار ملاقاتی خارج از وقت اداری تنظیم نمود.
رئیس زندان می‌تواند در صورت بیماری و بستری شدن زندانی در بیمارستان و عدم توانایی وی در حرکت، بسته به نظر پزشک تسهیلات لازم برای ملاقات با زندانی بیمار را فراهم آورد.
رد و بدل شدن نامه و یا اشیاء مجاز بین ملاقات کننده و زندانی بدون کسب اجازه از رئیس زندان و یا نمایده او به هر روشی ممنوع می‌باشد.